Gençlerin sağlık hakkı ve burslar
YKS’ye giren 3 milyona yakın genç sınavın sonuçlarını heyecanla bekliyor. Üniversiteye yerleşemeyen gençlerin sağlık hakkından yararlanmak için 2 yıl süreyle muafiyeti var. Üniversiteyi kazananlar için ise hem ölüm aylığı alıp hem burs için başvurmak mümkün.
Kısa süre içinde Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) tercih sonuçlarının açıklanması bekleniyor. Sınava giren 3 milyona yakın genç için bugünler heyecan dolu geçiyor. Yerleşecekleri üniversiteyi öğrenen gençler için en az dört yıllık bir maraton başlayacak. Pek çok genç bu heyecan sonunda bir üniversiteye yerleşecek. Ancak herhangi bir yükseköğretim kurumuna yerleşemeyen gençlerin endişe etmelerine gerek yok.
Çalışabilirler mi?
Sağlık hakkından yararlanmada iki yıllık muafiyet süresi söz konusu. Diğer yandan üniversiteye yerleşen gençlerimizden ölüm aylığı alanların da kredi ve burs başvurularından kaçınmalarına gerek yok. Bir yandan ölüm aylığı alınıp bir yandan burs almak mümkün. Gençlerimiz hem çalışıp hem ölüm aylığı da alabilirler.
2016 yılında yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edemiyorlardı. Burada, yaş sınırı ve eğitime devam etme koşulu nedeniyle gençlerin gelir testine girerek genel sağlık sigortası (GSS) primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında söz konusu gençler için iki yıllık süreyle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylece, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.
Kim GSS kapsamında?
Lise veya üniversiteden mezun olan gençler için muafiyet otomatik olarak devreye giriyor.
1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla GSS’nin uygulanmaya başlaması ile Türkiye’de yaşayan herkes GSS kapsamına girmiş oldu. Buna göre, sigortalı olarak çalışan veya bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan kişiler haricindeki herkesin sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için GSS’ye prim ödemesi gerekiyor. Uygulama yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu. Ancak zorunluluk tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları söz konusuydu. Özellikle gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için pek çok kez GSS prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti.
Yaş şartı önemli
Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde ancak anne veya babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Söz konusu sorunu aşmak amacıyla pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu.
İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna göre, muafiyetin uygulandığı süre boyunca gencin 20 veya 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl şeklinde değil, yaş sınırı geçilinceye kadar geçerli oluyor. Dolayısıyla gençlerimiz eğer mezuniyet sonrası 20 ya da 25 yaşını geçerlerse muafiyet o tarihte son bulacak.
KYK bursu ile ölüm aylığı birlikte olur
YKS’ye giren ve tercih sonuçları açıklanınca burs ve kredi başvurusunda bulunacak gençlerden ölüm aylığı alanların endişe etmelerine gerek yok. Baba ya da annesinden dolayı ölüm aylığı alan lise mezunu bir genç, üniversite eğitimi süresince kredi ve burs alabilir. Üniversite öğrencisi genç KYK bursu ya da kredisi ile ölüm aylığını birlikte alabilir. Kredi ya da burs almak ölüm aylığı almaya engel değildir.
Babası ya da annesinden dolayı ölüm aylığı almakta olan yetim bir genç, üniversiteye başladığında ölüm aylığı almaya devam edebilir. 25 yaşını geçinceye kadar ölüm aylığı almasında bir engel yoktur. Diğer yandan üniversiteye yerleşen yetim bir genç, üniversite boyunca çalışsa bile ölüm aylığı kesilmez. Part-time ya da tam süreli bir işte çalışabilir. Üniversite bünyesinde ya da dışında herhangi bir işte çalışması nedeniyle gencin ölüm aylığı kesilmez.
