Genelde bu tip yazılar, “Yaza fit girelim” olarak algılansa da ben genel anlamda vücudu sağlık açısından yaza hazırlamanın yollarını anlatacağım.
Hastalık ortaya çıkmadan önce, gerekli önlemleri alarak kişinin sağlıklı kalmasının amaçlandığı check-up, hem yaşam süresi hem de kalitesi açısından önemlidir. Siz de yaza girerken check-up yaptırıp, sağlığınızı güvenceye alabilirsiniz.
Yazın gerek ısı artışı, gerekse beslenme ve yaşam tarzındaki değişikliklerden dolayı sağlığımız etkilenir. Aşırı sıcaklardan dolayı terleme, su ve tuz kaybına yol açar. Vücudun su ve elektrolit dengesi bozulabilir. Çoğumuz olanaklarımız doğrultusunda tatil yapıyoruz. Bazıları da doğup büyüdükleri kırsal kesimde birkaç ay geçiriyor. Yani bizi rutin kış hayatımızdan farklı bir dönem bekliyor. Bu süreçte uyku düzeni, fiziksel aktiviteler, beslenme yani yaşam tarzımız değişiyor. Bu değişime vücudumuzun hazır olup olmadığını bilmek ve durum tespiti yapmak gerekiyor.
Sağlıklı bireylerin yanı sıra, kronik hastalığı bulunanların (kalp, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği, karaciğer sorunları, astım ve KOAH) daha dikkatli olması gerekiyor. Su ve tuz dengesi, kalp ritmiyle tansiyon düzeyini etkiliyor. Kış boyunca hareketsiz geçen bir yaşamın ardından uzun yürüyüş, yüzme veya kumsalda top oynama gibi aşırı efor gerektiren düzene geçiliyor. Bahçede çiçeklerle uğraşmak veya tarlada toprak çapalamak ciddi efora neden oluyor ve kalbimizi zorluyor.
Alkol tüketimi yazın artabiliyor, bu da kalp-damar, tansiyon ve karaciğer yönünden dikkatli olmak gerektiği anlamına geliyor. Bulunulan bölgedeki tıbbi müdahale imkânları sınırlı olabileceğinden, tatile çıkmadan önce kalp damar hastalıkları yönünden sıkı bir tetkik faydalı olacaktır.
D vitamini, güneş ışığıyla aktifleşen bir vitamin. Kış boyunca düşen miktarın yaza girerken doldurulması gerekiyor çünkü kemik yapımı gibi çeşitli vücut fonksiyonları için elzem.
Kalp check-up’ı nedir?
Özellikle ailesinde 50 yaşın altında kalp hastalığından ölümler olan ya da ani kayıplar bulunan kişiler, yaşamları boyunca en az bir kez kalp check-up’ı yaptırmalı. Bu sayede ani ölüme yol açabilecek bir sorun olup olmadığı anlaşılabilir. Eğer sonuçlar normal sınırdaysa, 40 yaşına kadar benzer tetkiklerinin beş yılda bir yenilenmesi gerekir. 40 yaşından sonra kalp damar hastalığı açısından risk faktörü taşıyan, birinci derece akrabalarında kalp hastalığı bulunan, sigara içen, tansiyon ve kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı olanların check-up’ı yılda bir kez yaptırmaları önemli.
Toplu ulaşım araçları kullananların, pilotların, cerrahların, yöneticilik yapan üst düzey bürokratların, şirket yöneticisi pozisyonundaki kişilerin yıllık check-up programlarına dâhil olmaları gerekir. Profesyonel sporcular, spora başlayanlar, okulların spor programlarına katılacak öğrenciler kalp check-up’ı yaptırmalı.
Bu mesleği yapıyorsanız dikkat!
Check-up’la herhangi bir damar sorunu ve ritim bozukluğu riski önceden saptanabildiği için, hastanın hayatı erken teşhis sayesinde kurtarılabilir. 30-45 dakika süren ve hiçbir riski olmayan eforlu EKG ve kalp ultrasonu, bu tarz sorunları ortaya çıkarabilir. Kişinin kalp damar hastalığı gelişim risklerini ortaya çıkaran doktor değerlendirmesi ve kan tetkikleri, zamanında önlemlerin alınmasını sağladığı için ömrü de uzar.
Kalp hastaları mevsim başlangıcında doktorlarına başvurarak, kullandıkları ilaçların dozlarını ayarlamalı. Ayrıca yapacakları spor türleri ve bunların süreleri, seyahat planı, diğer aktivitelerin şekli ve yapılma süresiyle ilgili konularda bilgi almalılar. Örneğin, kalp yetersizliği ve kanda pıhtılaşma öyküsü olanlar yolculuk sırasında sık mola vermeli, uzun süreli oturmayı gerektiren uçuş ve otobüs seyahatlerinden kaçınmalı.
Sıcaklarla birlikte havada nem oranı artar. İdrar söktürücü ilaç kullanan hastalar buna çok dikkat etmeli ve yaz başlangıcında doktoruyla görüşerek doz ayarlaması yapmalı. Terlemeyle birlikte vücutta kaybolan sıvı, kan akışkanlığında azalma ve koyulaşmaya yol açabilir. Kan, sıcak ortamda kendini soğutmak amacıyla hücum eder. Kan basıncı cevap olarak düşebilir ya da yükselebilir. Bu da kalbin aşırı çalışmasına, istenmeyen kriz, ritim bozuklukları ve hastaneye yatmayı gerektirecek kalp yetersizliğine yol açabilir.
Yaz ayları kronik böbrek ve karaciğer hastaları için sıvı ve elektrolit dengesi yönünden çok önemlidir. Kayıpları yerine koymak, mevcut idrar söktürücü ilaçları düzenlemek için durum tespiti yapmak gerekir.
Artan nem mineral kaybına neden oluyor
Şeker hastaları, yaz sıcağından ve tatillerden en çok etkilenen hasta grubudur. Gerek su ve tuz dengesi, gerekse beslenme değişiklikleri nedeniyle şeker düzenleri bozulabilir. Endokrinoloji veya iç hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmeleri ve tedavilerinin düzenlenmesi gerekir.
Lütfen arabamıza, yazlığımıza ve bahçemize gösterdiğimiz özeni sağlığımıza gösterelim!