Şimdi reform zamanı

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı tarafından açıklanan ‘Büyümeye Gitmek’ raporu, daha güçlü ve daha kapsayıcı bir büyümeye ulaşmak için, çalışma hayatında ücret politikası ve verimlilik konusunda öneri sunuyor.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) tarafından yayınlanan “Büyümeye Gitmek 2019” raporuna göre, yavaş büyüme, yüksek belirsizlik ve yükselen eşitsizlik, politika yapıcıları daha güçlü, sürdürülebilir ve daha kapsayıcı bir büyümeye ulaşmak için acil olarak harekete geçirmeli. Rapor, büyümedeki zayıflama ile küreselleşme, dijitalleşme, nüfus yaşlanması ve çevresel bozulma arasındaki ilişkiye de dikkat çekiyor. Peki hükümetler, söz konusu mega eğilimleri daha iyi yönetmek için ne yapabilir? OECD raporu işte bu soruya da cevap arıyor.

Ücret artışı verimlilik artışına ayak uyduramadı

Rapora göre, işgücü verimliliğinde bir yavaşlama söz konusu. Bu durum, her ne kadar küresel ekonomik kriz öncesinde başlamış olsa da krizden bu yana daha belirgin ve daha yaygın bir hale gelmiş durumda. Bununla birlikte, son yirmi yıl boyunca çok sayıda OECD ülkesinde ortalama ücret artışının verimlilik artışına ayak uyduramadığı görülüyor. Bu, aynı zamanda düşük ve medyan ücretlerin daha da gerilemiş olması anlamına geliyor. Bu durumun da ücret eşitsizliğinin artmasına katkıda bulunduğunu söylemek mümkün.

Daha temiz bir çevre ve herkese eşit fırsat

OECD’ye göre, küreselleşme, dijitalleşme, nüfus yaşlanması ve çevresel bozulma gibi ekonomik gelişmeleri doğrudan etkileyen olguların daha iyi yönetilmesi için hükümetlerin, rekabetçiliği ve üretkenliği artıran, yeni ve kaliteli işler yaratan, daha temiz bir çevre ve herkes için eşit fırsatlar sağlayan yapısal reformlara odaklanmaları gerekiyor. Böylece, uzun vadeli büyümenin hızlanacağı öngörülüyor. Ancak burada kilit unsurlardan biri yapısal reformların mutlaka ülkeye özgü olacak şekilde dikkatlice seçilmesi, önceliklendirilmesi ve uygulanması. Yani, herkes için tek bir reçete söz konusu değil.

Mesele kaliteli işler

Diğer taraftan, OECD raporu istihdam oranlarının kriz öncesi seviyelere yakın olmasına rağmen kaliteli işlerde yeterince insan istihdam edilmediğini gösteriyor. Özellikle Avrupa’da yaratılan yeni işlerin önemli bir bölümü yarı zamanlı veya daha sınırlı bir sosyal koruma çerçevesine sahip işlerden oluşuyor.

İşsizlikle ilgili OECD verilerine bakıldığında ise özellikle yüksek nitelikli işgücü açısından pek çok ülkede oldukça düşük seviyelerin söz konusu olduğu görülüyor. Ancak yine de Yunanistan, İspanya, Fransa ve İtalya gibi bazı ülkelerde işsizlik hala yüksek düzeylerde seyrediyor.

Türkiye için reform öncelikleri

OECD raporunda, OECD üyesi olan ve olmayan 46 ülke için önümüzdeki iki yıl için beş yılı kapsayan ulusal reform öncelikleri belirlenmiş. Söz konusu 46 ülke arasında Türkiye de yer alıyor. OECD’nin Türkiye için belirlediği öncelikler ise şu şekilde:

- Her seviyedeki eğitim başarısının artırılması,

- Düşük nitelikli işgücünün istihdam maliyetlerinin azaltılması,

- İstihdamı korumaya yönelik mevzuatın iyileştirilmesi ve aktif işgücü piyasası politikalarının güçlendirilmesi,

- Bilişim ve tarım sektörlerinde rekabetin artırılması,

- Çevresel performansın iyileştirilmesi.

Güçlü, kapsayıcı ve sürdürülebilir büyüme

Ülkeler arasındaki en yaygın reform önceliği eğitim. Çünkü, eğitim mevcut ve gelecek nesillerin kaliteli istihdam ve daha verimli kariyer olanaklarına ulaşması açısından büyük role sahip. Bununla birlikte, kadın, genç, göçmen ve yaşlı işgücünün işgücü piyasasına dahil olmalarına yönelik koşulları iyileştirmek de çok önemli bir başlık. Öyle ki, ancak bu şekilde herkesin büyümeden faydalanması sağlanabilir. Güçlü, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir büyüme için OECD’nin sunduğu diğer yapısal reformlar şu şekilde:

- Vergilendirmenin gelirden mülkiyete kaydırılması,

- Kamuda verimlilik,

- Hukukun üstünlüğü,

- Yeterli ve erişilebilir altyapı sağlanması,

- Kaynakların korunması,

- İşletmelerin inovasyona yatırım yapma koşullarının oluşturulması.