ISO 500 Büyük sanayi kuruluşu listesinde yer alan 190 üretici kuruluş İstanbul ve çevresinde üretim yapan kuruluşlar. İstanbul dışındaki illerden ise, listeye 47 ilden 297 üretici kuruluş girebildi.
500 Büyük listesinde İstanbul dışında Anadolu’nun 47 ili yer alıyor. Birden fazla kuruluşla listeye giren 31 il var. 16 il tek kuruluşla listeye girdi. 81 ilin 33’ünde ise listeye girecek büyüklükte bir kuruluş bulunamadı.
Listede yer alan 500’üncü (en küçük) üretici kuruluşun üretimden satışları 188 milyon TL. Demek ki listeye giremeyenler 2013 yılında üretimden satışı 188 milyon TL’nin altında olan daha da küçük ölçekli üretici kuruluşlar.
Türkiye’de şimdilerde organize sanayi bölgesi (OSB) olmayan ilimiz kalmadı. Bazı illerimizde bir değil 3-5 farklı OSB var.
Sayıları büyük
Türkiye genelinde OSB sayısı 276’ya ulaştı. OSB’lerde sanayi üretim yapacaklara tahsis edilen parsel sayısı 59 bin oldu. Verilen bilgilere göre OSB’lerde 43 bin sanayi tesisi üretim yapıyor.
Bunların 3 bini İstanbul’da. Geriye kalan, Anadolu’ya yayılmış 40 bin sanayi tesisi o kadar küçük ölçekli olmalı ki sadece 297’si 500 Büyük listesine girebiliyor. Sadece 297’si yılda 188 milyon TL’nin üzerinde satış değeri olan üretim gücüne sahip.
Ölçekleri küçük
Bu çok önemli bir tespittir. Çünkü sanayide “ölçek ekonomisi” önemlidir. Belli ölçeğin altındaki işletmeler bırakınız araştırma -geliştirme yapacak imkânını, profesyonel yönetim kadrosu oluşturma imkânına bile sahip olamaz.
OSB’nin sayılarının artması bu bölgelerde yapılan sanayi yatırımlarının sayıları tabii ki önemlidir ama ekonominin sağlıklı büyümesi için “ölçek ekonomisi”nde yatırımlara ihtiyaç var.
İki önemli örnek: Bursa, sanayi şehri olarak bilinir. Bursa’dan 500 Büyük listesine girebilen sanayi kuruluşu sayısı 28 iken, “Memur Şehri” Ankara’dan 26 kuruluş listeye girdi. Kayseri “Anadolu Aslanları”nın memleketidir. Kayseri’den 500 Büyük listesine giren kuruluş sayısı 13 iken, “Kebap Şehri” Gaziantep’ten 500 Büyük listesine giren kuruluş sayısı 24 oldu.