Canlanma başladı devamını getirelim

2016 yılının başında ekonominin ne yönde geliştiğini sergileyen öncü göstergeler yayımlanmaya başladı.
- Ocak ayı sanayi üretim endeksi, üretimde beklenenin üzerinde bir gelişmeyi işaret ediyor.
- Ocak ayı perakende satış göstergeleri ise iç talepte duraklamayı gösteriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu, sanayi üretimindeki değişimi 3 pencereden izliyor:
- Arındırılmamış sanayi üretim rakamlarına göre, ocak ayında sanayi üretimi geçen yılın üretiminin yüzde 3.6 üzerinde.
- Takvim etkisinden arındırılmış göstergelere göre sanayi üretiminde yıllık artış yüzde 5.6 oranında.
- Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış göstergelere göre aralıktan ocak ayına sanayi üretim artışı yüzde 1.0 oranında.

Üretim artışı önemli
Dikkati çeken dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları üretiminde artışın yüksek olması.
Sanayide arındırılmamış üretim göstergelerine göre, ocak ayında imalat sanayiinde genel olarak yıllık üretim artışı yüzde 3.4 oranında iken, gıda sanayiinde üretimde yüzde 3.9 oranında gerileme var. Bu, sanayi üretimindeki değişimde en çok ilgi çeken bir gelişme.
Tekstil sanayi üretiminde yüzde 7.3, giyim sanayii üretiminde yüzde 10.1 büyümeye karşılık, motorlu taşıt araçları sanayiinde yıllık yüzde 7.1 oranında azalma gerçekleşti.
Önemli olan ocaktaki bu olumlu gelişmenin devam etmesi. Ne var ki şubat ayına ait farklı öncü göstergeler, ocakta sanayide görülen canlanmanın devamı konusunda endişeye yol açmaktadır. Ocakta 50.9 olan imalat sanayii PMI endeksi şubatta 50.3’e geriledi. Gene şubatta tüketici güven endeksi 66.6 ile son 5 ayın en düşük seviyesine gerilerken, reel kesim güven endeksinde de düşüş devam etti.
Ocakta yıllık bazda yüzde 5.2 artan elektrik tüketimi ise yüzde 3.7’ye geriledi. Ticari kredi büyümesinde de ocak ve şubat aylarında kademeli düşüşler görüldü.
Üretimin artması, talebin büyümesine bağlı. İç talebi en iyi sergileyen öncü gösterge, perakende satış hacim ve ciro endeksi.

Perakende gıdada artış
Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı ocak perakende satış hacim ve ciro endeksine göre sabit fiyatlarla perakende satış hacminde, cirolarda geçen yılın aynı ayına göre değişim yok. Aralığa göre ocakta yüzde 1.8 küçülme var. Perakende satışlarda bir yıl öncenin ocak ayına göre, Ocak 2016’da genel artış binde 2. Gıda, içecek ve tütün harcamaları sabit fiyatla yüzde 3.7 artarken, diğer harcamalar gerilemiş.
Demek ki halkımız ocakta bir yıl öncenin ocak ayına göre perakende alımlar için aynı harcamayı yapmış ama gıdaya daha fazla para ayırmak için, gıda dışı harcamaları azaltmış.
Asgari ücretteki, emekli ödemelerindeki, sosyal harcamalardaki artışlara dayalı belli kesimin gelirindeki artışın ocakta henüz perakende harcamalara yansımadığı görülüyor. Şubattan sonra gelirlerdeki iyileşmenin talebe dönüşerek perakende satış ve ciro hacmini büyütmesi olasılığı var. Perakende canlanırsa, talep artışı üretimde de canlanmaya yol açar.