Baş ağrısı

Baş ağrısı toplumda en sık görülen şikâyetlerin başında gelir. Baş ağrısı şikâyeti olanların oranı toplumda yüzde 90’lara ulaşır. Tüm baş ağrılarının yüzde 90’ını ise migren ve gerilim tipi baş ağrıları oluşturur. Doğrudan doğruya baş ağrısı tablosuyla ortaya çıkan, başka bir hastalıkla ilişkisi olmayan baş ağrıları primer baş ağrılarıdır. Bunlar migren, gerilim tipi ve küme baş ağrılarıdır. Sekonder baş ağrıları ise yüzde 10 oranında görülen, nedeni belli bir hastalığa bağlı olarak, beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, göz hastalıkları, sinüzit, menenjit gibi hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkan baş ağrılarıdır.

Migrenin özellikleri nedir?

Genelde ağrı başın tek tarafındadır

Ağrı zonklayıcı özellikte, orta veya şiddetlidir

Bulantı, kusma olur

Krizler (atak) halinde gelir

Ağrı 4 ila 72 saat sürer

Ağrı başlangıcında görme bozuklukları olur (auralı tipinde)

Baş hareketleri ve fiziksel aktiviteyle ağrı artar

Işıktan ve sesten rahatsız olma

Aura, ön belirtili migrende rastlanan şikâyetlerdir. Bu belirtilerin çoğu görmeyle ilgilidir. Hasta, parlak ışıklar ve çizgiler gördüğünü ya da görmenin bulanıklaştığını, bir alanda veya bir bölgede görme kaybı olduğunu söyler. Ayrıca kolda, bacakta uyuşma, baş dönmesi, konuşmayla ilgili bozukluklar da görülür. 2030 dakika sürer ve ardından ağrı başlar. Migrenlilerin yakın akrabalarında migren olma olasılığı yüksektir. Sürekli ağrılarda sekonder bir neden olup olmadığı araştırılmalıdır. Daha önce periyodik gelen ağrıları olan hastalarda ağrılar süreklilik kazanmışsa hastanın çok sayıda ağrı kesici ilaç kullanmış olması ya da altta psikolojik nedenlerin var olabileceği olasılığı düşünülmelidir.

Migren neden kadınlarda daha sık görülür?

Migren hastalığı, genetik yatkınlık olarak kadın veya erkek gözetmese de kadınlık hormonları, migren ağrılarının ortaya çıkışında oldukça önemlidir. Bu hormonal dalgalanma, kadınlarda erkeklerden belirgin derecede sık ortaya çıkışın ana nedenidir. Bu yüzden, çocukluk yaşlarında ve ileri yaşlarda kadın-erkek farkı azalırken, kadınların hormonal aktif olduğu yaşlarda kadınlarda migren atağı görülme sıklığı, 18 yaş ve üzeri kadınlarda her üç kadından birinde olacak denli sıklığa ulaşır.

Migreni tetikleyen faktörler nelerdir?

Yükseklik değişiklikleri

Hava kirliliği, sigara dumanı

Parlak ışık veya titreyen ışık

Yüksek ve devamlı gürültü

Parfüm kokusu, kuvvetli diğer kokular ve kimyasal maddeler

Hava durumundaki değişiklikler (basınç, sıcaklık ve nem değişikliği, lodos)

Mevsimsel değişiklikler (sonbahar ve ilkbahar en kötü zamanlar)

Açlık, öğün atlama

Çok ya da az uyuma, uyku düzenindeki bozukluklar

Uçak yolculukları

Doğum kontrol hapları

Kadınlarda hormonal değişiklikler (âdet dönemi)

Bazı yiyecek ve içecekler (çikolata, kabuklu kuruyemiş, kırmızı şarap, vb.)

Gerilim tipi baş ağrısını migrenden nasıl ayırt edebiliriz?

Gerilim tipi baş ağrısı çokluk stresten kaynaklanır

Tüm başı tutar, tepede etkilidir. Başın arkasından öne yayılma gösterir

Çok nadir tek taraflı olabilir

Bulantı olabilir ama kusma görülmez

Bir hafta - 15 gün ağrıyla (hafif) geçer

Ağrı kriz şeklinde olmaz

Ağrı başlamadan önce görme bozuklukları olmaz

Hareket etme ağrıyı artırmaz

Migrende tedavi nasıl olmalıdır?

Tedavideki hedef, tetik çekici faktörleri azaltmak, sinir sistemindeki hassasiyeti ve ağrı sırasında ortaya çıkan damar ve damar çevresindeki olayları baskılamaktır. Temel tedavi, koruyucu ve atak tedavisi olmak üzere ikiye ayrılır. Eğer hastanın ağrıları ayda bir iki kez görülüyorsa sadece atak sırasında tedavi önerilir.

Ağrı kesiciler sürekli kullanıldıklarında bağımlılık yapar mı?

Morfin türevi olmayan ağrı kesiciler sürekli kullanıldıklarında temel olarak bağımlılık yapmaz, ancak ilaç kötü kullanımına bağlı baş ağrısı dediğimiz yeni bir ağrı türü de eklendiği için hastalar böyle hissedebilirler. Bu durumda hastanın mutlaka bir hekime başvurarak ağrı kesiciler dışında bir tedavi için yardım alması gereklidir.

Başı ağrıyan hasta ne zaman mutlaka doktora başvurmalı?

Ağrı sürekli ve artan şiddetteyse,

İlk kez ağrıyla tanışan kişinin yaşı 10’un altında, 50’nin üstündeyse,

Daha önce mevcut olan ağrının şiddeti, şekli değiştiyse, tedaviye cevap vermiyorsa,

Baş ağrısı şimdiye kadar hayatında karşılaştığı en şiddetli ağrıysa ve ağrı bir fiziksel aktivite sırasında (ağır bir yük kaldırmak, cinsel ilişki) ortaya çıkmış ve şiddetini artırmışsa mutlaka doktora gitmek gerekir.