Geçen yazımızda koronavirüs salgınından ve bu salgına karşı alınacak önlemlerden bahsettik. Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için neler yapabileceğinizi keşfetmeye devam ediyoruz.
Dilerseniz önce geçen haftaki yazımızın ana başlıklarını hatırlayalım. Koronavirüse yakalananların çoğu hastalığı sıradan bir grip gibi atlatırken, kimileri hayatını kaybediyor. Farkı belirleyen ise bağışıklık sistemlerinin güçlü olup olmadığı. Güçlü bir bağışıklık sistemi için D vitamini rezervinizi dolu tutmalı, probiyotik zengini beslenmeli, hatta diyetinizi probiyotik takviyesiyle desteklemelisiniz. Tabii viral hastalıklara karşı alabileceğiniz en etkili önlemi de unutmayın, sık sık ellerinizi yıkayın!
Hastalığın gizemli yanı
Bu arada hastalıkla ilginç bir bilgiyi de paylaşmak istiyorum: Koronavirüse yakalanan çocuklar hastalığı hafif geçiriyor ve hastalık yüzünden hayatını kaybeden vakalar arasında çocuk yok.
Böyle bir salgından en çok etkilenenlerin küçük çocukların olacağı düşünülür, ancak durum bunun tam tersi. Peki neden? Bu tam anlamıyla bir gizem. Ama birkaç teori var. Bunlardan en mantıklı, en akla yakın geleni çocukların doğuştan gelen bağışıklık cevaplarının vücuda giren zararlı istilacıya karşı anında ve çok çabuk tepki vermesi. Yetişkinlerde de doğuştan gelen bağışıklık var, ama sistem vücudu istilacılardan korumak için maruz kaldığı virüslere adapte olmuş, yani öğrenilmiş bağışıklık cevabına daha çok güveniyor. Böyle olunca da yeni virüslere daha geç ve daha zayıf bir tepki veriyor. Tabii bu bir teori... Ama koronavirüse yakalanan çocukların neden çabucak iyileştiğine, çocuklarda şimdiye kadar neden ölüm vakasına rastlanmadığına en mantıklı açıklamayı getiren teori bu.
Çinko zengini beslenin
Bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışması için vücudunuzda yeteri miktarda çinko olması gerekir. Bu yüzden de çinko eksikliğinden mustarip olanlar sık sık gribe, soğuk algınlığına yakalanır. Ancak kan değerlerinize baktırmadan çinko takviyesi kullanmamak gerektiğini belirtmekte fayda var. Çinkonun fazlası bakır emilimini olumsuz etkileyerek kansızlığa neden olabilir.Özellikle şu sıralar diyetinizdeki çinko zengini besinleri artırmaya özen gösterin. Kırmızı et ve ciğer hem D vitamini hem de çinkoyu bir arada bulunduran mükemmel besinler. Bu besinlerin kolesterol zengini olması da onları süper birer bağışıklık dopingi haline getiriyor.
Kolesterolü unutmayın
Kolesterol hakkındaki bilgilerimizi yeniden gözden geçirmenin tam zamanı. Kolesterol bir sağlık zararlısı değil, tam aksine, bir hayat kurtarıcıdır. Kolesterol vücudun yapıtaşıdır ve vücudumuzda meydana gelen hasarları tamir eder. Vücudunuzda yeterli miktarda kolesterol yoksa bağışıklık sisteminiz etkin bir şekilde çalışamaz.
Tereyağı, kırmızı et, ciğer ve yumurta tüketiminizi kolesterol içerikleri yüzünden kısıtlıyorsanız, bu yanlıştan hemen vazgeçin! Bu değerli besinleri sofranızdan eksik etmeyin.
C vitamini dopingi
C vitamininin hastalıklara karşı koruyu etkisi olduğu uzun zamandır biliniyor. Hatta viral enfeksiyonlarda yüksek dozlarda C vitamininin hastalıkların tedavisinde de fayda sağlayabileceği yolunda bazı bulgular da var.
Bu vitaminin koronavirüs üstündeki etkisi ise henüz araştırma safhasında. Çinli bilim insanları tarafından yürütülen araştırmanın sonuçları henüz yayımlanmadı.(1)
Benim tavsiyem, kesin olmayan bilgilerden ziyade bildiklerimizden yola çıkarak bir savunma hattı oluşturmak. Peki, bildiklerimiz neler? C vitamininin hastalıklara karşı koruyucu etkisinin olduğunu ve bağışıklık sisteminin etkin çalışabilmesi için C vitaminine ihtiyaç duyduğunu biliyoruz. D vitaminin aksine vücut C vitaminini depolayamıyor, sistem günlük ihtiyacın fazlasını atıyor. Bu yüzden her gün düzenli olarak C vitamini almanız gerekiyor. Bilimsel bulgular C vitamininin koruyucu etkisinden faydalanmak için önerilen günlük dozun çok üstüne, 1000 miligramın üzerine çıkmanız gerektiğini işaret ediyor.(2)
ÜÇ ÖNERİ
1. Bol bol balık tüketin: Bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışması için gerekli yapıtaşlarından biri de omega-3 yağ asitleridir, en zengin omega-3 kaynakları ise yağlı balıklardır. Bitkisel omega-3’leri de unutmayın. Ceviz, badem, fındık yiyin.1. Bol bol balık tüketin: Bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışması için gerekli yapıtaşlarından biri de omega-3 yağ asitleridir, en zengin omega-3 kaynakları ise yağlı balıklardır. Bitkisel omega-3’leri de unutmayın. Ceviz, badem, fındık yiyin.
2. Yemeklerinizi kemik suyuyla pişirin: Bilimsel çalışmalar jelatinin bağırsak bütünlüğünü korumada, enflamasyonu önleyerek bağışıklık sistemini desteklemede önemli bir yere sahip olduğunu gösteriyor.(3) Jelatin nedir biliyor musunuz? Kaynattığınız kemik suyunda oluşan jölemsi madde.
3. Listeye kuşburnu çayını da ekleyin: Geçen hafta hastalıklardan korunmak için yeşil çay için, zencefil ve ıhlamur çayı için demiştim. Listeye, C vitamini içeriği turunçgillerden bile daha zengin olan, kuşburnu çayını da eklemekte fayda var.
1 https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04264533
2 2 “Vitamin C for preventing and treating the common cold.” Hemilä H1, Chalker E.Cochrane Database Syst Rev. 2013 Jan 31;(1):CD000980. doi: 10.1002/14651858.CD000980.pub4.
3 “Gelatin tannate reduces the proinflammatory effects of lipopolysaccharide in human intestinal epithelial cells” Giuseppina Frasca, Venera Cardile, Carmelo Puglia, Claudia Bonina, Clin Exp Gastroenterol. 2012; 5: 6167. Published online 2012 May 8. doi: 10.2147/CEG.S28792