2017 yılı için asgari ücret net 1.404 TL oldu. Asgari ücret artınca çalışma hayatında pek çok noktada değişiklik oldu. 65 yaş aylığı alanlar, gelir testi yaptıracaklar, işsizlik maaşı alacaklar, BES hesabı olanlar, taksi ve dolmuş şoförleri, mantıcılar, gündelikçiler asgari ücretteki değişimden etkilendiler. Çalışma hayatında asgari ücretle değişen hususlar ve asgari ücretteki değişimden etkilenen kesimleri şu başlıklar altında ele almak mümkün...
1 - Asgari ücret yılın ikinci yarısında artacak mı?
Asgari ücret 2016 yılına kadar yılda bir kez ancak altışar aylık dönemler için belirleniyordu. 2016’da asgari ücret yıllık 1.300 TL olarak belirlendi. Bu yıl da 1.404 TL’lik asgari ücret bütün yıl için uygulanacak. Temmuzda artış olmayacak.
2 - Bağ-Kur primi asgari ücrete mi endeksli?
Bağ-Kur’lu (yeni adıyla 4/b’liler) primini kendi öder. Burada en alt sınır asgari ücrettir. Bu sebeple, 2017’de artış olacak. Yaklaşık olarak 2017’de Bağ-Kur’lunun en düşük SGK primi 613 TL olacak.
5 puanlık indirim Bağ-Kur’lular için de uygulanmaya başlandı. Düzenli ödeyennin prim miktarı 524 TL’ye düşecek. En yüksekten prim ödemek isteyenin miktarı 4.599 TL olacak. 5 puanlık indirimden faydalanan Bağ-Kur’lu en yüksek seviyeden 3.932 TL prim ödeyecek.
3 - İşsizlik maaşı ne oldu?
Asgari ücret işsizi de ilgilendirir. İşsizlik maaşının en düşük miktarı asgari ücretin yüzde 40’ı kadar. Asgari ücret artınca işsizlik maaşı da artmış oldu. 2017’de işsize ödenecek en düşük işsizlik maaş 705 TL olacak. İşsiz kalan kişinin maaşı ne kadar yüksek olursa olsun alabileceği en yüksek işsizlik maaşı ise 1.411 TL’yi geçemeyecek.
4- Borçlanma miktarı yükselecek mi?
Asgari ücretin artması ile birlikte SGK’ya yapılacak borçlanmalar için ödenmesi gereken rakam da artıyor. 2017’de yurtdışı, doğum veya askerlik borçlanması yapacak bir kişinin SGK’ya bir günlük borçlanma için ödemesi gereken minimum rakam 18.9 TL olacak. En üst limitten borçlanmak isteyen bir kişi 142 TL yatıracak. SGK prime esas kazanç tavanı yükseldiği için borçlanma yapacaklar isterlerse daha yüksek miktardan borçlanma yapabilecekler.
5- BES katkı payına etkisi ne olur?
Bireysel emeklilik (BES) sözleşmesi sahipleri yüzde 25 devlet katkısı alıyor. BES’te bir yıl içinde en fazla asgari ücretin yıllık tutarı kadar devlet katkısı alınabiliyor. Yani, 2017’de en fazla 5.332 TL katkı payı ödenebilecek. Bir kişinin otomatik katılımlı BES sözleşmesi ile birlikte, bir de normal BES sözleşmesi varsa, her iki sözleşmesi için devlet katkısı üst sınırı ayrı ayrı hesaplanacak. Otomatik katılımlı sisteminin avantajlarından bir tanesi de ayrı devlet katkısı limitine sahip olunması. Bu sebeple, çalışanlar cayma hakkını kullanırken sisteminin bütün avantajlarını düşünerek karar vermeliler.
6 - Mantıcıyı asgari ücret artışı etkiler mi?
Asgari ücret artınca isteğe bağlı sigortalıların da SGK’ya ödedikleri prim artacak. Bu kapsamdaki 4/b’li (Bağ-Kur’lu) kişilerin 2017’de ödeyecekleri minimum tutar aylık 569 TL olacak. İsterse tavandan SGK’ya 4.266 TL prim yatırabilecek. Böylece emekli aylığının artmasının önünü açacak.
Havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, örgü, dantel, turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satan kadınlar ve köy muhtarları, diğer isteğe bağlı sigortalılara göre daha avantajlılar. 24 gün üzerinden prim ödeyip, 30 gün üzerinden sigortalı sayılacaklar. Bu kişilerin ayda ödemesi gereken prim 455 TL olacak.
7 - Asgari ücret 65 yaş aylığını etkiler mi?
Asgari ücretin artması 65 yaş aylığı alan kişileri de ilgilendiriyor. 65 yaş aylığı bağlanabilmesi için 65 yaş üstü kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelirin net asgari ücretin üçte birinden düşük olması gerekiyor.
Asgari ücretin artması ile birlikte bu sınır 423 TL’ye yükselecek. Dolayısıyla, 2016 yılında bu sınırın üzerinde kişi başına düşen gelir olduğu için 65 yaş aylığından yararlanamayan kişiler de 65 yaş aylığı almaya başlayabilecekler.
8 - Gelir testi sınırları değişecek mi?
Yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişilerin primleri devlet tarafından ödeniyor. Asgari ücret artınca bu limit de yükselecek. Ocak 2017 itibarıyla yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir 592 TL’nin altında olan kişilerin primleri devlet tarafından ödenecek.
Bu durumda, yaşadığı hane içerisindeki kişilerin gelirleri artmamış ise daha fazla kişinin priminin devlet tarafından ödenmeye başlayacağını söyleyebiliriz. Yaşadığı hane içerisindeki kişilerin çalışmaması veya çalışanların ücretlerinde bu süreçte bir artış yaşanmaması halinde, işsizler asgari ücret artışı sonrası gelir testini yenilerlerse prim ödemekten kurtulabilirler.
9 - Gündelikçilerin primleri artacak mı?
Asgari ücretteki artıştan evinde gündelikçi çalıştıran kişiler de etkilenecek. 2017 Ocak ayı itibarıyla evinde ayda 1 gün sigortalı gündelikçi çalıştıran kişinin ödemesi gereken prim miktarı 1.18 TL’ye yükselecek. Ay içerisinde gündelikçiyi 10 günden az çalıştıran kişiler yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı primi ödüyorlar. Diğer yandan, ayın tamamında yani 30 gün asgari ücretten gündelikçi çalıştıran bir kişinin SGK’ya ödemesi gereken prim miktarı ise 666 TL olacak. Ay içerisinde gündelikçiyi ve daha fazla gün çalıştıran kişilerin yüzde 37,5 oranında SGK’ya prim yatırması gerekiyor.
10 - Taksi ve dolmuş şoförü asgari ücretteki artıştan nasıl etkilenecek?
Ticari taksi ve dolmuşlarda plaka sahibine bağlı olarak kısmi süreli çalışan ve kendi primini kendisi ödeyen kişilerin ödedikleri prim miktarları da asgari ücrete endeksli. Bu kişilerden işsizlik sigortasından yararlanmak isteyenlerin 2017 yılında 505 TL, işsizlik sigortasından yararlanmak istemeyenlerin ise 462 TL prim ödemesi gerekecek.
