Cumhur-başkanı Sn. Erdoğan, ABD’de iken Amerikalı işadamları ile de bir araya gelecek. Türk - Amerikan iş ilişkilerinin geliştirilmesi konuşulacak.
Bizim ABD ile ekonomik ve mali ilişkilerimiz beklenenden, olması gerekenden daha sınırlı ölçülerde.
ABD’den ithalatımız geçen yıl 11.1 milyar dolar, ihracatımız ise 6.3 milyar dolar oldu. İhracatta ABD, Almanya, İngiltere, Irak, İtalya’dan sonra 5’inci sırada yer alıyor.
ABD’den uçak, helikopter gibi hava araçları, pamuk, soya gibi tarım ürünleri, organik maddeler ve ilaç hammaddeleri gibi kimya ürünleri ithal ediyoruz.
ABD’den yapılan ithalat, Çin, Almanya, Rusya’dan sonra 4’üncü sırada yer alan büyüklükte.
Şimdilerde ABD pazarında daralma var. Ama biz daha önceleri de ABD pazarında, rekabet şansı olabilecek tekstil ve giyim eşyası ihracatını büyütmede başarılı olamadık.
Doğrudan yatırım...
ABD firmaları dünyanın değişik ülkelerinde doğrudan yatırımlar gerçekleştiriyor. Türkiye olarak bu yatırımlardan önemli ölçüde pay alamıyoruz.
2015 yılında ABD’den Türkiye’ye gelen doğrudan yatırım 1.5 milyar dolar. Buna karşılık Türkiye’deki yerleşikler ABD’de 2015 yılında 1.3 milyar dolar yatırım yaptı.
Kaba anlatımla, 2015 yılında, Türkler ABD’ye, Amerikalıların Türkiye’ye yaptıkları kadar doğrudan yatırım yapmış durumda.
2010 yılından bu yana ABD’den Türkiye’ye gelen doğrudan yatırım toplam 4.3 milyar dolar. Son 6 yılda ülkeye giren doğrudan yatırımın yüzde 8’i ölçüsünde. Aynı dönemde Türkler ABD’ye 2.2 milyar dolar doğrudan yatırım yaptı.
Türklerin ABD’ye yaptıkları doğrudan yatırım her yıl artıyor. 2013 yılında 229 milyon dolardı, 2014 yılında 440 milyon dolar, 2015 yılında 1 milyar 359 milyon dolar oldu.
Kredi alamıyoruz
ABD’den dünyaya döviz akımı var. Bu akımdan da sınırlı ölçüde yararlanabiliyoruz.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), ticari krediler hariç, özel sektörün kısa ve uzun vadeli borçlarının dağılımını gösteren verilerine göre, şimdilerde ABD’den özel sektörün sağladığı uzun vadeli kredi toplam 18.5 milyar dolar. Özel sektörün toplam uzun vadeli kredi borcunun yüzde 9.5’i ölçüsünde. İngiltere’den sağlanan uzun vadeli kredi toplamı 27.4, Almanya’dan sağlanan kredi 20.9 milyar dolar.
Özel sektörün toplam kısa vadeli kredi kullanımında ABD’den kullandığı kredi toplamı 2.0 milyar dolar. Gene toplam kısa vadeli kredi kullanımının yüzde 9.5’u ölçüsünde. Buna karşılık İngiltere’den kullanılan kısa vadeli kredi toplamı 3.9 milyar, Hollanda’dan kullanılan kısa vadeli kredi toplamı 2.6 milyar dolar.
ABD ile, ABD ekonomisinin büyüklüğüne uygun ölçülerde ekonomik ilişkileri bugüne kadar geliştiremedik. İşte bu nedenle Cumhurbaşkanı Sn. Erdoğan’ın gündemine ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusunu da alması çok önemli.