Rusya’nın Bosna Hersek adımları
Ukrayna-Rusya savaşında 3 ay geride kaldı. Savaşın sahadaki gelişmeleri an be an tüm dünya medyasında yer alıyor. Rusya, Batı değerlerine karşı sadece Ukrayna’da mücadele etmiyor. Diplomatik cephede de NATO, Avrupa Birliği (AB) ve ABD’yi zor durumda bırakacak hamlelerde de bulunuyor.
Bosna Hersek’te zor ve hassas dengeler üzerine kurulu barış sürecini baltalama çabasına giren Moskova, geçtiğimiz yıldan bu yana, gölgede kalan hamlelerine hız verdi. Hatırlanacağı üzere Bosna Hersek, Dayton anlaşmaları sayesinde barışa kavuştu. Dayton anlaşmasının sivil ayağını oluşturan kurum da, PIC yani Barış Uygulama Konseyi. Bu kurum, Dayton anlaşmasını hayata geçirmekle yükümlü, başına da her zaman bir yüksek temsilci atanıyor. İlk yüksek temsilci İsveçli Carl Bildt’di. 1 Ağustos 2021’de göreve gelen isim ise Alman Christian Schmidt.
Ülkedeki güvenlik ise uzun süre NATO önderliğindeki SFOR yani istikrar gücü tarafından sağlandı. Aralık 1996’da göreve başlayan SFOR, 2004’ün Aralık ayında görevi Avrupa Birliği’ne (AB) devretti. O tarihten beri “EUFOR Althea” adında jandarma ve polislerden oluşan bir barış gücü bulunuyor.
Moskova kararlı gibi...
Rusya ise, 2021’de önce Dayton anlaşmasında öngörülen OHR yani yüksek temsilcinin görev süresine son vermek için Çin’in desteğiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) bir değişiklik önergesi sundu. Ancak kabul görmedi. Buna karşın Bosna Hersek’te AB’nin barış gücünün görev süresi bir yıl daha uzatıldı. Ancak Rusya, BMGK’nin 1088 numaralı kararına dayalı olarak her yıl uzatılan Althea barış gücünün görev süresini sonlandırmakta kararlı gibi.
Asıl ilgisi Asya Pasifik olan ABD, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle stratejik odağının bir bölümünü yeniden Doğu Avrupa’ya yönlendirmiş durumda. Balkanlardaki gerilim ise, Washington yönetimine göre, Avrupa’nın çözmesi gereken bir sorun. Rusya’nın Bosna Hersek’teki barış gücünün görev süresini veto edip, yenilememe ihtimali var. Bu durumda AB’nin de bölgeden barış gücünü çekmesi gerekecek.
Saraybosna’daki Sırp yönetici Miroslav Dodik ise, açıklamalarıyla bölgedeki siyasi gerilimi körüklüyor. OHR temsilcisi Schmidt’i Rusya ve Çin’le birlikte tanımadığını ilan eden Dodik, zaman zaman hükümetten de çekilme tehdidinde bulunuyor. Sırbistan’daki milliyetçilere de yakın olan Dodik’in hamleleri, Belgrad yönetimince yakından izleniyor.
Rusya, barış gücü olarak konuşlanan Althea’ın görev süresine sonlandırarak Balkanların yeniden alevlenmesine neden olabilecek bir hamle yapabilir. Ancak milliyetçilik “karın doyurmuyor.” Zira bölgedeki halk, Rusya’ya değil, AB’ye göç etme arayışında.
AB, Rusya’nın bu hamlesini engellemek için kulislerde ciddi çalışma yapıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le güvenlik kanalını açık tutması önemli. Brüksel’in bu konuda Ankara’yla da istişarelerde bulunması dikkatlerden kaçırılmamalı.
Girona 60. Medcruise birliği toplantısı
Dış politikanın kasvetli havasından biraz uzaklaşmanın zamanı geldi sanki. Güneşin ve denizin yer aldığı umut rüzgarına kapılma fırsatlarını iyi değerkendirmek gerekiyor. En azından Ukrayna-Rusya haberlerinden soluklanmak için.
Efendim, Akdeniz Kruvaziyer Limanlar Birliği “Medcruise” Genel Kurul toplantısı, İspanya’’da yapıldı. Figen ayan’ın başkanlık ettiği Medcruise, kruvaziyer sektöründe sürdürülebilir kalkınma ve bu bağlamda Avrupa Birliği’nin yeşil mutabakat hedefini, bir başka deyişle AB’nin 2030 yılında emisyon hacmini yüzde 55 düşürme hedefini değerlendirdi. Ayrıca Z kuşağının kruvaziyer turizmine katılımı ve yaklaşımı, sektörün dijital süreci ve Akdeniz çanağında sektörün geleceği ele alındı.
1996 yılında kurulan Medcruise, Akdeniz ülkeleri için önemli bir kuruluş. 3 kıtada, 22 ülkede toplam 145 üyesi var. Costa Brava bölgesi bu toplantıya ev sahipliği yapabilmek için 10 yıl bekledi.
2019 rakamlarına göre bölgede 13636 liman liman ziyaretinde toplam 31 milyon yolcu taşınmış. Elizabeth Taylor, John Wayn, Orson Wells ve Dali gibi sanatçıları ağırlamış Hostal de la Gavina’daki toplantılarda sektörün neredeyse bütün boyutları ele alındı.
Herşeye rağmen,dış politikadan kaçamadık. Ukrayna savaşından dolayı kurvaziyer gemileri Karadeniz’deki operasyonlarına ara verdiler. Rusya’ya uygulanan ambargodan dolayı St Petersburg limanı da kruvaziyer gemilerinin güzergahından çıkmış durumda.
Dijitalleşme konusu
60. Genel Kurul’da, sektörün veri değerlendirme ve dijital süreç de ele alındı. Ayan ve bir önceki başkan Aris Batsoulis’in moderatörlüğünde oturumda yer alan Doğuş Teknoloji CEO’su Semih İncedayılar “analog bilgiden veriye geçiş” sürecini ve sektörün veriyi nasıl değerlendirebileceği konusunda görüşlerini dile getirdi.
Cruise gemileri arasında önceden tatlı bir rekabet yok değil. Sektörde güzergah planlama müdürlerinin de ayrı bir önemi var. Zira gemilerin uğrayacağı limanları onlar belirliyorlar. Galataport’a ilk cruise gemisinin yanaşmasına vesile olan SeaDream Yacht CLub’un Başkan Yardımcısı Emilio Freeman’la tanışma fırsatım oldu. Freeman, dünyada başka örneği olmayan Galataport’a yanaşan ilk cruise gemisi olmalarından mutluluk duyduğunu söyledi.
Tanıtım seferberliği
Toplantıya ev sahipliği yapan Costa Brava yetkilileri, bölgelerini katılımcılara tanıtmak için hiçbir masraftan kaçınmadılar. Bir yandan limanlar gezildi. Diğer yandan da yerel lezzetler tanıtıldı. Michelin yıldızlı Roca kardeşlerin bütün işletmelerinin de kapıları açıldı. Bölgenin hakim rüzgarı Tramontana’ya rağmen Türk rüzgarı da esmedi değil. Genel Kurul üyeleri, Ayan ve ekibinin düzenledikleri tüm etkinlikler ile oturumlarda ele alınan konular sayesinde bir ilke imza attıklarını ifade ettiler. Ayhan Şahenk vakfından esinlenerek genel kurula katılan her bir delege adına Fransa ve Portekiz’de birer ağaç diktiren Ayan’ın bu girişimi de salonda ayakta alkışlandı.
