Stockholm’ün NATO üyeliği önündeki engellerin kaldırılması amacıyla düzenlenen üçlü daimi mekanizma toplantısı, pürüzlerin giderilmesi konusunda yeterli olmadı
Finlandiya, İsveç ve Türkiye, Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki Liderler Zirvesi öncesinde Stockholm’ün İttifak üyeliği önündeki engellerin kaldırılması için ısrarlı temaslarda bulunan NATO Genel Sekreteri Jeans Stoltenberg’in ev sahipliğinde bir araya geldi. Söz konusu üçlü daimi mekanizma toplantısı, daimi mekanizma üyelerinin karşılıklı görüş alış verişinde bulunmasını sağlarken, Stockholm’ün NATO üyeliği önündeki engelin aşılması için henüz yeterli zemini oluşturamadı. Yapıcı bir ortamda geçen toplantıda, taraflar, İsveç’in Madrid’de Türkiye ve Finlandiya ile birlikte imzaladığı mutabakat muhtırasının üçüncü maddesine odaklandı.
Türkiye adına toplantılara katılan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın ile Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Çağatay Kılıç, İsveç’in, üçlü muhtırada yer alan yükümlülüklerini yerine getirme konusunda çaba sergilediği gerçeğini göz ardı etmiyor. Ancak İsveç’te son dönemde yeniden baş gösteren Kur’an yakma eylemleri konusunda, henüz Türk kamuoyunun vicdanını tatmin edecek bir gelişmenin yaşanmadığına da işaret ediyor. Nitekim toplantı sonrası basın açıklamasında bulunan Dışişleri Bakanı Fidan, İsveç’in gerçekleştirdiği mevzuat değişikliğinin henüz fiilyata yansımadığına dikkat çekti. Fidan terörle mücadele alanında, İsveç’in NATO üyeliğinin, İttifak’a herhangi bir risk getirmemesi gerektiğinin önemine vurgu yaptı, bu bağlamda Stockholm’ün üçlü muhtırada yer alan tüm taahhütlerini yerine getirdiği iddiasının doğru olmadığına işaret etti. Fidan, “İsveç’in güvenli bir müttefik olduğunu bilmemiz gerekiyor. Kutsal kitabımıza saldırıyı göz ardı edemeyiz. Örgütlerin ekmeğine yağ süren bir ülkenin, terörle nasıl mücadele edeceği tartışmaya açıktır. 3’lü muhtıradaki söz verilen maddeler yerine getirilmeli” dedi.
Bardağın boş tarafı
Zira NATO’ya yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre, İsveç, toplantıda bardağın yarısının dolu olduğunu ve Ankara’nın kaygılarını gidermek amacıyla attığı adımları hatırlattı. Aynı kaynaklar, buna karşılık Türkiye’nin de, bardağın “boş” tarafına odaklandığına işaret etti. Nitekim toplantı günü İsveç’te ilk kez PKK’ya finansman sağlamak suçlamasıyla yargılanan bir kişiye hapis cezası verilmesi son derece manidar bulundu. NATO karargahındaki bu toplantı sonrası tarafların, başkentlerine dönerek konuyu hükümet başkanlarına aktaracağı ve bundan sonraki süreçte atılması gereken karşılıklı adımları değerlendireceği kaydediliyor.
İsveç’in NATO üyeliğine yönelik düğüm, Vilnius zirvesinde çözülebilir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ikili görüşme yapması beklenen liderlerin Ankara’ya verecekleri taahhütler ve İsveç Başbakanı’nın Türkiye’nin kaygılarını gidermek amacıyla sergileyeceği siyasi irade belirleyici olacak. Nitekim daimi ortak mekanizma toplantısının ardından basına açıklamada bulunan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, zirve öncesi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’u Vilnius’da buluşturacağını açıkladı. Stoltenberg, “İsveç’in NATO üyeliği zamanı geldi. Gelecek hafta olumlu kararlar alınabilir” ifadelerini kullandı. Keza ABD Başkanı Joe Biden’in Türkiye ile başlatmayı hedeflediği yeni dönem ve bu çerçevede Erdoğan’la yapacağı görüşme de büyük önem teşkil ediyor.
İsveç’in NATO üyeliği konusunda ufukta henüz beyaz duman görünmüyor. Beyaz duman için de beyaz sayfa önemli.
