'Kürt Süleyman'ın başı neden Paris İnsan Müzesi'nde sergileniyor?

Bazı isimler tarih kitaplarının sayfaları arasında kaybolur, bazıları ise asırlardır unutulmaz. Süleyman el-Halebi, Napolyon'un Mısır'daki en gözde komutanı General Jean Baptiste Kleber’i öldüren ve trajik bir sonla tarihe geçen isimlerden biri. Peki onun kafatası neden Paris'te bir müzede sergileniyor?

1777 yılında Suriye’nin Afrin kentinde doğan Süleyman el-Halebi, babasının ticaret sayesinde sağladığı imkânlarla iyi bir eğitim aldı. El-Ezher Üniversitesi’nde İslami ilimler tahsil etti, hattatlıkla ilgilendi ve zamanla bir âlim kimliği kazandı. Ancak onun adını tarihe yazdıran, ilim değil, elindeki hançer oldu.

Mısır İşgali ve Kleber’in yükselişi

Napolyon’un 1798’de Mısır’ı işgaliyle Osmanlı topraklarında büyük bir kaos başladı. Fransa, Hindistan’a kadar uzanabilecek geniş bir fetih planı yaparken Osmanlı bu saldırılara karşı koymakta zorlanıyordu. Napolyon, işleri yoluna koyması için Mısır’da Kleber’i bıraktı ve Avrupa’ya döndü. Kleber, Osmanlı'nın Mısır’ı kurtarma girişimlerini püskürtmekle kalmadı, Mısır’daki Fransız egemenliğini daha da güçlendirdi. Onun başarısı, Osmanlı’nın gözünde Mısır’daki en büyük tehdit hâline gelmişti.

Süleyman el-Halebi, Kudüs’te Osmanlı subaylarıyla karşılaştığında kendisine verilen suikast görevinin farkındaydı. Bir ay boyunca Kleber’in sarayını gözlemledi, planını yaptı ve 14 Haziran 1800’de hançerini kuşanarak harekete geçti. Kleber’in elini öpme bahanesiyle ona yaklaştı ve dört darbe ile onu öldürdü. Yanına koşan Fransız mühendis Protain’i de hançerleyerek öldürdü.

İşkence ve ölüm

El-Halebi suikast sonrası kaçmayı başaramadı. Bir süre saklandı ancak kısa sürede yakalandı. Fransızların zalim işkencelerine maruz kaldı ve sonunda kazığa oturtularak idam edildi. 4 saat süren bu işkence sırasında dimdik duruşundan ödün vermediği anlatılır. Hatta Fransız doktor Dominique-Jean Larrey, onun vakur duruşunu yıllar sonra yazıya döktü.

Fakat Fransızlar bununla da yetinmedi. El-Halebi’nin kafasını keserek Napolyon’a gönderdiler ve kafatasını Fransa’da bir müzeye yerleştirdiler. Mısır'dan Fransa'ya kaçırılan kalıntıların geri getirilmesi için kampanyalar yürütülse de bir sonuç alınamadı. Mısır yönetimi, Süleyman el-Halebi’nin kafatasını geri almak için resmi bir girişimde bulunmuş değil.