KRONİKLEŞEN HEPATİTLER

Hepatit B ve Hepatit C’nin özel bir tedavisi yoktur. B hepatiti için korunma amacıyla aşı yaptırılması önerilir.

Kronik hepatit 6 aydan uzun süren karaciğer iltihabıdır. En büyük sebebi Hepatit B, Hepatit C ve Hepatit D‘dir. Uzun süre sinsi ve bariz bir belirti vermeden seyredebilir. Karaciğer yetmezliğiyle, sirozla ve karaciğer kanseri ile sonuçlanabilir. Çoğu zaman hepatit ancak bu aşamada klinik bulgular verebilir. Esas teşhis de gecikmiş olarak bu aşamadayken konulur.

Geçen haftaki yazımda Hepatit A virüsü ile olan hepatitlerin kronikleşmediğinden, Hepatit E virüsü ile olan hepatitlerin ise immün sistemi bozuk olan hastalarda kronikleşebildiğinden bahsetmiştim. Diğer hepatit türlerinden Hepatit C enfeksiyonu geçiren hastaların yaklaşık yüzde 75’inde kronikleşir, yani hastaların ancak yüzde 25’i iyileşir. Hepatit B enfeksiyonu geçiren hastaların ise yüzde 20’sinde hastalık kronikleşir. Hepatit D virüsü sadece Hepatit B enfeksiyonu var ise hastalık yapabilir ve kronikleşme ihtimalini artırır.

Hastalık belirtileri çoğu zaman gözden kaçabilecek, halsizlik, çabuk yorulma, karın sağ üst tarafında hafif dolgunluk hissi ve ağrı ile beraber hafif ateştir. İleri dönemlerde siroz ortaya çıktığı zaman, dalakta büyüme, karında sıvı birikimi, ciltte kılcal damarların belirmesi, kıllarda dökülme, avuç içlerinde kızarıklık, beyin fonksiyonlarında bozulma, uykuya meyil görülebilir. Kronik hepatit hastalığına karaciğer biyopsisi ile teşhis konur.

Minimum 20 günde saptanabilir

Hepatit B virüsü vücut dışında yaşamını günlerce sürdürebilir. Virüs ile enfekte kan ve çeşitli vücut sıvılarının yara veya mukoza ile teması, cinsel ilişki, ortak kullanılan kesici, delici aletler ile bulaşabilir. Enfekte anneden bebeğine hamilelikte, doğum sırası ve sonrasında virüs bulaşabilir. Eğer virüsün vücuda geçtiğinden şüphe ediliyorsa hemen kan tahlili yapılırsa kanda virüs saptanamayabilir. Çünkü virüs ile karşılaşıldıktan sonra kanda saptanabilir bir seviyeye gelmesi için minimum 20 gün, 1 ay geçmesi gerekir. Bu süre geçmeden ancak hafif enzim reaksiyonu olabilir.

Bu durumda damar içi uyuşturucu bağımlıları, dövme, manikür-pedikür, piercing yaptıranlar, traş bıçağı makas gibi kesici aletleri ortak kullananlar, kan ve kan ürünleri tedavisi gören kişiler, prezervatifsiz cinsel ilişkide bulunanlar, enfekte anneden doğan bebekler risk grubunda yer alır.

Gözler ve deride sarılık, aşırı yorgunluk, iştah kaybı, bulantı, kusma, karın ağrısı, koyu renkli idrar gibi belirtiler genel olarak virüs alındıktan 45-160 gün arasında değişerek ortalama 75 gün sonra ortaya çıkar. Kronikleştiğinde ise yukarıda saydıklarıma benzer şikayetlerle tablo daha ağır seyredebilir.

Hepatit B’nin özel bir tedavisi yoktur. Genellikle hastanede yatmayı gerektirmez. Hastalık döneminde dinlenme, alkol ve karaciğeri yoran ilaçlardan kaçınarak iyi beslenmek gereklidir. Bazı antiviral ilaçlar, kronik Hepatit B’yi tedavi etmek için kullanılır. Bunlar, virüsle savaşmaya yardımcı olur. Gelecekteki karaciğer komplikasyonları riskini azaltabilirler. Korunma amacıyla risk grubundaki kişilere aşı yaptırması önerilir. Aşılama ideal olarak, 1’er ay ara ile 2 doz ve ilk aşıdan 6 ay sonra 3. doz yapılarak uygulanır.

Hepatit C de Hepatit B’ye benzer sebeplerle bulaşır ve benzer belirtileri vererek hastalık oluşturur. Ancak yukarıda bahsettiğim gibi C hepatiti daha sinsi ve sessiz seyrederek daha sık kronikleşir. Buna karşılık B hepatiti ile olan infeksiyona Delta virüsü olarak da bilinen D hepatiti de eklendiğinde kronikleşme oranı artar. Hepatit C’nin de özel bir tedavisi yoktur. Hepatit B’de olduğu gibi istirahat, yakın takip ve kontrol ile karaciğeri koruyan iyi ve doğru beslenme önerilir. Hepatit B tedavisinde olduğu gibi C hepatitinde de antiviral ajanlar kullanılır. Ancak C hepatitini önlemek için B hepatitinde olduğu gibi bir aşı henüz bulunmamıştır.