Ekonomide çalışan sayısının artmasından daha önemli olan, çalışan başına üretimin artmasıdır. Bu olmazsa, çalışan sayısındaki artış sürdürülemez.
Kişi başına milli gelir hesaplanırken, yıllık milli gelir rakamını nüfusa bölüyoruz. Çalışan başına üretim ise bir yılda yaratılan toplam katma değerin (milli gelirin) çalışan sayısına bölünmesiyle bulunuyor.
- 2014 yılında (1998 yılı sabit fiyatlarıyla) milli gelirimiz 126 milyar TL oldu. Bir önceki yıl 122.5 milyar TL idi. 3.5 milyar TL arttı. Aynı yıl, çalışan sayısı 24.6 milyondan 25.9 milyona yükseldi. Çalışan sayısında 1.3 milyon artış oldu.
- 1998 sabit fiyatlarıyla 2013 yılında çalışan başına 4.982 TL olan üretim, 4.861 TL’ye düştü. Üretim çalışan kadar artmadı. Bu nedenle, çalışan başına verim yüzde 2.42 oranında azaldı. Bu TL olarak hesaplamadır.
Uluslararası karşılaştırmalarda, cari fiyatla dolara dönüştürülen milli gelir rakamı, çalışan sayısına bölünerek, çalışan başına katma değer (milli gelir) rakamı dolar olarak hesaplanıyor.
Dolarla verim düşüyor
- Dolar fiyatı yükseldiği için, sabit fiyatla yüzde 2.9 oranında büyüyen milli gelir, 2014 yılında 823 milyar dolardan 800 milyar dolara geriledi. Dolar olarak yüzde 2.79 oranında azaldı.
2014 ve 2015 yıllarındaki çalışan sayısı dikkate alındığında, çalışan başı katma değerin (milli gelir rakamının) 2013 yılında 33.455 dolardan 30.853 dolara gerilediği görülüyor.
- Çalışan başına verimlilikte bir yılda cari fiyatlarla yüzde 7.76 gerileme var.
- Çalışan başı cari fiyatla verimlilik 2010 yılında 33.472, 2011 yılında 33.267, 2012 yılında 32.848 dolardı.
Çalışanlarımızın verimli çalışıp çalışmadığını, bölgemizde kendimizi kıyasladığımız ülkelerdeki verimlilik rakamlarına bakarak değerlendirmek zorundayız.
Krizdekiler bile bizden iyi
- Yunanistan’ın milli geliri 246 milyar dolar. Nüfusu 10.7 milyon. Çalışan sayısı 3.9 milyon. İşsizlik yüzde 26.8 oranında. Kişi başı gelir 23 bin dolar.Çalışan başına verimlilik 63 bin dolar.
- Portekiz’in milli geliri 228 milyar dolar. Nüfusu 10.8 milyon. Çalışan sayısı 5.2 milyon. İşsizlik yüzde 14.2 oranında. Kişi başı gelir 21 bin dolar. Çalışan başına verimlilik 43 bin dolar.
- İspanya’nın milli geliri 1 trilyon 400 milyar dolar. Nüfusu 47.7 milyon. Çalışan sayısı 22.9 milyon. İşsizlik yüzde 24.3 oranında. Kişi başı milli gelir 29 bin dolar. Çalışan başına verimlilik 61 bin dolar.
Ülkeleri değerlendirirken, sadece milli gelirlerinin büyüklüğüne, kişi başına milli gelir rakamına bakmak yeterli olmuyor. Ekonomilerin gücünü çalışan kişi başına yaratılan katma değer-verimlilik gösteriyor.
Bizim çalışanımız başına verimlilik ölçümüz 30 bin dolarda dolanırken, bize benzer ülkelerde bu rakamın 60 bin dolarlarda dolaştığı görülüyor.
(Bilgi için Almanya’da kişi başı milli gelir 46 bin dolar. Çalışan başı verimlilik 85 bin dolar.)