Başbakan Ahmet Davuto-ğlu’nun müjdesini verdiği taşeron işçilere kadro hakkının detayları netleşiyor. Başbakan, kamuda görev yapan tüm taşeron işçilerin kadroya geçirileceğini ifade etmişti. Söz konusu düzenlemeyle 720 bin taşeron işçi kadro hakkına kavuşacak. Bu açıklama sonrası taşeron işçilerin kafasında, geçişin nasıl olacağına ilişkin sorular var.
Öncelikle şunu ifade etmek gerekir ki, kamuda görev yapan taşeron işçilerden 1 Kasım 2015 ve öncesinde işe girmiş olanlar kadroya geçirilecek. Bu tarihten sonra taşeron işçi olarak kamuya alınan taşeron işçiler için kadro hakkı söz konusu değil. Tarih belirlenmesinin amacı, taşeron işçilere kadro verileceği vaadinden sonra kamuya taşeron işçi olarak alınan kişilerin kadroya geçirilmesinin engellenerek, olası suiistimallerin ortadan kaldırılması.
Statü ne olacak?
Devlet Memurları Kanunu’nda memur, sözleşmeli personel ve işçi statüleri bulunuyor. Taşeron işçilerden kadroya geçirilecekler “özel sözleşmeli personel” statüsünde kamuya atanacak. Bu statünün çalışma koşulları, mali ve sosyal hakları ayrıca düzenlenecek. Özel sözleşmeli personel statüsünde atanacak kişiler, aynen diğer sözleşmeli personeller gibi memurların toplu sözleşme düzenine tabi tutulacaklar. Bu sayede, memurlara sağlanan sosyal ve maddi haklar, bu kişiler için de söz konusu olacak. Ayrıca, bu kişilerin sözleşmeleri 3 yılda bir yenilecek. Dolayısıyla, her yıl “Acaba sözleşmem yenilenir mi?” endişesi yaşamayacaklar.
Kadroya “özel sözleşmeli personel” olarak atanan kişilerin çalışmaları, emeklilik açısından 4/a’lı, yani eski adıyla SSK’lı olarak değerlendirilecek. Kamuda kadroya geçirilen kişiler devlet memuru gibi değil, işçi gibi emekli olacak. Önceki çalışmalarında da 4/a’lı olarak prim ödenen söz konusu kişiler için getirilen kadro hakkı, emeklilik açısından fark yaratmayacak.
Kimler kapsamda?
Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın açıklamasına göre personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde çalışanlar kadro hakkına kavuşacak. Bunun dışında, anahtar teslim veya götürü usulü çalışan taşeron işçiler kapsamda olmayacak. Diğer yandan, kamuda sürekli görev yapan taşeron işçiler kadroya geçirilecek. 12 ay boyunca istihdam edilen kişiler kapsamda olacak. 36 ay gibi geçici hizmetler kapsamında çalıştırılan taşeron işçilere kadro hakkı tanınmayacak.
Taşeron işçilerden emekli olmaya hak kazanmış veya 65 yaşını doldurmuş olanlara da kadro hakkı tanınmıyor. Diğer yandan, kısmi süreli çalışan taşeron işçilere de kadro verilmeyecek. Devlet memurluğuna atanmak için gerekli şartları taşıyan ve tam süreli olarak istihdam edilen taşeron işçiler kadroya geçirilecek.
Kamuda çalışan taşeron işçilere kadro hakkının düzenlenmesiyle ilgili kanun hazırlanacak. Kanun hayata geçtikten sonra 1 ay içerisinde kapsamdaki taşeron personelin görev yaptıkları kamu kuruluşuna başvuru yapması gerekecek. Başvuruları alan kamu kurumları kaç kişiyi istihdam edeceklerse, durumu Maliye ve İçişleri Bakanlığı’na bildirecek, gerekli işlemler yürütülecek.
Maaşların durumu
Taşeron işçilerden kadroya alınanların maaşları değişmeyecek. Taşeron işçi bugün ne maaş alıyorsa, kadroya geçirildiğinde de aynı maaşı alacak. Kadroya geçirilecek taşeron işçilerin görev yerlerinde de herhangi bir değişiklik olmayacak.
Taşeron işçilik, ne yazık ki çalışma hayatının en büyük sorunu haline gelmişti. Başbakan’ın yaptığı açıklama sonrasında kamuda görev yapan taşeron işçiler ve aileleri rahatladı. Bunun yanında, söz konusu kişiler, kadroya geçirildikten sonra toplu sözleşme düzeninin de bir parçası haline geldi. Taşeron işçilerin sendika ve örgütlenme hakkı açısından yaşadığı sorunlar “özel sözleşmeli personel” statüsünde yaşanmayacağından, taşeron işçiler için hem iş güvencesi hem de sendikal haklara erişim konusunda büyük bir adım atılmış oldu.
Yapılacak düzenlemeler, taşeron işçiler arasında ayrım yapılmaksızın herkesin kadroya geçirilmesi şeklinde uygulanırsa, vaat yerine gelmiş olacaktır. Diğer yandan, taşeron işçilik sorununun kamuda çözülmesi sonrası, özel sektörde taşeron işçi olarak çalışan ve halen büyük sorunlar yaşayan kişiler yönelik de yeni bir düzenleme gerekiyor. Bu şekilde taşeron işçilik sorunu kökünden ve kalıcı olarak çözülmüş olacaktır.
