Başbakan Tayyip Erdoğan, açığa alınan iki general ve bir amiralin terfilerinde neden ısrar edildiğini anlayamadığını vurguladı. “Siyasi irade kararını vermiş” diyen Başbakan, bu kararın aşılmaya çalışılması halinde yasa değişikliği dahil adım atacakları mesajını da verdi.
Bu sözlerden anlaşılıyor ki, Başbakan, bu isimlerin terfi ettirilmemesi konusunda kararlı. Buradan çıkan sonuç, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi generaller ve amiral lehine karar verse bile, Başbakan, gerekirse yasa değişikliğine gidilip, söz konusu isimlerin terfilerini önleyecek.
Yetki kimde?
Yüksek Askeri Şûra’daki terfi kararları Milli Savunma Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanı’nın imzasını taşıyan kararnameyle yürürlüğe giriyor. Bu konuda bir yetki tartışması yok.
Nitekim hükümet tarafı bu yetkisini değişik aşamalarda kullandı. Söz konusu generallerin ve amiralin terfilerini onaylamadı, terfi kararnamesine almadı. İşlem tamamlanmadı, terfiler gerçekleşmedi.
Yargı denetimi
Kuşku yok ki, siyasi otorite tasarrufta bulunma yetkisine sahip. Ancak bu yetkiyi kullanırken Anayasa ve yasalara uyması gerekiyor. İdarenin eylem ve işlemlerinin yargı denetimine tabi olmasının anlamı da bu.
Erdoğan’ın değerlendirmesi
Başbakan Erdoğan, iki general ve bir amiralin durumuyla ilgili olarak, “rütbe bekleme süreleri doldu, bu rütbede 4 yıl bekledikten sonra terfi etmediklerine göre emekli olmaları gerekirdi” değerlendirmesini yaptı.
Ancak generaller ile amiral hakkında emeklilik işlemi yapılmadı. Bir üst rütbenin görevine vekâleten siyasi otoritenin onayıyla atandılar. Bu süreçte ilgili bakanlıklar emeklilik evrakını istediler. Ancak geçen süre içinde yargı bir karar verdi. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi söz konusu isimlerle ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdiği için emeklilik süreci de durmuş oldu. Yargı, generaller ve amiralle ilgili yürütmeyi durdurma kararı vererek, görevde olduklarını da tespit etmiş oldu.
Genelkurmay’ın değerlendirmesi
Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklama başka bir değerlendirmeye dayanıyor. Rütbe bekleme süreleri dolan bu isimlerin görev süreleri uzatılmadı. YAŞ terfilerine karar verdi, ancak, onaylanmadığı için terfi edemediler. Bu durumda 30 Ağustos’tan bu yana -rütbe bekleme sürelerini aşan süre boyunca- söz konusu generallerin ve amiralin hangi kadroda görev yaptıkları anlaşılamadı.
Genelkurmay Başkanlığı’nın, haklarında yakalama kararı kalktıktan sonra terfilerinin yapılması için kararname talebinde bulunması, terfi ettikleri sonucuna vardığını gösteriyor. Ancak hükümet bu görüşte değil. Aksine emekli oldukları görüşünde. Buna karşın söz konusu isimler emekli statüsüne geçirilmiş değiller.
Yargı kararı
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, bu generaller ve amiralin açığa alma işlemine karşı yaptıkları yürütmeyi durdurma iptal talebini kabul eder ve davayı esastan bu isimler lehine sonuçlandırırsa o zaman ne olacak?
Mahkeme kararları her kişi ve kurumu bağlıyor. Bu Anayasa hükmünün gereği. Bu durumda söz konusu isimlerin terfilerinin yapılması gerekiyor. Ancak Başbakan Erdoğan, bu halde yasa değişikliğine gidebileceklerinin mesajını veriyor.
Anlaşılıyor ki, önümüzdeki günlerde yeniden bir yargı-yürütme-yasama tartışması kapıda.
