Günümüzde birçok emekli, emekli aylığı bağlandıktan sonra tekrar çalışma yaşamına dönmek istiyor. Gerek erken yaşta emekli olmanın geçmişten gelen haklarla mümkün olması gerekse hayat koşullarının ağırlığı, çalışanların emekli aylıklarını bağlattıktan hemen sonra tekrar çalışmaya başlamalarına neden oluyor.
Emekli aylığı bağlanan bir vatandaş emeklilik döneminde çalışmak istiyorsa önünde iki seçenek var:
- Bu seçeneklerden ilki, “tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmak”. Bu şekilde çalışmak isteyenlerin normal çalışanlardan hiç bir farkı yok, SGK bu şekilde çalışanlardan kısa ve uzun vadeli tüm sigorta kollarının primlerini alıyor. Ancak bu durumda emekli aylığı da kesiliyor. Bu noktada emekli olup çalışanların en çok merak ettikleri husus, emeklilik sonrasında yaptıkları bu çalışmaların tekrar bağlanacak emekli aylığını etkileyip etkilemeyeceği.
Emekli olduktan sonra tekrar tüm sigorta kollarına tabi sigortalı olarak çalışanlar, ileride çalışmayı bırakıp emekli aylığı bağlanmasını talep ettiklerinde sadece emeklilik dönemindeki çalışmaları için emekli aylığı hesaplanır. Daha önce kesilmiş olan emekli aylıkları da, aylık bağlanacak tarihe kadar ayrıca güncellenir. Güncellenen emekli aylığı ile emeklilik dönemindeki çalışması için hesaplanan aylığın toplamı, emekli aylığını oluşturur.
- Emekli olup tekrar çalışmak isteyenler için ikinci yol, emeklinin çalışacağı işyerine; ‘Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne tabi olarak çalışmak istediğini bildirmesi ve sigorta girişinin ona göre yapılmasıdır. Bu durumda emekli aylığı kesilmez. İşverenden aldığı ücretten “yüzde 7.5” oranında “Sosyal Güvenlik Destek Primi” kesilir.
Bu seçenekte emekli; hem emekli aylığını, hem de çalıştığı işyerinden ücretini birlikte alır. Bu yöntemi seçecek olan emeklilerimiz için tek yapılması gereken işverenden sigorta girişlerinin Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak çalışmak yönünde yapılmasını talep etmektir.
Hem emekli aylığınızı hem de çalışılan işyerinden ücretinizi birlikte
almanız ancak bu yolla mümkün olur.
Kimler için SGDP kalktı?
Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların, yani esnaf olarak, kendi işyerini kurarak çalışmaya 4/b statüsünde (eski adıyla Bağ-Kur) devam edecek olanların1 Nisan 2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekiyordu. Emeklilerin Bağ-Kur’lu olmayı gerektiren bir faaliyette bulunmaları halinde emekli aylıklarından yüzde 15 oranında (daha sonra yüzde 10 düşürülmüştü) Sosyal Güvenlik Destek Primi kesiliyordu.
Ne var ki kendi nam ve hesabına faaliyette bulunarak devlete vergi veren, istihdam sağlayan emeklilerimizden bu şekilde adeta ikinci bir vergi gibi prim alınması hem emekliler hem de genelde toplumun vicdanında huzursuzluk yaratıyordu.
Bu nedenle hükümet çok yerinde bir kararla 1 Nisan 2016 tarihinden itibaren sosyal güvenlik destek primini kaldırdı.
Kendi nam ve hesabınıza işyeri açan emeklilerimiz artık SGK’ya herhangi bir prim ödemeyecekler. Emekli oldunuz, işyeri açtınız ve kazanç elde ettiyseniz sadece bu kazancınızın gelir vergisini ödersiniz. Maliyeye herhangi bir kazanç bildirmemişseniz vergi de ödemezsiniz.
Emekli olan memur nerede çalışabilir?
Emekli olan memurlarımızın tekrar kamuda çalışıp çalışamayacakları en çok merak edilen konuların başında gelir. Emekli memurların kamuda çalışmaları istisnai bazı kurum ve kuruluşlar için mümkün. Bu kurum ve kuruluşlar; belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu, RTÜK, Kamu İhale Kurumu gibi üst kurul ve kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklar.
Hemen ifade etmekte fayda var, bu kurumlara atanan emeklilerin emekli aylıkları kesiliyor.
Devlet memuru olarak emekli olunması durumunda, yukarıda saydığımız bu kurumlar dışında başka bir kamu kurumunda tekrar çalışılması mümkün değil. Yazımızın başında da ifade ettiğimiz gibi, devletten emekli olduktan sonra özel sektörde sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılabilir. Bu şekilde çalışılırsa, hem emekli aylığı, hem de çalışılan işyerinden hak edilen ücret birlikte alınır.
