ABD Temsilciler Meclisi’nin iki önemli komitesinden 3 ağır isim Ankara’daydı. Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Michael Turner ve Demokrat John Garamendi ile Dış İlişkiler Komitesi’nden yine Cumhuriyetçi Tom Marino. Yani ABD Başkanı Trump’un partisinden iki ismin yer aldığı bir heyetti. NATO Parlamenterler Asamblesi’nin (NATOPA) Türk delegasyonu üyeleri Michael Turner’i yakından tanıyor ve ağırlığını biliyor. Turner da Adana’daki İncirlik Üssü’nün ve İzmir’deki NATO Kara Komutanlığı’nın (LANDCOM)önemini.
Zaten heyet Ankara’dan önce İncirlik ve İzmir’e giderek burada Türk ve ABD’li yetkililerden terörle mücadele ve işbirliği faaliyetleriyle ilgili brifing alarak geldi. Ankara’da Dışişleri ve Savunma bakanlıklarının yanı sıra, F-35’lerin üretiminde rol üstlenen TAI’yi de ziyaret etti. TBMM’de NATOPA Türk delegasyonu ile görüşen heyetin gündemi ABD Kongresi’nin teslimine ilişkin nihai kararı ABD Savunma Bakanlığı’nın hazırlayacağı rapora bağladığı F-35’lerdi. F-35’lerin en karmaşık yapısal bölümlerinden birisi olarak nitelendirilen “F-35A Orta Gövde” ABD dışında tek kaynak olarak üretildiği merkez olan TAI’ye yapılan ziyaret ile ABD’nin iş birliğinin devam etmesi isteğine vurgu yaptığı belirtiliyor.
‘Putin’e bile satmayız’
ABD hem iş birliği devam etsin, hem de ABD Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Robert Hood’un da yer aldığı heyetin, Temsilciler Meclisi tatildeyken yaptığı ziyaretle üstü kapalı olarak “F-35 konusunda henüz her şey bitmedi, S-400 kararını gözden geçirin” mesajı verdi. ABD heyetinin TBMM’deki görüşmelerinde yer alan isimlerin edindikleri izlenim, heyetin ABD’de F-35 konusunda alınan kararı Türkiye nezdinde yumuşatmaya çalıştığı. Bu nedenle TBMM’deki görüşmede heyet üyeleri, Senato ve Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen yasa tasarısına daha sert ifadelerin girmesine engel olduklarını anlatarak ve bundan sonra da F-35 projesinin akamete uğramaması için elden gelen desteğin verileceğini belirttikleri kaydediliyor. Görüşmede yer alan bir isim, “Tüm diplomatik sözlerin arkasında hissettirilen, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemini almaktan vazgeçmesi halinde, F-35’lerle ilgili sürecin bundan sonra daha kolay işleyebileceği, kendilerinin de buna destek vereceği” dedi. Sık sık Türkiye’nin ABD için önemli bir partner ve NATO müttefiki olduğunun altının çizildiği görüşmede, nihai kararın ABD Savunma Bakanlığı’nın hazırlayacağı rapor sonrasında verileceği vurgulanarak bu rapor hazırlanırken Türkiye’nin S-400 kararını gözden geçirmek için zamanı olduğu mesajı hissettirildi. Temsilciler Meclisi üyeleri ayrıca S-400’lerin kabul edilemezliğinin siyasi değil, teknik bir konu olduğunu belirterek, Türk mevkidaşlarına “Putin bugün telefon etse ve ben F-35 alacağım, parasını vermeye hazırım dese satmayız” diyerek örnek vermişler.
‘İlişkimiz rock solid’
ABD heyetinin görüşmede ayrıca iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları derinleştiren rahip Brunson, PKK, PYD-YPG, FETÖ ve ekonomik yaptırım başlıklarının hiç birine girme yetkileri olmadığının altını özellikle çizdiği belirtildi. ABD’li heyet “Diğer konulara girmek işleri daha da karmaşık hale getirir” diyerek bu başlıklara girmese de, Türk heyetinin AK Parti, CHP ve MHP’li üyeleri bu konuların Türk halkını rahatsız ettiğini özellikle vurguladı. Aralarında küçük farkları olsa da üç partinin milletvekilleri ABD Başkanı Trump’un tweet diplomasisinin kabul edilemez olduğunu vurgulayarak, “Son dönemde hem ABD yönetiminin hem de kongrenin aldığı kararlardan halkımız memnun değil” denildi. ABD’den pozitif mesajlar beklendiği vurgulandı. Basında ABD’de Türkiye aleyhine bir tablo olduğunun işlendiğinin belirtilmesi üzerine heyetin Cumhuriyetçi üyesi Tom Marino’nun söylediği söz görüşmeye katılanların dikkatini çekti. Türk-Amerikan ilişkilerinin her zaman güçlü olduğunu belirten Marino, ilişkinin gücünü vurgulamak için “rock solid” yani “kaya gibi sağlam” ifadesini kullanarak, “Siz medyaya falan bakmayın, Türkiye bizim için çok önemli, Kongre’de de öyle bir hava yok, Türkiye ile ilişkilerimiz kaya gibi sağlam” dedi.
