Staj yapmak isteyene yetenek kapısı açık
Staj yapan gençlerin iş bulma ihtimali yükseliyor. Ancak Kovid-19 salgını staj olanaklarını kısıtladı. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, staj yapmak isteyen öğrencilere ‘yetenek kapısını’ araladı.
Bu yıl başvurular sona erse de önümüzdeki yıllarda proje genişletilecek. Salgının ne kadar süreceğini bilmediğimizden bu proje pek çok öğrenciye önemli fırsat sağlayacak. İşte ayrıntıları...
Küresel salgının derinden etkilediği alanlardan biri de eğitim. Salgının yayılımını kontrol altında tutabilmek için dünyanın pek çok ülkesinde örgün eğitimin uzaktan eğitime dönüşmesi, eğitimi yeniden düşünmemizi sağlıyor.
Eğitim düzeyi yüksek işgücü, salgının işgücü piyasası üzerindeki etkileri ortadan kalktığında ve işler yeniden ortaya çıktığında yeniden kaliteli işler bulmayı ümit ediyor.
Eğitim, ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınmanın kilit bileşenlerinden biri. Bu anlamda, işgücü üretkenliği beşeri sermaye kazanımları ile doğrudan ilişkili. Küresel veriler, işgücünün eğitim düzeyinin yükseldiğini gösteriyor. Bu, aynı zamanda genç nesillerin öncekilere göre daha yüksek eğitimli olması anlamına geliyor.
Staj imkânı kısıtlı
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yeni yayınlanan “Çalışma İstatistikleri Merceği” başlıklı çalışmada yer alan veriler, yüksek eğitimli işgücünün ücretli işlerde çalışma oranının daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Bu bakımdan, özellikle düşük gelirli ülkelerde yüksek eğitimli kişilerin çalışma koşulları bakımından daha büyük avantaja sahip olduğunu söylemek mümkün.
Yüksek eğitimli kişilerin işgücü piyasasındaki bir diğer avantajı, kayıtlı istihdamda yer alma düzeylerinin daha fazla olması. ILO araştırması da işgücünün eğitim düzeyi ile kayıtlı işlere erişim ihtimali arasında güçlü bir ilişkinin olduğunu ortaya koyuyor. Bu anlamda, verilerin mevcut olduğu tüm ülkelerde yüksek eğitimli işgücünün temel veya düşük eğitimli işgücüne kıyasla daha düşük düzeyde kayıt dışılık oranına sahip olduğu görülüyor.
Dikkat çeken proje
Yüksek eğitimli gençler işgücü piyasasına daha iyi hazırlanmak için daha fazla çaba sarf ediyor. Çünkü, çalışma yaşamına katıldıklarında çok beklemeden kaliteli bir işe girmek gibi bir hedefleri var.
Ancak işgücü piyasasındaki şartlar her zaman eğitimli gençlerin hayal ettiği gibi olmayabiliyor. Dolayısıyla, eğitimli gençler işsizlik riski ile karşı karşıya kalabiliyorlar.
Diğer taraftan, iş deneyimi olan veya daha önce staj yapmış olan gençlerin iş bulma ihtimalleri yükseliyor. Ancak Kovid-19 salgını döneminde staj olanaklarının daha kısıtlı olduğu görülüyor.
Öğrencilerin başarılı bir yükseköğretim süreci geçirmeleri, alanlarında uzmanlık kazanabilmeleri ve işgücü piyasasına geçişte zorluk çekmemeleri açısından eğitim sürecinde staj yapmaları, bir anlamda işgücü piyasası ile “tanışmaları” son derece önemli.
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanlığı koordinasyonunda, bakanlıklar, bakanlıklara bağlı ve ilgili kuruluşlar ile özel sektörden gönüllü işverenlerin işbirliğiyle üniversite öğrencilerine yönelik hazırlanan staj programı “Staj Seferberliği” bu bakımdan dikkat çekici bir proje. Projeye aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı da destek veriyor.
