TÜİK’in belirlemelerine göre 2014 Ekim ayında işsizlik oranı yüzde 10.4 oldu.
İşsizlik oranı, iş bulduğunda çalışmaya hazır nüfus sayısı, işsiz sayısına bölünerek hesaplanıyor.
Ekim ayında çalışmaya hazır nüfus (ki buna” işgücü “diyoruz) 29.1 milyon, işsiz sayısı 3 milyondu. 29.1 milyonu işsiz sayısı 3 milyona bölünce, işsizlik oranı bulunuyor.
2013 yılı ekim ayında 2.4 milyon olan işsiz sayısı bir yılda 573 bin arttı. 2014 Ekim ayında 3 milyon oldu.
Acaba işyerleri kapandığı, çok sayıda işyeri işçi çıkardığı için mi işsiz sayısı arttı? İşsizlik oranı arttı?
Nüfus artıyor
Hayır. İşsiz sayısının ve işsizlik oranının artışının ana sebebi, hızlı nüfus artışı. Ve de her yıl daha çok kadın ve erkeğin çalışmak istemesi.
2013 yılı ekim ayından 2014 yılı ekim ayına kadar çalışmaya hazır nüfus 1.9 milyon arttı.
İş piyasasına çıkan bu 1.9 milyonun 1.3 milyonuna iş bulunabildi. Tamamına iş bulunamadığı için 573 bini işsizler ordusuna eklendi.
Küresel ekonomideki dalgalanmaya ve de Türk ekonomisinde büyümenin yavaşlamasına rağmen, Türkiye’de 1 yılda 1.3 milyon kadın ve erkeğe yeni iş imkânı yaratılması çok hem de çok önemlidir.
Daha da önemlisi 1 yılda toplam 1.3 milyonun 1.1 milyonunun tarım dışı sektörlerde iş bulunmasıdır.
Sanayi iş yaratıyor
Bir yılda sanayi kesimi 263 bin ek iş imkânı yarattı. Tarımda yeni iş imkânı 228 bin, inşaatta 44 bin, hizmetler kesiminde 820 bin oldu. Yani iş imkânlarının yüzde 60’ı hizmetler sektöründe.
Olumlu gelişme, çalışanların yüzde 66’sının maaşlı ve ücretli işte çalışmasıdır. Maaşlı ve ücretli iş genelde devamlı, genelde kayıt içi çalışma demektir.
2014 İşgücü İstatistikleri’nde en olumsuz gösterge, 15-24 yaş arası, genç işsizlik oranındaki artıştır. Genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 19.5 oldu.
Özetle, işsiz sayısı ve işsizlik oranı artıyor. Artıyor ama işsizliğin artmasının nedeni işten çıkarmalar değil. Ekonomide yeni iş imkânlarının yaratılamaması değil. Çalışmak isteyenlerin sayılarının çığ gibi artması. Bir yılda 1.9 milyon kadın ve erkek iş piyasasına çıkıyor. Bunların sadece 1.3 milyonuna iş imkânı bulunabilince, işsizler ordusu 600 bine yakın artış gösteriyor.
İş piyasasında neler oluyor?
- Toplam çalışanların yüzde 8’ini oluşturan 3 milyon kişi “ücretsiz aile işçisi” durumunda. Açık anlatımla aile işinde ücretsiz çalışıyor.
- Kayıt dışı çalışma azalıyor ama, toplam çalışanların yüzde 35’i kayıt dışı çalışıyor. Kadın çalışanların yaklaşık yarısı kayıt dışı çalışıyor.
- Çalışmaya hazır nüfus hızla artınca tamamına iş yaratmak güçleşiyor ama gerçekte çalışmaya hazır nüfusun arkasında çok büyük bir birikim var. 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun sayısı 57 milyon iken bunların sadece 29 milyonu çalışmak istiyor. Geride iş aramayan 28 milyon (çalışmaya hazır olanlar büyüklüğünde) nüfus var.
- İşgücüne dahil olmayan, çalışabilir olduğu halde iş aramayan 28 milyon kişinin yüzde 41’i ev işiyle meşgul. Yüzde 16’sı eğitime devam ediyor. Yüzde 28’i emekli veya çalışamaz durumda, yüzde 8’i ise “çalışmaya hazır ama iş aramıyor”.
- Çalışmaya hazır ve iş aramayan 2.4 milyonun 600 bini iş bulma ümitleri olmadığından iş aramadıklarını söylüyor.
- 3 milyon işsizin yüzde 9’u, ilk kez iş arayanlar. Yüzde 5’e yakını 8 yıl önce işten ayrılanlar. Yüzde 20’si daha önce sanayide, yüzde 13’ü inşaatta, yüzde 48’i ise hizmetler sektöründe çalışanlar.
- İşsizlerin yüzde 20’si 1 yıldan daha fazla süredir işsiz. Yüzde 70’i son 6 aydır iş bulamayanlar.
- Eğitim düzeyi artıkça işsizlik oranı da artıyor. Okur yazar olmayanlarda işsizlik oranı yüzde 7 iken, yüksek öğretim görenlerde yüzde 12 oranında.