Tarihi İpek yolunun en doğusunda yer alan Gyeongju’dan en batısındaki İstanbul’a uzanan bir dostluk ve kültür köprüsü… Bir uçta Shinla askerlerinin kahramanlık izlerini taşıyan Güney Kore… Diğer uçta ise Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze yiğitlikleriyle miras kalan Yeniçerileri sahiplenen İstanbul… Ne kadar görkemli ve hoş bir tablo değil mi? Masal gibi yansıyan bu tablonun yaratıcısı İstanbul’un ilk kültür EXPO’su!
Sadece tüccarların değil, aynı zamanda doğudan batıya, batıdan doğuya bilgelerin, orduların, fikirlerin, dinlerin ve kültürlerin de ülkeden ülkeye geçişini sağlayan İpek Yolu’nun misyonunu 21. yy’da yeniden başlatmayı hedefleyen ve tanıtımı Çırağan Sarayı’ndaki basın toplantısında yapılan ‘İstanbul- Gyeongju Dünya Kültür Expo 2013’, Çin Cumhuriyeti’nden Hindistan’a çeşitli kültürlerden örnekleri bir araya getirecek çok yönlü bir konsepte sahip.
K-Pop, B-Boy gibi çağdaşlıklarla gençleri coşturacak olan EXPO 2013’te Türk Moda Şovu’ndan Türk-Kore tiyatro eserlerine… Nuri Bilge Ceylan’ın Bir Zamanlar Anadolu’da filminden Semih Kaplanoğlu’nun Yumurta’sına pek çok ünlü yapıma… Çeşme Başı Bale Suiti’nden farklı edebiyat buluşmalarına kültürün ve sanatın her alanında katılımcı ülkelerin kendi alanlarında ünlü örnekleri, ‘İstanbul- Gyeongju Dünya Kültür Expo 2013’ün kaynaştırıcı etkinliklerini oluşturmakta.
***
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın ve Gyeongju Belediye Başkanı Choi Yang Sik’in yanı sıra üst düzey Koreli ve Türk yöneticilerin katılımıyla gerçekleşen Çırağan Sarayı’ndaki kahvaltılı basın toplantısında yapılan açıklamalardan edindiğim izlenim, bizim için ilk olan ‘İstanbul- Gyeongju Dünya Kültür Expo 2013’ün 2010 Kültür Başkenti sıfatını layıkıyla taşıyan İstanbul’un yıldızının 2013’teki EXPO ile daha da parlayacağı yönünde…
‘Nihayet beklediğimiz zaman çok yaklaştı’ denilerek başlatılan EXPO 2013’ün yoğun katılımlı basın toplantısında ilk olarak kürsüye çıkıp salondakilere teşekkürlerini ileten Gyeongju Belediye Başkanı Choi Yang Sik, İpek Yolu’nun başlangıcı olan Gyeongju ile son durağı olan İstanbul’u böyle bir organizasyonla buluşturmanın mutluluğunu taşımakta.
21. yy’da İpek Yolu kültürünü yeniden hayata geçirme hedefli EXPO 2013 için gayretlerini eksik etmeyen İBB Başkanı Kadir Topbaş’tan da övgü dolu sözlerle bahseden Gyeongju Belediye Başkanı, Topbaş’ın turizmi, kültürü ve ekonomiyi birleştiren yeteneğinin yanı sıra siyaset dışında iş üretip İstanbul sevgisini ortaya koyduğu görüşünde.
Gyeongju Valisi’nin İstanbul ziyareti sırasında Topbaş’ın kendilerine karşı gösterdiği nezaketi de dillendiren Güney Koreli Belediye Başkanının, Topbaş’ın İstanbul halkına yönelik sevgisini de o zaman daha iyi anladıklarını söylemesi Güney Kore’nin İstanbul’a ve içindekilere ilgisini algılamamız açısından önemli.
***
Gyeongju Belediye Başkanı’nın Batı ve Doğu medeniyetlerinin kaynaşma noktası olan İstanbul’daki EXPO’nun başarılı olacağına dair inancını dillendirmesinin ardından söz alan İBB Başkanı Kadir Topbaş’ın ‘Hayırlı günler’ dileğiyle başladığı konuşmasında, Türkiye ile Güney Kore arasındaki dostluğun diğer milletlerinkinden çok daha farklı nedenlere dayandığına işaret etmesi de bu noktada ilginin karşılıklı olduğunu hissettirmekte.
Güney Koreli misafirlerini, onların dilinden selamlayarak hoşluk yaratan Topbaş’ın, gerçek dostlukların zor zamanlarda omuz omuza olmaktan kaynaklandığına işaret ettiği konuşmasında, iki ülke arasındaki 60 yıl öncesinden başlayan derin dostluğun halklar arasında da derin bağ oluşturduğunu vurgulamasıysa, iki ülke ilişkilerine kültür alışverişinden çok öteye anlamlar yüklendiğine delalet.
