SORU: 2014 yılında işyerlerine iş güvenliği konusunda parasal yardım verileceği doğru mu? Bu desteği nasıl alacağız? Osman Yurtkur
CEVAP: Doğru, ancak bu destek sadece tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta olan işyerlerine geldi. 24 Aralık 2013’te İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik yayımlandı. Bundan böyle 10 kişiden daha az istihdamı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan özel sektör işyerleri, 6331 sayılı yasa çerçevesinde yerine getirmekle yükümlü oldukları önlemler konusunda devletten maddi destek alabilecek.
Yönetmeliğe göre, destekten yararlanma noktasında, SGK işyeri kayıtları esas alınacak, destekten yararlanacak işyerleri sigorta dosyasına göre belirlenecek. Destekten bu sınıflamada yer alan işyerlerinin işverenleri faydalanacak, çalışan sayısının tespitinde aşağıdaki koşullar aranacak:
- Aynı işverenin Türkiye genelinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan birden fazla sigortaya kayıtlı işyeri varsa, buralarda çalıştırılan toplam sigortalı (4/a) sayısı dikkate alınacak.
- Alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilir.
- Çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilir.
- SGK’ya verilmiş aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülür.
- Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da sigortalı sayısına dahil edilir.
- Aday çırak, çırak ve mesleki eğitim gören öğrenciler çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz.
Destekten yararlanacak işyerinin, İSG-KATİP sistemine kayıtlı onaylanmış ve hizmet sunucusu ile yapılmış bir sözleşmesinin olması şart. Tehlikeli işyerleri için devlet, aylık olarak çalışan başına 14.99 TL, çok tehlikeli işyerleri için aylık çalışan başına 17.13 TL verecek.
Bağ-Kur’lu kendi işyerinde sigortalı gösterilemez
SORU: Özel sektörde temizlik ihalelerine giren bir kişi, Bağ-Kur’lu olmak yerine ihalesini aldığı temizlik işlerinden herhangi birinde kendini çalışan gösterip, SSK’ya prim ödeyebilir mi? - Aslan Kardaş
CEVAP: 4/b’liler yani eski adıyla Bağ-Kur’lular, 1 Mart 2011’den itibaren faaliyetlerini terk etmeden sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. Sigortalı çalışmaya başladığı tarihten bir gün öncesi itibarıyla Bağ-Kur sigortası sonlanıyor.
Ancak hemen ifade edelim, Bağ-Kur’luların kendi işyerinden veya ortağı olduğu işyerlerinden veya şirketlerden sigortalı gösterilmeleri mümkün değil. Limited şirket ortağı kendisini şirkete ait herhangi bir işyerinde sigortalı gösteremez. Ancak, ortağı olmadığı başka bir işyerinde sigortalı çalışması durumunda SSK yani 4/a şartlarıyla prim ödeyebilir.
Eylül 1999’dan sonra sigortalı olan 3600 günle kıdem alamaz
SORU: 2000 yılında SSK’lı oldum. 4000 gün primim var. 15 yıl ve 3600 prim gün şartlarını yerine getirdiğim için işveren kıdem tazminatımı verir mi? Bu şekilde işyerimden ayrılabilir miyim? - Aslı Özen
CEVAP: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Sizin durumunuzda iki şekilde kıdem tazminatı alıp işten ayrılmanız mümkün:
- Priminizi 7000 güne tamlayacağınız tarihte.
- 500 gün daha prim ödeyerek priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 2025 yılında.
8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 15 yıl sigorta ve 3600 günle kıdem tazminatı alarak işinden ayrılma hakkı bulunmuyor.
Askerlik borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmez
SORU: 6 Ekim 1971 doğumluyum. Kasım 1987’den beri sigortalı yani 4/a’lıyım. 5980 gün primim birikti. 1989 yılında askere gittim. 550 gün askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Eğer yapabiliyorsam kaç yaşında emekli olabilirim? - Hayati Ağır
CEVAP: Askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Bunun için de herhangi bir zaman yok, dilediğiniz zaman SGK’ya borçlanma dilekçesi vererek işlemlerinizi başlatabilirsiniz. Ne var ki, bu noktada bilmeniz gereken önemli bir detay var. Sizin durumunuzda askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınız için, yapacağınız askerlik borçlanması emekli olma koşullarınızı değiştirmeyecektir. Askerlik borçlanması sizin örneğinizde sadece prim gün sayınızın artmasına neden olur. Zaten priminiz emekli olma şartlarını sağladığı için daha doğrusu priminiz tamamlanmış olduğundan borçlanmanıza gerek yok. Boşuna masraf etmeyin. 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2021 yılında doğum tarihinizde emekli olabilirsiniz.