Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül bir general ve bir amirali, İçişleri Bakanı Beşir Atalay da bir generali açığa aldılar. Gönül ve Atalay, TSK Personel Kanunu’nun 65. maddesini ilk kez çalıştırarak yetkilerini kullandılar. Bakanlar, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın bilgisi ve onayıyla ilk kez general-amiral rütbesinde açığa alma işlemi yaptılar.
Yetki bakanların
Bu işlem, bir konuyu da açıklığa kavuşturdu. Bir önceki Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’a haksız bir eleştiri yöneltiliyordu. Başbuğ, haklarında dava veya soruşturma açılmış olan veya bazı iddialarda isimleri geçen general-amiral veya diğer rütbedeki subayları “neden açığa almıyor?” diye eleştirilirdi.
Oysa açığa alma yetkisi Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri için Milli Savunma Bakanı’nda, Jandarma Genel Komutanlığı için ise İçişleri Bakanı Beşir Atalay’a aitti.
Bakanların dünkü açığa alma işlemi, Genelkurmay Başkanı’na bu yönde yapılan eleştiri ve suçlamaların yersiz olduğunu gösterdi.
Genelkurmay’ın görüşü ve itiraz
İki general ve bir amiralin açığa alınması işlemini Genelkurmay Başkanlığı nasıl değerlendirdi? Genelkurmay’ın değerlendirmesi kısa ve sade:
“Bakanlar, takdir haklarını kullanmışlardır. Adı geçen iki general ve bir amiral de itiraz haklarını kullanarak Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne (AYİM) başvurmuşlardır.”
YAŞ’taki sancının sonucu
İki general ve bir amiralin açığa alınması 2010 Ağustos Şûrası’nda yaşanan sancının bir yansıması. Gergin geçen Yüksek Askeri Şûra toplantısını etkileyen en önemli faktör, toplantı gününe kısa bir süre kala 28’i general 120 muvazzaf ve emekli subay hakkında verilen yakalama kararıydı. Bu karara yapılan itirazlar, şûra sonuna kadar sonuçlandırılmadı. Şûra bittikten sonra ise itirazlar kabul edildi ve yakalama kararları kaldırıldı.
Ancak yakalama kararı nedeniyle terfi bekleyen 11 general ve amiral terfi edemedi. Bu 11 isim arasında, dün, açığa alındıkları anlaşılan iki general ve bir amiralin özel bir durumu vardı. YAŞ, Tümgeneral Gürbüz Kaya, Tümgeneral Halil Helvacıoğlu ve Tuğamiral Abdullah Gevramoğlu için “terfi edebilirler” tespiti yaptı. Ancak yakalama kararı nedeniyle terfi işlemi yapılamadı, isimleri Cumhurbaşkanı’na çıkarılmadı.
Bu ilk kez yaşanan bir olaydı. Adı geçen iki general ve bir amiral terfi edemediler, ancak bir üst rütbede yürütülen görevlere vekâleten atandılar.
Bu arada adı geçenler AYİM’ye başvurarak, haklarındaki yakalama kararının kalktığını ve terfi işlemlerinin yapılmasını talep ettiler. AYİM, başvurular üzerine yürütmeyi durdurma kararı aldı. Bu karara hükümetin yaptığı itirazı da reddetti. AYİM, konuyu esastan karara bağlamadan önce Gönül ve Atalay, generalleri ve amirali açığa aldılar. Açığa alınanlar da yeniden AYİM’ye başvurarak işlemin durdurulmasını ve iptalini istediler. Kesin kararı AYİM verecek.
İlker Paşa’nın sıkıntısı
Bir önceki Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un 2010 şûrasında en fazla önem verdiği konu sözünü ettiğim yakalama kararıydı. 28’i muvazzaf general ve amiral olmak üzere 120 muvazzaf ve emekli subay hakkında böyle bir karar verilmesi Genelkurmay Başkanı’nı rahatsız etmişti. Sıkıntılı geçen süreçte Org. Başbuğ, bu konuya yoğunlaşmıştı.
Yakalama kararında adı geçenler arasında ise iki general ve bir amiralin terfi etmesi gerektiği kanaatine sahipti. Ancak YAŞ’ta yakalama kararı nedeniyle terfi ettiremedi, buna karşın, “sicilleri terfi etmeye uygundur” tespitiyle, emekli edilmelerini önlemiş oldu. Süreç, yargıya intikal etti. AYİM, iki general ve bir amiral lehine karar verirse, terfiler için yol açılmış olacaktı. Yeniden YAŞ toplantısına gerek olmadan üçlü kararname ile terfi edebileceklerdi. Buna karşın Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün imzasıyla terfileri mümkün olabilirdi. Gül ve Erdoğan’ın ise haklarında dava açılmış olanların terfilerine karşı oldukları biliniyordu.
Karşılıklı ısrar
Hükümet cephesi terfi ettirmeyerek emekli olmalarını istiyor, Genelkurmay ise mahkeme lehte karar verirse, kararın uygulanması gerektiği görüşünde. AYİM, generaller ve amiral lehinde karar verse bile Gül, Erdoğan ve Gönül’ün terfi kararnamesi hazırlayıp hazırlamayacakları belli değil. Hükümetteki eğilim değişmedikçe terfi olasılığı çok zayıf görünüyor.
