Bulaşıcı hastalık işten çıkarma sebebi değil

İşçilerin sağlık sorunlarından dolayı işten çıkarılması kanunen 4 şarta bağlı. Ayrıca, sağlık nedeniyle işten çıkarmada kıdem tazminatı mutlaka ödenmek zorunda.

Kişilerin yaşadıkları sağlık sorunları iş sözleşmelerinin sona erdirilmesine sebep olabiliyor. Bu durumda çalışan hastalığının yanında işsizlikle de mücadele etmek zorunda kalıyor. Her ne kadar çalışan, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan gelir ile aylık alsa da toplam gelirinde yine de kayıp yaşıyor. Bu nedenle iş hukukumuz işçilerin sağlık sorunlarından dolayı işten çıkarılmalarını sıkı şartlara bağlamış durumda. İşveren dört halde sağlık gerekçesiyle iş sözleşmesini feshedebiliyor. Bununla birlikte, sağlık nedeniyle yapılan tüm fesihlerde, işçi bir yıldan uzun süreyle çalıştıysa kıdem tazminatına hak kazanıyor.

Hastalığın sebebi

İş Kanunu’na göre işçinin sağlığının bozulması eğer işçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşantısından yahut içkiye düşkünlüğünden ise, bu durumda işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Böyle bir fesih için, devamsızlığının ardı ardına 3 iş günü veya 1 ayda 5 iş gününden fazla sürmesi gerekir. Sağlık raporunda kişinin aşırı alkol almasından alkol komasına girdiği yazıyorsa ya da kişi uyuşturucu kullanıyorsa bu durumda fesih olabilir.

Tedavi edilemeyecek bir hastalık ise...

İşveren, eğer işçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğunu ve işyerinde çalışmasının sakıncalı olduğunu sağlık kurulu raporuyla saptarsa, bu durumda da haklı nedenle işçinin iş sözleşmesini feshedebilir. İşçinin tedavi edilemeyecek hastalığa yakalanması tek başına iş sözleşmesinin feshi için yeterli değildir. Yakalanılan hastalığın kişinin iş yerinde çalışması açısından sakıncalı olması ve bu durumun sağlık kurulu raporuyla ispatlanması gerekmektedir. Örneğin HIV taşıyıcısı olan bir kişinin iş sözleşmesi sırf bu nedenle feshedilemeyecektir. Anayasa Mahkemesi’nin verdiği bir kararda, HIV taşıyıcısı olan kişinin iş yerinde yapabileceği başka bir iş olup olmadığının araştırılması gerektiği, sırf bu duruma bağlı olarak doğrudan fesih uygulanmasının haklı kabul edilemeyeceği vurgulanmıştır.

Çalışan kişi verem olduysa işten çıkartılabilir mi?

Başka kişilere geçme olasılığı bulunan hastalıklar bulaşıcı hastalıklardır. Her bulaşıcı hastalık, işverene işçinin sözleşmesini feshetme hakkı vermemektedir. Bulaşıcı hastalığın, tedavi edilemeyecek nitelikte olması, işin niteliğiyle bağdaşmaması ve bu durumun sağlık raporuyla ispatlanması gerekmektedir. Örneğin, verem bulaşıcı bir hastalık olmasına rağmen, tedavi edilemeyecek nitelikte olmadığından işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedemeyecektir.

Sık sık hastalanma fesih sebebi sayılır

Çalışanın hastalığına ilişkin rapor süresi bildirim süresi artı 6 haftayı aşmamakla birlikte işin yürütümünü önemli ölçüde engelleyecek noktaya geldiyse, çalışan sık sık rapor alıyorsa, işveren bildirim sürelerine uymak şartıyla iş sözleşmesini yine de feshedebilecektir. Yargıtay tarafından kesintisiz olmasa da sık sık rapor alarak iş yerine devamsızlık geçerli fesih nedeni kabul ediliyor. Kişi kıdem tazminatı alsa da işe iade olamamaktadır. Bu nedende diğer durumlardan farklı olarak işveren bildirim süresine uymazsa çalışan ihbar tazminatı alabilecektir.

Yargıtay, “Sık sık rapor alma halinde, işveren aralıklı da olsa işçinin iş görme ediminden faydalanamayacaktır. Sık sık hastalanan ve rapor alan işçinin, bu sebeple devamsızlığının iş yerinde olumsuzluklara yol açacağı açık bir olgudur. İş Kanunu’nun gerekçesinde sık sık hastalanmanın yeterlilikten kaynaklanan neden olarak örnek kabilinden sayılması, iş yerinde olumsuzluklara yol açtığının kabul edilmesindendir” diyerek, sık sık rapor almanın geçerli bir fesih nedeni olduğunu vurgulamıştır.

Hastalık uzun süren rapora sebep olursa...

İş Kanunu işverene ayrıca uzun süren hastalıklarda da iş sözleşmesini sona erdirme hakkı tanımıştır. Kanuna göre, işçinin hastalığı nedeniyle rapor süresi, işçinin çalıştığı süreye göre belirlenen 2, 4, 6 veya 8 haftalık bildirim süresini 6 hafta aşarsa işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilebilir. Buna bağlı olarak, HIV taşıyıcısı olan kişi AIDS hastası olur ve hastalığı nedeniyle rapor süresi bildirim süresini altı hafta aşarsa iş akdi haklı nedenle feshedilebilecektir. Aynı şekilde, verem hastası kişinin hastanede yatması gerekip de bu süre bildirim süresini altı hafta aşarsa iş akdi haklı nedenle feshedilebilecektir.




Sahte rapor getiren tazminatsız çıkartılır

Kişinin hasta olmadığı halde rapor alması ve aldığı raporla bağdaşmayan bir yerde olduğunun ispatlanması halinde, işveren işçinin iş sözleşmesini derhal feshedebilecek ve tazminat ödemekle yükümlü olmayacaktır. Bu durum esasen sağlık nedenine dayalı bir fesih olmayıp, çalışanın işvereni aldatması nedeniyle, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılığa dayalı bir fesihtir.

Çalışan kıdem tazminatı da alamayacaktır. Yargıtay da zaman zaman verdiği kararlarda, bu durumu değerlendirmektedir. Örneğin, kişinin hastalık nedeniyle rapor aldıktan sonra tatile gitmesini tazminatsız derhal fesih nedeni saymaktadır. Fakat her durumda kişinin seyahat etmesi işvereni aldatması anlamına gelmeyecektir. Örneğin hasta olduğu için, bakım amacıyla başka şehirdeki ailesinin yanına giden kişinin durumu derhal fesih nedeni oluşturmayacaktır. Her somut olayın ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir.