Haziran ayı yılın en mis kokulu ayı olsa gerek. Haziran ayının simgesi gül ve ballıbaba. Lavanta tarlaları haziran sonu çiçekleniyor. Ama hazirana asıl damgasını vuran büyülü kokusuyla ıhlamur ağacıdır. Haziran kokusunu ebedi kılmak için çiçekli tarifler birebir!
Ihlamur ansızın bastıran yaz yağmurudur. Buğulu ilk yaz kokusudur. Ay ışığının şavkıdır. Ihlamur kokusu gerçekten baştan çıkarıcıdır. Yelkenli gemilerle karanlık denizlerde yol alan denizcileri rotalarından şaşırtan deniz kızı sirenleri gibi kışkırtıcıdır, akıl çeler, yoldan çıkarır.
Ihlamur ağacı pek çok kültürde kutsaldır, adeta baş tacı edilir. Avrupa’da birçok kasabanın simgesidir, bayraklarında ıhlamur ağacı ya da yaprağı vardır. Polonya’da kutsal ağaçtır. Slovenlerin gurur kaynağıdır. Slovenya’nın üç doruklu dağı Triglav ile birlikte Lipa yani ıhlamur ülkenin milli sembolüdür. Hırvatistan’da kuruş gibi para biriminin adıdır. Almanya’da sadakat, aşk, hakikat ve adaleti temsil eder. Bir zamanlar önemli anlaşmalar, mahkeme kararları ıhlamur altında alınırmış. Romanya’da masallar, efsaneler hep ıhlamurludur. Ihlamur ağacı hayat ağacıdır, hayatın merkezindedir, yaz gecelerine damgasını vurur.
Ihlamur altında dans
Ihlamur ağacı uzun ömürlüdür. Yüzyıllarca yaşayabilen gün görmüş geçirmiş heybetli ıhlamur ağaçları pek çok kasaba meydanında tüm azametleri ile saygı görür, bir aile büyüğü gibi sevilir. Kasaba merkezindeki meydanın ortasında mutlaka ıhlamur ağacı olur. İlkyaz geceleri, bütün kasaba halkı onun altında, çiçeklerinin baş döndürücü kokusunun büyüsünde yer, içer, şarkılar söyler, dans eder. Gün ışığının en uzun hüküm sürdüğü, gece karanlığının bir türlü çökmediği 21 Haziran gecesi onun altında dans etmek şarttır. Yazla birlikte gelen aşkların simgesi ıhlamur ağacıdır, o aşklardan geriye kalan anı ise ıhlamur çiçeğinin akılları uçuran kokusudur.
Mahmur ıhlamur
Ihlamur soğuk algınlığına devadır. Hep boğazı ve göğsü yumuşatıcı özelliği ile bilinir. Oysa aynı zamanda güçlü bir sakinleştiricidir. Rahat bir uyku için birebirdir. Yaz günü sıcak sıcak içmek istemezseniz en iyisi soğuk çayını yapmak, en güzeli de tazesini kullanmak. İster çiçekleri bir gece suda bırakarak soğuk demleme yapın, ister sıcak demleyip soğutun, bol buzlu ıhlamur çayını yaz geceleri eksik etmeyin. Tatlandırmak içinse elbette ıhlamur balı kullanın. Onu nereden bulacağız demeyin. Bir kavanoza taze ıhlamur çiçeklerini doldurun üzerini geçecek gibi çiçek balı dökün, mis gibi ıhlamur kokan bir balınız olacak.
Sevdalı arılar
Arılar ile ıhlamur arasında bir aşk ilişkisi var. Arının ıhlamur sevdası çok eskilere dayanıyor. İşin içinde Artemis var. Artemis bereketin tanrıçası. Bereket su ile çoğalır. Artemis sunakları hep suya yakın hatta bataklık arazilerde olur. Tıpkı Efes Artemis tapınağı gibi. Artemis aşk, evlilik, sadakat ve dolayısıyla evin simgesidir. Arı kovanı da haneyi temsil eder. Sulak yerleri seven ıhlamur ise Artemis’in en gözde ağacıdır. Arılar Artemis’in sevgili ağacına sevdalıdır. Onun çekiminden kaçamazlar. Bu yüzden bir zamanlar kovanlar arıları çekmek için ıhlamur ağacından yapılırdı. Ihlamurun da aşk ve evlilik sembolü olduğunu söylemeye gerek yok herhalde.
Ballıbaba Şurubu
Haziran ayının simgelerinden olan ballıbaba çocukluğumuzda emdiğimiz nektarı ile hâlâ damaklarımızdadır. Bu tadı hatırlamanın bir yolu var. 50-60 tane ballıbaba toplayın. Çiçekleri yeşil dibinden ayırın ama dikkat edin ballı nektarı içinde kalsın. 1 bardak şeker ile biraz ovalayın. Üzerine 1 bardak su ekleyin ve bir iki taşım kaynatın. Soğuyunca süzerek bir cam şişeye alın. İster bol buzlu şerbet gibi için, ister meyve salatasına koyun, ister yaz kokteyllerinize katın.
Gül Mayası
Klasik tariflerde yaprakların dipteki beyaz kısımlarını burukluk verir diye kesin denir. Ben uğraşmıyorum, o burukluk hoşuma gidiyor.
10-12 adet kokulu reçellik gül
4 bardak şeker
1 tatlı kaşığı limon tuzu
Limon tuzunu biraz şekerle havanda dövün. Gül yapraklarını limon tuzu ve şekerle gıcır gıcır ses verip macun kıvamına gelene dek ovuşturun. Temiz ve kuru bir kavanoza sıkı sıkı bastırın. Üzerini bir kat şekerle örtün. Buzdolabınızın bir köşesinde yıl boyu güllü tarifleriniz için hazır bekleyecek mayanız hazırdır.