Boğaza bir şey kaçınca

Boğaza kaçan cisim soluk borusunu tıkadığında kısa süre içinde müdahale edilmesi gerekir. Acil durumlarda uygulanan Heimlich manevrası bugüne kadar pek çok kişinin hayatını kurtarmıştır

Ankara’da okul kantininden aldığı şırınga şeklindeki çikolatayı yerken kapağının boğazına kaçması üzerine yaşamını yitiren Mert’in ölümü Türkiye’yi yasa boğdu. Acı olayın ardından bir “şırıngalı çikolatadan ölüm” haberi de Diyarbakır’dan geldi.

Soluk borusuna bir şey kaçması en sık çocuklarda karşımıza çıkar. Özellikle 3 yaş altındaki çocuklara fındık, leblebi gibi taneli yiyecekleri vermekten kaçınmak gerekir. Bunları ezerek ve toz haline getirdikten sonra verebiliriz. Çocuklar yalnız kaldıklarında her bulduklarını ağızlarına götürebildiklerinden bu her zaman yiyecek olmayabilir. Oyuncakların küçük parçaları ya da ortalıkta bulduğu herhangi küçük bir cisim olabilir. Bazen çocuk bunu yutar. Çoğu zaman zararsız bir şekilde dışkıyla çıkarır. Madeni paralar, düğmeler bu konuda sicillidir. Ancak bazen de boğazına kaçar hemen öksürük refleksiyle çıkarmaya çalışır ancak bazen çıkaramaz ve maalesef nefes alamayarak hayatını kaybeder. Boğaza kaçan şey her zaman katı bir cisim olmayabilir. Bazen içilen su veya tükürük bile kaçarak nefes almayı engeller.

Bebeklerde ve çocuklarda çok sık görülen bu olaya her yaş grubunda rastlanabilir. Belki erişkinler düğme, boncuk gibi cisimleri ağzına almaz ama onlarda da boğaza yiyecek kaçması, kusarken soluk borusuna kusmuk kaçması, bir şey içerken de yine aynı şekilde kaçabilmesi mümkündür. Özellikle yutma refleksinin bozulduğu hastalarda bunu çok sık gözlemleriz. Ayrıca ağızda yiyecek varken konuşmak, gülmek hareket etmek de bunu daha da kolaylaştırır.

Heimlich manevrası

Boğaza kaçan cisim soluk borusunu tıkadığında kısa süre içinde müdahale edilmesi gerekir. Öksürük, nefes alma ve konuşmanın mümkün olmadığı, yüzde morarmanın başladığı durumlarda hava yolu tam tıkanmıştır. Böyle acil durumlarda uygulanan Heimlich manevrası 1974’de Dr. Henry Heimlich tarafından tarif edilmiştir. Bugüne kadar pek çok kişinin hayatını kurtaran bu manevranın mucidi Dr. Heimlich 3 yıl önce tam da bu günlerde kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti. Bize tıp fakültesinde klinik dersler başladığında acil müdahaleler arasında önemle üzerinde durularak öğretilen bu manevra aslında uygulaması çok basit ve herkesin kolayca yapabileceği bir şekildedir. Boğazına bir şey kaçmış kişiyi arkadan kucaklar gibi kavrarken bir elimizi başparmağımız aşağı gelecek şekilde yumruk yapıp diğer elimizle de onun üzerine getirip destek alarak iman tahtası denilen kemiğin hemen altından kuvvetli bir basınç uygulayarak kaldıracak şekilde kavrarsak göğüs içindeki artan basınçla boğaza takılan cisim ağızdan fırlayacaktır. Eğer tek başınaysanız bir iskemle ya da masanın köşesine yaslanıp aynı bölgeye bası uygulamaya çalışmalısınız. Burada maksat yine aynı şekilde göğüs içi basıncı artırıp soluk borusundaki cismin geri çıkmasını sağlamaktır. Erişkinlerde uygulanan bu manevra bebeklerde ve çocuklarda da yine aynı mekanizma ile ancak biraz daha nazik ve farklı bir şekilde yapılır.