Savunma hattı

Normalleşirken savunma hattını güçlü tutmaya devam ediyoruz. İşte salgından korunmak için hayatınıza uyarlayabileceğiniz basit ama etkili öneriler, düşmanı daha iyi tanımamızı sağlayan yeni bulgular...

Geçen hafta D vitamininin koronavirüs salgınında koruyucu etkisinin olduğunu gösteren bilimsel bulgulardan bahsetmiştik. Yazının ardından ideal D vitamini değerinin ne olduğunu soran pek çok mail aldım. Söze D vitamini eksikliğinin son derece yaygın bir sorun olduğunu belirterek girmek istiyorum. Kliniğime gelen hastalarımda ilk kontrol ettiğim değerlerden biri D vitaminidir ve neredeyse hepsinde bu değerin son derece düşük olduğunu gözlemliyorum.
Basit bir kan testiyle D vitamini rezervinizin ideal değerler arasında olup olmadığı kontrol edilebilir. İdeal D vitamini değeri 30-60 ng/ml olarak belirlenmiştir, yani D vitamini rezervinizin dolu kabul edilmesi için bu rakamlar arasında olması gerekiyor. Ancak bağışıklık sisteminizin tam randımanlı çalışması için bu değerin en az 60 ng/ml olmasını hedefleyin. Daha da iyisi bu değeri 80ng/ml-150 ng/ml arasına çekin. Böylece sadece koronavirüse değil, tüm hastalıklara karşı da etkin bir savunma kalkanına sahip olursunuz.

Yol haritası

Obezitenin koronavirüse karşı ciddi bir risk faktörü olduğunu gösteren yayınların sayısı giderek artıyor. Herkese ama özellikle de kilo problemi olanlara D vitamini değerlerini mutlaka kontrol ettirmelerini öneriyorum. Yaklaşık 42.000 kişiyle yapılan bir çalışma vücuttaki yağ oranı arttıkça D vitamini seviyesinin azaldığını gösteriyor. (1)

Bu ne demek? Obezite sizi COVID-19 enfeksiyonuna yakalanma, yakalandığınızda da hastalığın çok daha ağır seyretme riskini artırıyor. Tabloya fazla kiloların D vitamini seviyenizi olumsuz etkilemesi de eklenince durum daha da vahim bir hâl alıyor.

Test yaptırdınız ve D vitamini değerinizin düşük olduğunu ya da sizi hastalıklara karşı koruyacak değerde olmadığını gördünüz. Peki şimdi ne yapmanız gerekiyor? D vitamini zengini beslenecek, mümkünse daha çok güneş banyosu yapmaya çalışacaksınız. Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde güneşlenmeye özen gösterin. İnsan vücudunun D vitamini üretme saatleri gündüz 11.00 13.00 arasındadır. Erişkin bir insanın her 10 kg vücut ağırlığı için 1.000 ünite D vitaminine ihtiyacı vardır. Etkili güneşlenmeyle, vücudumuzun günde 10.000 üniteden daha fazla D vitamini üretebildiği gösterilmiştir.

Doğal ağız gargarası

Haziran ayında yayımlanan bir çalışma virüs replikasyonunun ağız ve tükürük bezlerinde başladığına dikkat çekerek antiseptik etkili ağız gargaralarının hastalığı önlemede etkili olabileceğine dikkat çekiyor. (2)

Bilim insanları ağız gargaralarının koronavirüse karşı potansiyel bir koruyucu olabileceğini belirtiyor ve bu konuda daha fazla çalışma yapılmasında fayda olduğunu not düşüyor.

Ancak bu gargaraların metabolik bozukluklara yol açarak diyabet riskini artırdıklarını, hatta yarardan çok zarar verdiklerini gösteren çalışmalar var. (3) Eğer bir ağız gargarası arıyorsanız ev yapımı sirkeden daha iyisini bulamazsınız. Bir bardak suya bir yemek kaşığı sirke koyun ve kapaklı bir şişeye alın. İşte gargarınız hazır.

Tabii bu diğer önlemleri gevşetebileceğiniz anlamına gelmesin. Sirkeyle gargara yapmak, maske takmanın, sosyal mesafeye özen göstermenin yerini tutamaz, ama savunma hattınızı güçlendirerek ekstra destek verebilir.

Alzheimer ve korona ilişkisi

Her yeni günle birlikte COVID-19’la ilgili yeni bir şeyler öğreniyoruz. Mayıs ayında Journals of Gerontology: Series A’de yayımlanan çalışmaya göre, Alzheimer riskini artıran genetik bir varyant, bu geni taşıyanları COVID-19’a karşı daha savunmasız kılıyor. (4) Araştırmanın bulgularına göre, Alzheimer’a yakalanma riskini 14 kat artıran bu gen (APOE4), koronavirüse yakalanma riskini ikiye katlıyor. İngiltere menşeli araştırma, COVID-19 teşhisi konmuş 600 kişi üzerinde yapılmış. Aynı çalışmaya göre riskin artması için hastanın Alzheimer belirtileri göstermesi gerekmiyor, bu gene sahip olması yeterli.

Bilgilerimizi tazeleyelim...

Yaklaşık dört aydır, her hafta koronavirüs üzerine yapılan bilimsel araştırmalardan, salgından korunmak adına alınması gereken önlemler ve bu hastalığa karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için yapmanız gerekenlerden bahsediyoruz. Kısaca bilgilerimizi tazeleyelim mi?
Hedef dengeli bir kan şekeri: Eğer kiloluysanız, insülin direnciniz varsa ya da Tip 2 diyabet hastasıysanız koronavirüse yakalanma, yakalandığınızda da hayatınızı kaybetme riskiniz çok daha fazla. Dengeli bir kan şekeri için glisemik indeksi düşük, sağlıklı yağlardan yana zengin doğal bir beslenme modelini benimseyin.

Bitkisel ecza dolabınıza ekleyin: Zencefil, zerdeçal, yeşil çay gibi antiviral etkisi olan bitkisel güçlerden faydalanın. Bu şifalı bitkilerle hazırladığınız çayları düzenli olarak tüketmek COVID-19’a karşı savunma hattınızı güçlendirmeye yardımcı olacaktır.

Bazı vitamin ve mineralleri unutmayın: Güçlü bir bağışıklık için D vitamini çok önemli, ama yeterli değil. Magnezyum ve çinko da bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışması için elzemdir. C vitamininin hastalıklardan koruyucu etkisini de hafife almayın.

-----------------

1 “Causal relationship between obesity and vitamin D Status: Bi-directional Mendelian randomization analysis of multiple cohorts” PLoS Medicine. Volume 10, February 2013, p. e1001383. doi:10.1371/journal.pmed.1001383
2 “Potential Role of Oral Rinses Targeting the Viral Lipid Envelope in SARS-CoV-Infection”
3 Over-the-counter mouthwash use and risk of pre-diabetes/diabetes” Nitric Oxide. 2017 Dec 1;71:14-20
4 “APOE e4 genotype predicts severe COVID-19 in the UK Biobank community cohort” Luke Pilling, Janice L. Atkins, The Journals of Gerontology: Series A https://doi.org/10.1093/gerona/glaa131