STAJYER HAVUZU
Yapılan değerlendirmeler sonucunda, stajyer havuzuna girmeye hak kazanan adaylar belirleniyor ve söz konusu havuz “Yetenek Kapısı” (https://www.yetenekkapisi.org/login) internet adresi üzerinden kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörden projeye dahil olan firmaların erişimine açılıyor.
Bu kurum ve kuruluşlar ile firmalar da ihtiyaçları olan alanlara uygun bölümlerde öğrenim gören adaylara sistem üzerinden staj teklifi gönderebiliyor. Teklifler karşısında adaylar, kendileri için uygun olan kurum, kuruluş ve firmaları tercih edebiliyorlar. Bu sayede, işgücü piyasasında iş ve işgücü arayan tarafların eşleştirilmesinde olduğu gibi, staj piyasasında staj imkânı ve stajyer arayan tarafların eşleştirilmesi sağlanıyor ve dolayısıyla işgücü piyasasının önemli bir ihtiyacı karşılanmış oluyor.
Erişime açık
Yetenek Kapısı, aynı zamanda üniversitelerin de erişimine açık. Bu sayede, üniversitelere bağlı kariyer merkezlerinin, öğrencilerinin kariyer durumlarını, öğrenciler ve işverenler arasındaki iletişimi, firmaların beklenti ve taleplerini takip edebilmesi amaçlanıyor. Yetenek Kapısı aracılığıyla üniversitelerin ilgili birimleri, kariyer danışmanlığı hizmetlerine yönelik planlamayı sistem üzerinden gerçekleştirip, danışmanlık talepleri ve danışmanlık sürecine ilişkin detayları izleyebilme imkanına da sahip olabilecek, öğrenci ve mezunlara ulaşmak istediklerinde hedef kitle belirleyerek topluca ya da bireysel olarak iletişim kurabilecekler.
Diğer taraftan, bu yıl başvurular sona ermiş olsa da önümüzdeki yıllarda da proje kapsamının genişletilmesi planlanıyor. Bununla birlikte, Kovid-19 salgınının etkilerinin ne kadar süreceğini henüz bilmediğimizden “Yetenek Kapısı” önümüzdeki dönemde de pek çok öğrenciye önemli fırsatlar sağlayabilecektir.
DEĞERLENDİRME NASIL OLUYOR?
Projenin hedefi, şeffaf, izlenebilir ve yenilikçi değerleme yöntemi ile kariyer olanaklarına erişimde fırsat eşitliğinin desteklenmesi, staj imkânının zorunlu staj gerektiren teknik bölümlerle sınırlı kalmayıp tüm bölümlere yaygınlaştırılması, kamu ve özel sektördeki staj imkanlarının tüm üniversiteli gençler için ulaşılabilir hale getirilmesi ve ulusal ve uluslararası firmaların yanı sıra, küçük ve orta ölçekli firmalar ile start-up’ların yetenek açığı konusunda yaşadıkları sorunların azaltılması.
Bu yıl Kovid-19 salgını yüzünden staj imkanlarının kısıtlı olması nedeniyle başlatılan projeye örgün eğitim veren lisans programlarında son sınıfa geçen ve not ortalaması 4 üzerinden en az 2 olan öğrencilerin başvuruları kabul edilmiş. Başvuruların değerlendirilmesi süreci, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından titizlikle yürütülmüş. Bu anlamda, projeye başvuran adayların liseden üniversite son sınıfa kadar yaptıkları uzun dönemli çalışmalar ile performansları objektif yöntemlere göre değerlendiriliyor. Söz konusu yöntem, mesleki yeterlilikler, sosyal ve sanatsal yeterlilikler ile sportif yeterlilikler olmak üzere üç eksene dayanıyor. Her bir başlık altında adayların bilgi, beceri ve yeterlilikleri belirli kriterlere göre puanlanıyor.
