Uzun bir bayram tatiline çıkıyoruz ve günler sıcak geçiyor. Yolda ve konaklayacağımız tesislerde yediklerimizin bize bayramı zehir etmemesi için neler yapmalıyız? Besin zehirlenmesi ihtimaline karşı nelere dikkat etmeliyiz?
Havalar giderek ısınıyor, uzun bayram tatili başlıyor. Şimdiden sevdiklerinizle mutluluk ve sağlıkla geçireceğiniz bir bayram diliyorum. Seyahatler, tatiller sırasında dışarıda yeme sıklığının artışına paralel olarak gıda güvenliği tehlikesi de giderek artıyor. Özellikle gıda zehirlenmelerinin en çok yaz aylarında görüldüğü de bir gerçek. Besin aracılığıyla vücudumuza taşınan bakteri, virüs, parazit, toksin ve kimyasal maddeler besin zehirlenmelerine neden olabiliyor. Gelin bu konuda nelere dikkat edilmesi gerekiyor inceleyelim.
Soğuk hatlarda servis
Gıda güvenliği konusunda otel, restoranlar ve tüm toplu yemek hizmeti veren şirketlere büyük rol ve sorumluluk düşüyor. Otel ve restoranlarda zeytinyağlı, salata, sütlü tatlı gibi soğuk tüketilen gıdaların, soğuk hatlarda bulunmasının gıda güvenliği açısından temel bir gereklilik olduğunu hatırlatmak istiyorum. Bir diğer önemli konu ise önceden pişirilmiş et, tavuk ve balık yemeklerinin servis öncesinde sıcak tutulmasına özen gösterilmesi gerektiği. Bu gıdaların ortam sıcaklığında ve üstü açık bir şekilde sunulması zehirlenme riskini artırabilir, dikkat!
Yolculukta soğuk zincir
Bayram nedeniyle araçla seyahatler de artacak. Seyahatleriniz sırasında yiyecek ve içeceklerinizi aracınızda taşıyorsanız tükettiğiniz gıdanın gerektirdiği soğuk koşulların sağlanmasına özen gösterin. Örneğin et ve süt ürünleri grubunda soğuk zincir sağlanmazsa gıda zehirlenmesi riski artabilir. Bir diğer önemli konu da su tüketimi. Musluk suyu veya açık suların içilmemesi gıda güvenliği açısından önemli. Burada yaz aylarında artan buz tüketimine de dikkat çekmek istiyorum. Buz kalıplarında kullanılan suyun iyi kalitede içme suyu niteliği taşıdığından emin olmaya özen gösterin.
Çözülmeden buzluğa
Market alışverişinizde paketli gıdalara ne kadar yer veriyorsunuz? Bazı yiyecekler daha uzun süre raf ömrü, daha az maliyet gibi faktörler nedeniyle birtakım işlemlere tabi tutulabiliyor. Bu ürünleri sepetinize eklerken bir kere daha düşünün. Hazır soslar, meyveli yoğurtlar, salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş etler, hazır pizza ve hamur işleri gibi birçok gıdayı bu gruba örnek olarak gösterebilirim. Bu besinler aynı zamanda gıda güvenliği açısından da risk grubunda.
Bir tüketici olarak alışveriş ederken ise et, tavuk, balık gibi çabuk bozulabilen gıdaları ve dondurulmuş ürünleri alışverişinizin sonunda almaya gayret edin. Hemen tüketmeyecekseniz dondurulmuş ürünleri çözülmeden eve ulaştırarak buzluğa yerleştirmeyi unutmayın. Süt ürünleri, taze ve çiğ et ürünleri ve balık gibi gıdaları buzdolabında 0-4 derecede uygun sıcaklıkta saklayarak kısa sürede tüketmeye özen gösterin. Çözülmüş ürünü bir daha dondurmamak ise dikkat edilmesi gereken en önemli adımlardan.
Sebze ve meyvelerinizi iyice yıkadıktan sonra tüketmeye gayret edin. Besinlerinizin iyi piştiğinden emin olun. Yeterli süre ve sıcaklıkta pişmeyen besinler zararlı bakterilerin sindirim sistemine taşınmasına yol açabiliyor, dikkat. Eğer bir gıda zehirlenmesi kaynaklı ishal kusma yaşıyorsanız mutlaka hekiminizle görüşün. İshal-kusma sonrası pirinç lapası, bol su, ayran, haşlanmış patates veya muz tüketimi sıvı elektrolit dengesi ve sindirim sisteminize iyi gelecek alternatifler arasında.
Tavsiye edilen tüketim tarihi farkı
Satın aldığınız tüm ürünlerin son tüketim tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihini kontrol edin, iyi bir gıda okuryazarı olun diye hep söylüyorum. Burada ikisi arasındaki farkı da hatırlatmakta fayda var. Çünkü bu farkın bilinmemesinden kaynaklı gıda kaybı ve israfı yaşanabiliyor. Son Kullanma Tarihi, Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi ile aynı değil. Son Tüketim Tarihi (STT) bir ürünün sağlıklı ve kaliteli bir şekilde en son kullanılabileceği tarihi ifade eder. Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi ise uygun şekilde muhafaza edildiğinde, gıdanın kendine has özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarihtir. O tarihe kadar ürün kalitesini en iyi şekilde muhafaza eder. Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi geçmiş olsa bile, kavanozu açtığınızda koku, renk ve duyusal özellikleri iyiyse bu o ürünün kullanılamayacağı anlamına gelmez.