BAŞ AĞRISI

Baş ağrısı toplumda en sık görülen şikâyetlerin başında gelir. Baş ağrısı şikâyeti olanların oranı toplumda yüzde 90’lara ulaşır. Tüm baş ağrılarının yüzde 90’ını ise migren ve gerilim tipi baş ağrıları oluşturur.

Doğrudan doğruya baş ağrısı tablosuyla ortaya çıkan, başka bir hastalıkla ilişkisi olmayan baş ağrıları primer baş ağrılarıdır. Bunlar migren, gerilim tipi ve küme baş ağrılarıdır. Sekonder baş ağrıları ise yüzde 10 oranında görülen, nedeni belli bir hastalığa bağlı olarak, beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, göz hastalıkları, sinüzit, menenjit gibi hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkan baş ağrılarıdır.

 Migrenin özellikleri nedir?

Genelde ağrı başın tek tarafındadır

Ağrı zonklayıcı özellikte, orta veya şiddetlidir

Bulantı, kusma olur

Krizler (atak) halinde gelir

Ağrı 4 ila 72 saat sürer

Ağrı başlangıcında görme bozuklukları olur (auralı tipinde)

Baş hareketleri ve fiziksel aktiviteyle ağrı artar

Işıktan ve sesten rahatsız olma

Aura, ön belirtili migrende rastlanan şikâyetlerdir. Bu belirtilerin çoğu görmeyle ilgilidir. Hasta, parlak ışıklar ve çizgiler gördüğünü ya da görmenin bulanıklaştığını, bir alanda veya bir bölgede görme kaybı olduğunu söyler. Ayrıca kolda, bacakta uyuşma, baş dönmesi, konuşmayla ilgili bozukluklar da görülür. 20-30 dakika sürer ve ardından ağrı başlar.

Migrenlilerin yakın akrabalarında migren olma olasılığı yüksektir. Sürekli ağrılarda sekonder bir neden olup olmadığı araştırılmalıdır. Daha önce periyodik gelen ağrıları olan hastalarda ağrılar süreklilik kazanmışsa hastanın çok sayıda
ağrı kesici ilaç kullanmış olması
ya da altta psikolojik nedenlerin
var olabileceği olasılığı düşünülmelidir.

Neden kadınlarda daha sık görülür?

Migren hastalığı, genetik yatkınlık olarak kadın veya erkek gözetmese de, kadınlık hormonları, migren ağrılarının ortaya çıkışında oldukça önemlidir. Bu hormonal dalgalanma, kadınlarda erkeklerden belirgin derecede sık ortaya çıkışın ana nedenidir. Bu yüzden, çocukluk yaşlarında ve ileri yaşlarda kadın-erkek farkı azalırken, kadınların hormonal aktif olduğu yaşlarda kadınlarda migren atağı görülme sıklığı 18 yaş ve üzeri kadınlarda
her üç kadından birinde olacak
denli sıklığa ulaşır.

HANGİ faktörler TETİKLİYOR?

Yükseklik değişiklikleri

Hava kirliliği, sigara dumanı

 Parlak ışık veya titreyen ışık

Yüksek ve devamlı gürültü

 Parfüm kokusu, kuvvetli diğer kokular ve kimyasal maddeler

Hava durumundaki değişiklikler (basınç, sıcaklık ve nem değişikliği, lodos)

Mevsimsel değişiklikler (sonbahar ve ilkbahar en kötü zamanlar)

Açlık, öğün atlama

Çok ya da az uyuma, uyku düzenindeki bozukluklar

Uçak yolculukları

Doğum kontrol hapları

Kadınlarda hormonal değişiklikler (âdet dönemi)

Bazı yiyecek ve içecekler (çikolata, kabuklu kuruyemiş, kırmızı şarap, vb.)

 Gerilim tipi baş ağrısını nasıl ayırt edebiliriz?

Gerilim tipi baş ağrısı çokluk stresten kaynaklanır

Tüm başı tutar, tepede etkilidir. Başın arkasından öne yayılma gösterir

Çok nadir tek taraflı olabilir

Bulantı olabilir ama kusma görülmez

Bir hafta-15 gün ağrıyla (hafif) geçer

Ağrı kriz şeklinde olmaz

Ağrı başlamadan önce görme bozuklukları olmaz

Hareket etmek ağrıyı artırır.

Tedavi nasıl olmalıdır?

Tedavideki hedef, tetik çekici faktörleri azaltmak, sinir sistemindeki hassasiyeti ve ağrı sırasında ortaya çıkan damar ve damar çevresindeki olayları baskılamaktır. Temel tedavi, koruyucu ve atak tedavisi olmak üzere ikiye ayrılır. Eğer hastanın ağrıları ayda bir iki kez görülüyorsa sadece atak sırasında tedavi önerilir.

Ağrı kesiciler bağımlılık yapar mı?

Morfin türevi olmayan ağrı kesiciler sürekli kullanıldıklarında temel olarak bağımlılık yapmaz, ancak ilaç kötü kullanımına bağlı baş ağrısı dediğimiz yeni bir ağrı türü de eklendiği için hastalar böyle hissedebilirler. Bu durumda hastanın mutlaka bir hekime başvurarak ağrı kesiciler dışında bir tedavi için yardım alması gereklidir.

Ne zaman doktora başvurmalı?

Ağrı sürekli ve artan şiddette ise,

İlk kez ağrıyla tanışan kişinin yaşı 10’un altında, 50’nin üstündeyse,

Mevcut olan ağrının şiddeti, şekli değiştiyse, tedaviye cevap vermiyorsa,

Baş ağrısı hayatında karşılaştığı en şiddetli ağrıysa ve ağrı bir fiziksel aktivite sırasında (ağır bir yük kaldırmak, cinsel ilişki) ortaya çıkmış ve şiddetini artırmışsa mutlaka doktora gitmek gerekir.