Prof. Dr. Esin Koç: Yenidoğan çetesi demeyin
Sağlık Bakanlığı bazı özel hastanelerin yenidoğan yoğun bakım servisindeki çete skandalından sonra bir komisyon kurdu. Bu bir denetim ve bilimsel değerlendirme komisyonu. Aslında bu komisyon, skandal olmasaydı da kurulacaktı. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu göreve geldiği ilk günlerde kendisini ziyaret eden meslek örgütlerinin hemen hepsine farklı alanlarda görev yapacak bilimsel komisyonlar kurma planını anlatmış. Skandal, yenidoğan ile ilgili olanın ilk olmasına neden oldu.
Türkiye’nin önde gelen üniversite ve devlet hastanesinden 13’ünün Yenidoğan Bölüm Başkanlarının görevlendirildiği komisyonun başkanlığını Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Koç yürütüyor. Koç, aynı zamanda 2015’ten bu yana Türk Neonatoloji Derneği Başkanı. Komisyonun neler yapacağına ilişkin ayrıntıları Hande Atılgan’ın haberinde okuyacaksınız.
Ben de yaptığımız sohbetten bazı izlenimlerimi aktarmak istedim. Önceliği de Prof. Koç’un daha baştan yaptığı ilk itiraza vermeliyim. Kendisine yönelttiğim bir soruda “Yenidoğan Çetesi” demem üzerine Esin Hoca, “Bu lafı hiç sevmiyorum. Çünkü öyle bir algı oluşuyor ki sanki yenidoğancılar bu işi yapıyor gibi… Aslında tam tersi” dedi. Ne demek istediğini de şöyle açtı:
“Orada olan, yenidoğan uzmanlarının olmaması, doğru insanların çalışmaması, doktor olmayan insanların, hemşirelerin ailelere doktor olarak tanıtılması... İnsanlıktan nasibini almamış, gerçek bir çete ama bu ‘yenidoğan’ kelimesi yanlış algıya sebep oluyor ve biz yenidoğan uzmanlarını rahatsız ediyor.”
Bir başka ifade gerek
Koç çok haklı. Mahkeme salonundaki ifadeler ortaya çıkardı ki, o yoğun bakım servislerinde görev yapanlar yenidoğan uzmanı bile değil. Oysa yenidoğan uzmanlığı, branş uzmanlığının üzerine 3-4 yıl daha konulduğunda kazanılan bir uzmanlık alanı. Yani pediatrist olabilirsiniz ama bu yenidoğan uzmanısınız demek değil.
Koç, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun da Yenidoğan Çetesi demediğine, “çürük elmalar çetesi” ya da “vicdansızlar çetesi” ifadelerini kullandığına dikkati çekti. Seviye 3 yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde çok küçük prematüre, çok ağır ve riskli bebeklerin yattığını, normalde bu servislerde çalışanların mesai kavramı olmadığını belirten Prof. Koç; “Uzun süre çalışan hemşirelerin, doktorların, psikolojik olarak da çok yorulduklarını, tükenmişlik sendromuna girdiklerini gösteren uluslararası makaleler vardır. Bu kadar ağır şartlarda çalışan ve bu bebekleri yaşatmak için ailelerini ihmal etmek pahasına gece gündüz emek veren doktor ve hemşireleri bu çok üzdü. Çünkü çetenin yaptıkları toplumda bütün doktor ve hemşire camiası hakkında soru işaretlerinin uyanmasına neden oldu ve doktora güveni sarstı” dedi. Genç hekimlerin ve hemşirelerin bu branşı tercih etmelerinin özendirilmesi gerektiğini vurgulayan Koç, “Yenidoğan uzmanı sayısında azalma, yıllardır yenidoğan alanındaki gelişmeleri, bebek ölümlerindeki azalmayı yavaşlatabilir” uyarısı yaptı.
Konunun en uzman isimlerinden birinin sözlerine kulak vermeli ve “yenidoğan çetesi” yerine başka tanımlamaları tercih etmeyi düşünmeliyiz.
Yenidoğan alanında ilerideyiz
Koç’a, daha iyi bir sistem kurmaya çalışmanın ortaya ağır bürokrasi çıkarma riski olup olmadığını sorduk. Çünkü kimi zaman sorunu gidermeye çalışmanın bedeli ortaya daha karmaşık, sonuç almayı zorlaştıran bir şey çıkarmak oluyor. Koç, buna ihtimal vermediğini belirterek şunları söyledi: “Her sorun yaşanan hastaneyi tabii ki kapatmayı düşünmeyiz, öncelik en kısa sürede düzeltilme olmalı. Böyle sorumsuzca bir davranış yapmayız. İsteğimiz inşa edilecek nihai sistemi belirlemek. Yenidoğan alanında ülke olarak çok ilerideyiz. Türkiye’de küçük bir camiayız ama Amerika’da, Avrupa’da ne yapılıyorsa Türkiye’de de yapılabiliyor. Biz işimizi en iyi şekilde yapmaya devam edeceğiz.”
Özel hastanelerle ilgili skandal İstanbul’da ortaya çıktı. Ancak özel hastaneler sadece İstanbul’da yok. Söz konusu olay patlak verdiğinden bu yana akla takılan noktalardan biri de bu. Yani acaba benzerleri başka kentlerde de yaşanmış yada yaşanıyor olabilir mi? İlgili komisyonun çalışmaları bu soruya ilerde ışık tutabilir çünkü komisyonun görev alanı tüm Türkiye.
Prof. Dr. Koç, yaptırımların güçlendirileceğini belirtirken, bir daha bu tür olayların yaşanmaması ve yapılanlardan sonuç alınması için Sağlık Bakanlığı’nın yalnız bırakılmaması gerektiğine de dikkati çekti. Adalet Bakanlığı ve SGK dolayısıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın da birlikte hareket etmesi gerektiğini belirten Koç, sorunların ancak bu şekilde daha hızlı ve etkili biçimde çözüleceğini söyledi.
