Çalışma hayatında eşitlik şart
Dünya Bankası tarafından açıklanan ‘Kadınlar, İş Dünyası ve Hukuk’ raporuna göre, iş hayatında kadınlara verilen ortalama küresel puan 74.71’dir. Bu, tipik bir ekonomide erkeklere sağlanan hakların sadece dörtte üçünün kadınlara verildiğini gösteriyor
Birçok kadın 20’li yaşlarının ortalarında kariyerlerine yeni başlıyor. Bu dönemde aldıkları kararlar ekonomik güçlerini, kariyer gelişimlerini ve iş-yaşam dengesini etkiliyor. Söz konusu zorlu dönem, çalışma mevzuatının bir kadının çalışma kararını desteklemediği ekonomilerde daha da zorlaşıyor. Örneğin, bir kadın kariyeri boyunca ücret eşitsizliğiyle karşı karşıya kalıyor ve kariyerinin sonunda da bir erkekten daha düşük emekli maaşı alıyorsa, çalışma mevzuatının koruma alanının yeniden sorgulanması gerekiyor demektir.
İş hayatında fırsat eşitliği sınırlı
Dünya Bankası tarafından her yıl yayımlanan “Kadınlar, İş Dünyası ve Hukuk” Raporu, 2019 yılında “On Yıllık Reform” başlığı altında, son on yılda 187 ekonomide cinsiyet ayrımcılığını ortaya koymaya çalışıyor. Kadınların istihdama ve girişimcilik faaliyetlerine erişiminin çok sayıda faktöre bağlı olduğu yaklaşımı içinde, raporda fırsat eşitliklerini sınırlandıran, ayrımcı yasal düzenlemelerin nasıl yönlendirilmesi gerektiği hususuna odaklanıldığı görülüyor.
Endekste “harekete geçmek”, “bir işe başlamak”, “para kazanmak”, “evlenmek”, “çocuk sahibi olmak”, “bir işletmeyi çalıştırmak”, “varlıkları yönetmek” ve “emeklilik” şeklinde belirlenmiş sekiz gösterge yer alıyor. Örneğin “çocuk sahibi olmak” göstergesi, kadınların bir aile olmayı düşündükleri süreçteki ekonomik kararlarını etkileyebilecek olan analık, babalık ve ebeveyn izniyle ilgili yasal düzenlemeleri içeriyor.
Yasal hakları sağlayan 6 ülkeye 100 puan
Rapor, kadınların istihdam ve girişimcilikle ilgili seçimlerinin yasal mevzuattan kaynaklanan cinsiyet ayrımcılığından nasıl etkilendiğini ortaya koymak üzere kadınların kariyerlerinin farklı aşamalarını inceleyen bir endeksle on yıllık verileri inceliyor.
Buna göre, altı ekonomi (Belçika, Danimarka, Fransa, Letonya, Lüksemburg ve İsveç) Kadınlar, İş Dünyası ve Hukuk endeksinde 100 puan almış durumda. Bu veri, söz konusu ülkelerde kadınlara ve erkeklere ölçülen alanlarda eşit yasal haklar kazandırıldığı anlamına geliyor.
Diğer taraftan, on yıl önceki verilere bakıldığında bu ekonomilerden hiçbirinin 100 puan alamadığı görülüyor.
Yeni reformlarla 5 puanlık artış
Kadınlar, İş Dünyası ve Hukuk endeksinde ortalama küresel puan 74.71’dir. Bu, tipik bir ekonomide ölçülen alanlarda kadınlara erkeklere sağlanan yasal hakların sadece dörtte üçünün verildiğini gösteriyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki ortalama puan 47.37. Bu bölgede kadınlara erkeklere verilenin yarısından azı veriliyor.
Diğer taraftan, son on yılda küresel düzeyde önemli ilerleme kaydedilmiş durumda. On yıl önce 70.06 olan ortalama küresel puanda 5 puanlık bir artış söz konusu. Bunun nedeni, son on yılda 131 ekonominin endekste ölçülen alanlarda cinsiyet eşitliğini artıran yasa ve yönetmeliklere ilişkin 274 reform yapmış olması.
En büyük gelişme Fransa’da
En iyi performans gösteren ekonomiler arasında en büyük iyileşmeyi ortaya koyan ülkenin Fransa olduğu görülüyor. Fransa, on yıl önceyle karşılaştırıldığında 91.88 puandan 10 puana yükselmiş durumda. Bu ilerlemenin arka planında, aile içi şiddet yasası, işyerinde cinsel tacizi önlemeye yönelik cezalar ile ücretli ebeveyn izinleri var.
Türkiye için öncelikli konu ücret eşitliği ve emeklilik
Endekste Türkiye de yer alıyor. Türkiye’nin puanı 79.38. Alt göstergelere bakıldığında, “harekete geçmek”, “bir işe başlamak” ve “varlıkları yönetmek” göstergelerinde Türkiye’nin puanı 100. Buna karşılık, Türkiye’nin endekste puanının düşmesine neden olan göstergeler “para kazanmak”, “emeklilik” ve “bir işletmeyi çalıştırmak.”
Türkiye’de kadın istihdamını desteklemek yönündeki eşitlikçi politikaların ve yasal düzenlemelerin kadın girişimciliği, ücret eşitliği ve emeklilik politikalarına odaklanması gerektiğini söylemek mümkün.
Arap ülkeleri son sıralarda
Endeksteki en düşük puanlar Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan, İran ve Katar’a ait. Sudi Arabistan’ın aldığı 25.63 puan, kadınlara erkeklere sağlanan yasal hakların sadece dörtte birinin verildiğini gösteriyor.
