Genç işsiz liginde Dünya tırmanışta Türkiye ‘daha iyi’

Avrupa’daki genç işsizler sık sık hükümeti sokaklarda protesto ediyor.

İLO’nun son verilerine göre, Türkiye, İsveç, İngiltere gibi ülkelerle genç işsizlikte ‘düşük riskli’ grubunda yer alıyor. İtalya, İspanya, Yunanistan’ın başı çektiği ülkeler ise yüksek riskte

2008 krizinin üzerinden 8 yıl geçmesine rağmen, küresel işgücü piyasası hala tam olarak kriz öncesine dönebilmiş değil. Bu süreçte, ekonomik krizin etkisiyle işgücü piyasasında işini kaybeden ya da yeni girdiği piyasada istediği gibi bir iş bulamayan milyonlarca kişi oldu. Ancak örneğin gençler gibi bazı gruplar krizden çok daha fazla etkilendi ve gelecek hayallerini ertelemek veya bu hayallere tamamen veda etmek zorunda kaldı. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayımlanan son rapora göre genç işsizlik bu yıl yeniden artmaya başladı. 2015’te yüzde 12.9 olan küresel genç işsizliği oranı, 2016’da yüzde 13.1’e ulaştı. ILO 2017’de değişim öngörmüyor.
3 yıldır ilk kez
ILO raporu, son 3 yıl içinde küresel genç işsizliğinin ilk kez yükseldiğini ve geçen yıldan bu yana yaklaşık yarım milyonluk bir artışla halihazırda dünyada 71 milyon işsiz gencin bulunduğunu ortaya koydu. Dahası, ILO’yu asıl endişelendiren sorunun özellikle yükselen ve gelişmekte olan ülkelerde bir işe sahip olduğu halde aşırı veya orta düzey yoksulluk içinde yaşayan gençlerin sayısı olduğu görülüyor. ILO verileri, çalıştığı halde aşırı veya orta düzey yoksulluk içinde yaşayan gençlerin oranının yüze 37.7 olduğunu gösteriyor. Bu oran, 156 milyon gencin çalıştığı halde kendisi ve varsa bakmakla yükümlü olduğu ailesi için “yeterli” bir gelir elde edemediğini gözler önüne seriyor. Söz konusu oran, yetişkinler içinse yüzde 26 düzeyinde.

İtalya ile İspanya ağır kriz yaşıyor!

ILO verilerine göre gençlerin iş bulmakta en çok zorlandıkları ülkelere ilişkin risk haritası şöyle:
En Yüksek Risk Grubundaki Ülkeler:
İtalya, İspanya, Yunanistan, Bosna Hersek, Sırbistan, Tunus, Güney Afrika. Bu ülkelerde gençler arasındaki işsizlik oranı genel olarak yüzde 35’in üzerinde seyrediyor.
Yüksek Risk Grubundaki Ülkeler:
Suudi Arabistan, Yemen, Mısır ve Cezayir. Söz konusu ülkelerde genç işsizliği oranının yüzde 28 ila 35 arasında olduğu görülüyor.
Orta Risk Grubundaki Ülkeler:
Finlandiya, Ukrayna, Fransa, Romanya, Brezilya, Slovakya, Endonezya İran, Kenya. Bu gruptaki ülkelerde gençlerin işgücü piyasasına girdiklerinde karşı karşıya oldukları işsizlik riski yüzde 20 - 28 aralığında.
Türkiye düşük riskte
Daha Düşük Risk Grubundaki Ülkeler:
ABD, Meksika, İsviçre, Norveç, İsveç, Hollanda, İngiltere, İrlanda, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Lüksemburg, Türkiye, Rusya, Polonya, Macaristan, Avustralya, Çin, Hindistan, Pakistan. Söz konusu ülkelerde gençler arasındaki işsizlik oranı yüzde 7 - 20 arasında seyrediyor.
En Düşük Risk Grubundaki Ülkeler:
Almanya, Japonya, Kazakistan, Tayland. Sayılan ülkelerin, gençlere diğer ülkelere kıyasla daha fazla iş imkanı sundukları görülüyor. Bu gruptaki ülkelerde genç işsizliği oranları yüzde 7’nin altında.

Kadın-erkek genç ligde de dengesiz

ILO raporunda yer alan işgücü piyasasına ilişkin pek çok gösterge itibarıyla genç kadınlar ve genç erkekler arasında söz konusu olan eşitsizliğin, yetişkinliğe de taşındığı görülüyor. Yani, genç kadınlar işgücüne katılım ve istihdam açısından yaratılan fırsatlara ulaşmada genç erkeklerin ardında kalıyor. Öyle ki, 2016 yılı istihdam oranlarına baktığımızda genç erkekler için yüzde 53.9 olan istihdam oranının genç kadınlar için yüzde 37.3 düzeyinde kaldığını görüyoruz.
Diğer taraftan, genç işgücü açısından işgücü piyasasındaki tek sorun işsiz kalmak değil. Bugün dünyada çalıştığı halde yoksullukla mücadele eden çok sayıda genç de var. Çalıştığı halde günde 1.90 doların altında gelir eden gençler açısından en yüksek riski taşıyan ülkeler, Nijerya (yüzde 56), Bangladeş (yüzde 64), Madagaskar (yüzde 81), Afganistan (yüzde 83). Söz konusu gençleri, kazandıkları gelir dikkate alındığında “aşırı yoksul” olarak tanımlamak mümkün. Diğer taraftan, Türkiye’de bu oran yok denecek kadar az, çalıştığı halde yoksul olan gençlerin oranı sadece yüzde 1. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu yükselen ekonomilerden Rusya’da yüzde 2, Çin’de yüzde 6, Brezilya’da yüzde 3 ve Hindistan’da yüzde 15. Bu anlamda, genç ve dinamik bir nüfus yapısına sahip Türkiye, grubundaki ülkeler içinde istihdamdaki gençler açısından en düşük aşırı yoksulluk riskine sahip ülke konumunda.

Küresel göç dalgası bu yüzden hararetli

Silahlı çatışmalar, iç savaşlar ve doğal afetler gibi pek çok başka sebeple birlikte, bugün dünya üzerindeki göç haritasını şekillendiren nedenler arasında kaliteli iş imkanlarının düşük olması, yüksek işsizlik, çalışan yoksulluğu gibi işgücü piyasası temelli faktörler de bulunuyor. 2015 yılı itibarıyla, küresel düzeyde 15 - 29 yaş grubundaki gençler içinde kalıcı şekilde başka bir ülkeye göç etmek isteyenlerin oranı yüzde 20. Söz konusu oranın Sahra Altı Afrika, Latin Amerika ve Karayipler’de yüzde 38 ve Doğu Avrupa’da yüzde 37 ile en yüksek düzeyine ulaştığı görülüyor.