***
Kadir Topbaş’ın dostluk ve birliktelik mesajlarıyla yüklü konuşmasındaki en önemli ayrıntı, kültürlerin birbirleriyle diyaloglarının dünya barışına olan katkısının altının çizilmesi!
Gerçekten de, farklı kültürleri buluşturan etkenlerin başında ticaretin geldiğini belirten Topbaş’ın kültür ile barış arasında kurduğu bağ, üstünde önemle durulması gereken konulardan.
Aslında İpek Yolu kültürünün yeniden hayata geçirilmesinin kökünde de bu bilinç yer almakta.
21 Mart’ta 6 araçla Gyeongju’dan yola çıkan ve 23 Ağustos’ta Gürbulak Sınır Kapısı’nda karşılanacak olan İpek Yolu konvoyunun varlığıyla, ‘İpek Yolu çok uzun bir yol. İnsanları buluşturan bu heyecanlı anlayıştan bir birliktelik doğduğunu biliyoruz’ diyen Topbaş’ın işaret ettiği barış anlayışını bağdaştıracak olursak karşımıza çıkan gerçek, insanları barışa da savaşa da götüren yolun ticaret ve kültür kavramlarından geçtiği!
31 Ağustos-22 Eylül tarihleri arasında gerçekleşecek olan EXPO 2013’ün, İstanbul’da 35 farklı mekânda 28 farklı etkinlikleri vasıtasıyla, Asya ve Avrupa kültürlerinin kaynaşmasının artacağı, katılımcı dünya ülkelerinin birbirlerini daha iyi tanıyacağı gün gibi ortada… Ancak asıl önemli olan, yüzyıllardır farklı kültürleri barındırmasıyla adeta bir dünya kolonisine dönüşen İstanbul başta olmak üzere her yerde aynı yapıcı duyguları paylaşabilmek.
‘Önemli olan aynı dili konuşmak değil, aynı duyguları paylaşmaktır’ sözünü hatırlatarak mesajını veren Kadir Topbaş da bunun bilincinde…
***
Doğunun en doğusundan, batının en batısına uzanan bu kültür akımını ve barışı geliştirme sürecinde Türk basınına düşen göreve de değinen Topbaş’ın dileği, 23 gün boyunca dünyanın nabzının İstanbul’da atmasına destek çıkılması… Bu sayede de dört bir yana kardeşlik, barış, hoşgörü ve dünyanın bütün insanlara yeteceği mesajının verilmesi!
Bırakın komşu ülkeleri, aynı ülke dâhilinde bile insanların birbirlerini acımasızca katlettikleri, konuşup hoşgörüyle birbirlerine tahammül etmek yerine kurşunları ve şiddeti devreye soktukları dünya gerçeğinde, Cumhurbaşkanları düzeyinde ilgiyle izlenen ve açılışı Başbakanların katılımıyla gerçekleştirilecek olan ‘İstanbul- Gyeongju Dünya Kültür Expo 2013’ün gücü, kültürden barışa uzanan bir İpek Yolu’nu yeniden oluşturmaya yetebilir mi?
EXPO 2013 sayesinde insanları barışa davet etmeyi istediklerini açıklayan ve her iki dilde ‘Hayırlı olsun’ diyerek konuşmasını noktalayan Kadir Topbaş bu konuda ne derece ümitli bilemem.
Ancak ne yazık ki, silah lobilerinin motivasyonuyla coşturulan savaşçılığın, Yeniçeri ve Shinla askerlerinin motifinden oluşturulan maskotuyla dikkat çeken ‘İstanbul- Gyeongju Dünya Kültür Expo 2013’ten yayılmaya çalışılan ‘yol, buluşma, birliktelik’ mesajlarının barışçıllığını ezip geçme ihtimali oldukça kuvvetli! En azından günümüz için bu böyle…
Ama yine de İstanbul- Gyeongju Belediye Başkanları’nın umutlarıyla serpilen ‘barış’ tohumlarını filizlendirmek ve ‘savaş’ın kökünü kurutmak adına, kültürden kardeşliğe ve barışa bir yol kurma çabasından vazgeçmemekte fayda var.
Ne demişler… ‘İnanmak başarmanın yarısıdır’! Bize düşen de, her şeye rağmen umutlarımızı karartmayıp İpek Yolu kültürünü yeniden canlandırmak için yola çıkarak bu inancı kalplerimize yerleştirmek isteyen Belediye Başkanlarına destek vermek.
Anibal GÜLEROĞLU