Yeni süper besin: Moringa

Meyvesinden yaprağına, çiçeğinden tohumuna, hatta dalına kadar her bir bölümü faydalı bileşenler, değerli besinlerle dolu olan moringa bitkisini takdimimdir.

Mucize kelimesini sevmem. Çünkü esas mucize bütünde saklıdır. Besinlerin başına eklenen böyle sıfatlar sakıncalıdır; çünkü insanlarda kötü beslenip, bol bol şekerle, katkı maddeleriyle dolu yiyecekler yiyip, üstüne mucize bir besin yiyerek sağlıklarını koruyabilecekleri yolunda bir algı yaratırlar.

Ama diğer yandan da sağlık faydaları açısından öne çıkan bazı özel besinler olduğu bir gerçek. Mesela soğuk sıkım sızma zeytinyağı. Mesela doğanın karaciğer ilacı enginar ya da şifalı zerdeçal gibi… Ama tüm bu özel güçler ancak siz doğru beslendiğinizde etkilerini gösterebilirler.

Bugünün konusu sağlık faydaları açısından son derece ayrıcalıklı bir yere sahip bir bitki: Moringa ağacı (Moringa oleifera). Hatta kendisi mucize ağaç olarak da biliniyor. Sıcak iklimleri seven bu bitki Hindistan, Sudan, Seylan, Madagaskar ve Afrika’nın tropik bölgelerinde yetişiyor. Bu öyle ilginç bir ağaç ki kullanılmayan bir kısmı yok; yaprağı, tohumu, meyvesi, kökü, gövdesi, kabuğu, dalları… Hepsi tüketiliyor, her biri de bitkiye özgü değerli bileşenler, güçlü antioksidanlar içeriyor.

Batı dünyası tarafından son yıllarda keşfedilmiş olsa da, bu ağacın şifalı etkileri ayurvedik tıpta binlerce yıldır biliniyor. Esansiyel aminoasitler, A, B, C ve E vitaminleri açısından son derece zengin olan moringa bitkisi, pek çok toplumda temel besin maddesi olarak da hayati bir rol üstlenmiş.

Kuraklığa karşı son derece dirençli olan moringa ağacı bir süredir ülkemizde de yetiştiriliyor. Gaziantep Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, moringa bitkisinin tarımı için kadın çiftçileri organize etti. Pilot bölge olarak seçilen Gaziantep’in Nurdağı ilçesinde 2017 yılında ilk hasat alındı, hatta bitkinin kurutulmuş yapraklarından çaylar yapıldı, bitkisel takviyeler üretildi… Öyle bereketli bir ağaç ki moringa bir sene içinde 4-5 metre boy atıyor, hatta fidanı ekmenizle ilk hasadı almanız arasında 3-4 ay gibi kısa bir süre var.

Sağlık karnesi

Peki, geleneksel tıpta kas gevşetici, idrar artırıcı, balgam söktürücü, uyarıcı, antimikrobiyal, safra söktürücü, böbrek taşı düşürme amaçlı, iltihap giderici ve kan şekerini düşürmek için kullanılan, bu bitkiyi süper besin mertebesine yükselten özellikler neler?

Antioksidan etki: Moringa yaprakları C vitamini, beta-karoten, kuersetin ve klorojenik asit gibi antioksidanlar açısından son derece zengin bir besin. Moringa tohumlarından elde edilen moringa yağı da güçlü antioksidan özelliklere sahip.

Besleyici özellikleri: Moringa yaprağının besin profili son derece etkileyici! 100 gram kurutulmuş moringa yaprağında yoğurdun 9 katı, yumurtanın 4 katı protein; havucun 10 katı A vitamini; muzun 15 katı potasyum; sütün 17 katı kalsiyum; ıspanağın 25 katı demir bulunduğunu biliyor muydunuz?

Doğal şeker ilacı: Moringa yaprağına özgü bileşenlerin doğal bir şeker ilacı gibi etki ettiğini gösteren bilimsel yayınlar var.(1)

Güçlü bir antienflamatuar: Moringa yaprağında ve tohumunda bulunan izotiyosiyanatlar, flavonoidler ve fenolik asitlerin güçlü antienflamatuar etkisi var. Moringa yağının karaciğeri kronik enflamasyondan korumada son derece etkili bir güç olduğunu işaret eden çalışmalar var.(2)

Bağırsak dostu: Moringa sindirim sistemi için harika bir besindir. Yüksek lif içeriği ile bağırsakları adeta süpürerek, zararlı maddelerin bağırsaklardan atılmasını sağlar.

Mide kanserinden koruyucu: Antibakteriyel özelliğiyle mide ülserleri, gastrit ve mide kanseriyle ilişkilendirilen bir bakteriyle (H. pylori) savaşır.

6 Mart Çarşamba günü, Gaziantep Belediyesi ve Gaziantep Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Yerli Üretim Yerelde Kalkınma” programı çerçevesinde Gaziantep’te moringa bitkisi hakkında konferans vereceğiz. Kadın çiftçilerimizin eğitildiği bu program vesilesiyle, tüm kadınlarımızın 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutlarız. Tüm Gazianteplileri konferansımıza bekliyoruz.

KULLANMA KILAVUZU

1. Artık ülkemizde de yetiştirilen bir ağaç olduğu için yakın gelecekte pazar tezgâhlarında taze moringa yapraklarına rastlarsanız şaşırmayın. Şifalı özellikleri ve turpu andıran ferah tadıyla salatalarınızı moringa yapraklarıyla zenginleştirmek iyi bir fikir.
2. Eğer taze sebzeleri blenderdan geçirerek kendinize sağlıklı içecekler hazırlıyorsanız, tarife moringa yapraklarını da ekleyin.
3. Moringa bitkisinden faydalanmanın en pratik yolu çay olarak tüketmektir. 2 tatlı kaşığı kurutulmuş moringa yaprağını sıcak suya ekleyin, 10-15 dakika kadar demlenmesini bekledikten sonra için. Aynı şekilde, moringa ağacının kabuğundan elde edilen tozu da çay olarak hazırlayabilirsiniz.
4. Moringa yapraklarının kurutulmasıyla elde edilen toz, çorbalarınızın besleyici gücünü ve şifalı özelliklerini artırmak için harika bir yol.
5. Günde bir tatlı kaşığı moringa yağı içmek iyi bir fikir. Bitkinin çekirdeklerinden elde edilen bu yağı romatizma ağrılarını hafifletmek için ve mantar tedavisinde de kullanabilirsiniz.

1“Effect of Moringa oleifera Leaf Capsules on Glycemic Control in Therapy-Naïve Type 2 Diabetes Patients: A Randomized Placebo Controlled Study” Natchagorn Lumlerdkij, S, Vannasaeng, Evid Based Complement Alternat Med. 2017; 2017: 6581390
2“Moringa Leaves Prevent Hepatic Lipid Accumulation and Inflammation in Guinea Pigs by Reducing the Expression of Genes Involved in Lipid Metabolism” M. Mused Almatrafi, M. Vergara-Jimenez, Int J Mol Sci. 2017 Jul; 18(7): 1330.