Yarın dünya tütüne ‘hayır’ diyecek
Yarın dünya tütüne ‘Hayır’ diyecekYarın 31 Mayıs dünya tütüne hayır deme günü. Alın size tütüne hayır demek için en sık kullanılan ürünü sigaranın yaptıklarını içeren bir dolu sebep. Sigara kansere yol açar.
Sigaranın yapısında 69 tane kanserojen kimyasal madde vardır. Sigara dumanında da ayrıca 43 çeşit kanserojen madde bulunmaktadır. Dolayısıyla hiç sigara içmiyorsanız bile sigara içilen yerde bulunuyorsanız içmiş gibi zararını görürsünüz. Sigara başta akciğer olmak üzere vücutta birçok kansere yol açar. Sigaradaki kanserojen maddelerin DNA’nın yapısını olumsuz yönde etkilediği birçok bilimsel çalışmada gösterilmiş. Bu kanserojen maddelerden benzopiran P53 genini bozarak kansere yol açtığı biliniyor. Nedir P 53 geni derseniz, kısaca şöyle tarif edeyim. Hücre içinde genetik bilgileri taşıyan DNA kendisini kopyalarken bir takım hatalar yapabilir. Bu hatalar ile oluşan hücreler kanserleşme potansiyeli taşır. Bu riskle biz her gün karşı karşıya kalırız ancak hücre çekirdeğindeki P53 geni tarafından bu hatalar temizlenir. Hücrelerin kanserleşme riski de ortadan kalkar. Ancak P53 geni sigara yüzünden zarar görürse bu işlevini yerine getiremez ve kanser oluşumu kolaylaştırır.
Kandaki oksijen
Karbon monoksit kanın oksijen taşıma kapasitesini düşürür. Normalde beynimiz dahil tüm organlarımıza oksijen kanın içindeki hemoglobine bağlanarak taşınır. Sigaradaki karbonmonoksit hemoglobine bağlanarak oksijenin bağlanmasını engeller. Ciltte çabuk yaşlanma, renk bozukluğu ve tüm organlarda değişik derecelerde işlev bozukluğu gözlenir. Ayrıca nikotin etkisi ile damarlarda spazm dediğimiz büzüşme ile de dolaşım bozukluğu olur.
Gastrit ve ülser
- Mide asit salgısında artış yaparak gastrit ve ülser oluşumunu kolaylaştır.
Kemik erimesine yol açar
- Sigara vücutta D vitaminin işlevini bozar. Kemikteki kalsiyum miktarında düşüş dolayısıyla kemik yoğunluğunda azalma meydana gelir. Çok sigara içenlerde kemik kırıkları daha kolay gerçekleşir. Kırıkların kaynaması ve iyileşme süreci de daha zordur.
- Yara iyileşmesinde gecikme görülür.
- Sigara kan dolaşımını olumsuz etkilediği için yara iyileşmesini de geciktirir.
Sigaranın kalbe yaptıkları
Sigara damarın iç yüzeyindeki endotel dediğimiz tabakasının yapısını bozar. Plak dediğimiz kabartılar oluşur. Bu plaklar zamanla kalsiyum, kolesterol, yangı hücrelerinin daha da çok birikmesiyle artık damarı tıkamaya başlar.
Adrenalinin salgılanması artar
Nikotin, adrenalin salgılanmasını artırarak kalp damarlarında spasm yapar, kanda pıhtılaşma faktörlerini artırarak trombüs oluşumunu kolaylaştırır. Tansiyon ve nabız yükselmesine sebep olarak tehlikeli olabilecek kalp ritm bozukluklarına yol açabilir. Sigara aynı zamanda koronerlerde anlamlı darlık olmasa bile damar içindeki plakların yırtılmasını kolaylaştırıp buraya pıhtılaşma hücrelerinin hücum etmesine ve damarda ani gelişen tıkanmaya sebep olur.
Kolesterol dengesi bozulur
Sigara iyi kolesterol (HDL) ‘de düşüşe, kötü kolesterol ve trigliserid seviyesinde yükselmeye sebep olur.
Vücuttaki tüm damarları bozar
Sigaranın damarlara verdiği zarar sadece kalp damarlarında sınırlı kalmaz. Periferik damar hastalığına sebep olup özellikle bacaklarda kesilmeye kadar varan Burger hastalığına da yol açar. Beyin damarlarının da tıkanmasına sebep olur. Bu tıkanmalar inme dediğimiz felç olayı ile sonuçlanır.
Sigaranın zararlarını duymaktan bıkmış kişilere sigarayı bıraktıktan sonra kendisinde ne gibi iyileşmeler ve olumlu gelişmeler görür gelin bir de bunlardan bahsedelim.
- Sigarayı bıraktıktan 20 dakika sonra, kalp atış hızınız ve kan basıncınız normale döner. Bu da vücudunuzdaki kan dolaşımının rahatlamasını sağlar..
- 8 saat sonra, kandaki oksijen düzeyi normale döner. Vücudunuzdaki tüm organlarınız rahat bir nefes alır.
- 24 saat sonra, sigara yüzünden aldığınız karbon monoksit oranı iyice azalır..
- 48 saat sonra, kandaki nikotin düzeyi düşmeye başlar. Tat ve koku duyusu iyileşir.
- Mide ülseri olan hastaların şikayetleri hafifler. İlaca verdikleri cevap artar..
- 72 saat sonra, hava yollarındaki spazm çözülür bu gevşeme sonucu nefes alıp vermeniz daha da rahatlar. Bronşların iç yüzeyini taşıyan tüycüklerin hareketleri normale dönmeye başlar. Bronşlardaki sekresyon miktarı artar, hava yolları kendi kendini temizlemeye başlar..
- 2-12 hafta sonra, tüm vücuttaki dolaşım düzelir. Solunum sistemi yavaş yavaş normale döner. Solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, artık yürürken yorulma ve nefes darlığı daha az görülür.
- 3-9 ay sonra, öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve wheezing yani hırıltılı ya da ıslık sesli soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri düzelir, akciğerin gücü yüzde 5-10 oranında artar.
- 12 ay sonra, koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır.
- 12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.
- 5 ila 15 yıl sonra inme riskiniz sigara içmeyen bir kişininkine düşer.
- 10 yıl içinde akciğer kanseri riskiniz sigara içen kişinin yaklaşık yarısına düşer ve ağız, boğaz, yemek borusu, mesane, serviks ve pankreas kanseri riskiniz azalır.
- 15 yıl, koroner kalp hastalığı riski, sigara içmeyenlerinki ile aynı olacak kadar düşer.
İşte tüm bunları bilerek bugün sigarayı bırakmaya karar verirseniz zararın neresinden dönerseniz kar olduğunu ilerleyen zamanda bizzat şahit olarak göreceksiniz.
