Avrupa Erdoğan’a iş birliği eli uzattı
Avrupa ülkeleri, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tur yarışında ipi göğüsleyen Recep Tayyip Erdoğan’ı adeta kutlama mesajı yağmuruna tuttu. 2018 yılında düzenlenen seçimlerin aksine bu seçimde sessizliği tercih eden Avrupa liderleri, sandıktan çıkan neticeyi kabullenmeyi tercih ettiler.
Avrupa basını da Türkiye’deki sandık neticelerini ve demokratik gerçeği kabullenmiş durumda. Kuşkusuz seçim dönemi esnasında Avrupa basınının önde gelen kuruluşlarının, seçimler esnasında sergiledikleri tutum ve attıkları başlıklar, Türkiye’de geniş yankı uyandırmadı değil. Avrupa basınının manşetleri Türkiye’de ciddi tartışma konusu olmuştu. Örneğin Alman Der Spiegel dergisinin kapağı, Fransız Le Monde gazetesinin seçim analizleri, Erdoğan karşıtı başlıklar ve ana muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu’ndan yana haberler seçim meydanlarını epey meşgul etti. Avrupa’da siyasiler sessiz kalmayı tercih etmelerine rağmen, basın kamuoyundaki oryantalist Türkiye bakışını seslendirme çabasına girmedi değil.
Seçimin ikinci turunun sonuçlanmasıyla birlikte, gerek Le Monde gazetesi, gerekse Der Spiegel dergisi Türkiye’ye yönelik tavırlarını 180 derece değiştirerek, sandık neticelerini kabul etmiş görünüyorlar. ‘Ebediyen Erdoğan’ başlıklı haberinde Der Spiegel, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi olumsuzlukların üstesinden gelerek galip gelmesini bildiğini itiraf etti. Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi de Erdoğan’ın seçim sonrası teşekkür mahiyetinde seçmenlerine ‘Mezara kadar birlikteyiz’ sözünü manşetine taşıdı. İsveç’de Svenka Dagbladt gazetesi ‘Türkiye’deki seçim neticesi, İsveç’in NATO üyeliğine yarayabilir’ başlıklı haberinde, Erdoğan’ın önderliğindeki ittifakın mecliste sahip olduğu çoğunluğun Finlandiya-İsveç-Türkiye arasında güvenlik ve savunma işbirliği mekanizmasının mimarı olarak İsveç’in NATO üyeliğini kolaylaştırabileceğini ifade etti. Hollanda’da NRC Handelsbladt gazetesi, ‘Erdoğan 20 yıllık iktidarına 5 yıl daha uzattı’ haberinde Erdoğan’ın kendisini halkın desteğiyle yeniden seçtirme başarını elde ettiğini dile getirdi. Belçika’da Le Soir gazetesi de ‘Erdoğan ebedi galip’ başlıklı haberinde Erdoğan’ın seçim gibi demokratik sınavları başarıyla sonuçlandırdığına dikkat çekiyor.
Belçika’da Hristiyan Demokratlara yakınlığı ile bilinen La Libre Belgique gazetesi de Erdoğan’ın elde ettiği galibiyetle AB-Türkiye ilişkilerinin puslu havada seyretmeye devam edeceğini ifade etti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’a gönderdiği kutlama mesajına yer veren gazete, AB’nin Türkiye ile durağan olan ilişkileri yeniden ivmelendirme arzusunu kaleme aldı. Seçim esnasında Türkiye’ye kah oryantalist, kah üstünsü bir bakışla yaklaşan ve seçimlerde tartışmalı başlıklara imza atan Fransız Le Monde ise, ‘Ankara’nın efendisi 3. kez görevde’ başlıklı haberinde Türk seçmenin kararını Erdoğan lehine verdiğini kabul ettiğini bildiriyor. İtalyan Corriera Della Sera ‘Erdoğan 2028’e kadar görevde’ başlıklı haberinde Avrupa’nın 5 yıl daha Erdoğan’la çalışacağını hatırlatırken, La Republica gazetesi ‘Erdoğan kazanıyor, muhalefet paramparça’ başlıklı haberinde ekonomik ve sosyal olumsuzluklara rağmen, Erdoğan’ın sandıklarda zafer ilan ettiğini, muhalefetin ise bu süreci iyi değerlendiremediğine dikkat çekiyor.
Gerçeği kabul ettiler
Avrupa’daki siyasiler de seçim sonrası sessizliklerini bozarak, Erdoğan’ı yapıcı bir şekilde kutladılar. Herkesin Türkiye’den ve Erdoğan’dan beklentisi değişik. Mesajlarını da zaviyeden yazmış görünüyor. Örneğin İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ülkesinin NATO üyeliği ve 1 Haziran’da Türkiye’nin isteği doğrultusunda yürürlüğe girecek olan terörle mücadele yasası çerçevesinde ‘Ortak güvenliğimiz gelecekteki önceliğimizdir’ diye kutlama mesajına ekledi.
ABD’de düzenlenecek seçimlerde Biden’ın yeniden seçilmesi konusunda görüş bildiren Almanya Başbakanı Olaf Scholz, seçimler esnasında sessizliği tercih etmişti. Erdoğan’ı galibiyetinin kesinleşmesiyle birlikte kutlayan Scholz ‘Şimdi ortak konularımızı yenilenmiş bir güçle ilerletmek istiyoruz’ diyerek işbirliği sinyali verdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da ‘Başkan Erdoğan’la birlikte ilerlemeye devam edeceğiz’ şeklindeki mesajıyla seçim dönemi esnasında biraz da askıda olan ilişkileri yeniden canlandırmayı hedeflediğini söyledi.
Avrupa ülkelerinde Türk kamuoyu çoğunluğunun siyasi tercihlerini Erdoğan’dan yana kullandıkları gerçeğini gördüler ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban gibi memnuniyetle kabul ettiler, ya da sair bazı siyasiler gibi kabullendiler. Zira Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen AB-Türkiye ilişkilerini inşa etmeye devam etmeyi umduğunu dile getirerek, durma noktasında olan ilişkileri yeniden canlandırma arzusu konusunda adeta göz kırptı. Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel ise ‘Önümüzdeki yıllarda sizinle çalışmayı umuyorum’ şeklinde ilginç bir mesaj yayınladı.
Avrupalı liderler Erdoğan’ın yeniden seçilmiş olmasının gerçeğini kabul ederek, Türkiye ile ikili ilişkilerini düzeltmeyi arzuladıklarının mesajını yayınladılar. Gerek Avrupa’da, gerekse NATO müttefikleri arasında seçmenlerden bu kadar geniş bir şekilde destek alan ve iktidarda olan başka bir lider yok. Zira istatistiklere bakıldığı vakit, gerek katılım oranı açısından, gerekse alınan oy sayısı açısından, seçimlerin neticeleri Avrupa ve ABD açısından son derece dikkat çekici. Türkiye’nin temel hak ve özgürlükler ile makro ekonomi ve dış politikada atacağı adımlar, Avrupa ülkelerinin Türkiye ile yakınlaşma sürecinin ivmesini ve iş birliğinin ne kadar derin olacağı konusunda belirleyici olacak.
