Her yola çıkış beraberinde pek çok riski de taşır. O nedenle yola çıkmadan önce en azından tahmin edilebilir durumların hesabını kitabını doğru yapıp ona göre sağlam adımlar atmak gerek. Ne var ki, hesapsızlık günümüzün fazlaca rastlanan tavırlarından. Ne ağızdan çıkanların sonrasında yaratacağı olumsuzluklar hesaba katılıyor, ne de atılımların getirisi-götürüsü. Hani tabiri caizse, saldım çayıra Mevlam kayıra durumu hâkim.
Maalesef aynı alışkanlık dizi sektörümüzde de sıkça gözlenmekte. Geçtiğimiz sezonlarda, sırtını ünlü isimlere dayayarak ekrandan medet uman ancak bu gelişigüzelliğin bedelini hayal kırıklığı yaşayarak finale gitmelerle ödeyen pek çok örnekle karşılaştık. Aynı şekilde sırf ilgi görüyor diye benzer konuları işlemekten çekinmeyen yapımların, sürekli aynı türden dizileri izlemekten sıkılan izleyici tarafından tersyüz edilişini de hafızamıza kazıdık.
Gel gör ki, her hafızaya işlenen olumsuzluğun ders olmadığı aşikâr. Hele de işi kolaycılıkla yürütme hallerinde balık hafızası sarıveriyor ortalığı. Tabii bunun sonucunda da aynı hayal kırıklıkları defalarca yaşanıp duruyor.
Şimdi bu tabloya bakıp ‘Kısa günün kârından alan memnun satan memnun’ mu demeli yoksa ‘Şapkayı önüne koyup düşünmenin zamanıdır’ diye ahkâm mı kesmeli? Bilemiyorum. Lakin kesin bir şey varsa o da, neticede her şeyin hesap işi olduğu ve maddiyata dayandığı! Nitekim dizi dünyasındaki geliş-gidişler de bu doğrultuda. Son örnek de ‘Hanım Köylü’…
REYTİNGLE EKONOMİK SEBEP İÇ İÇE
Bir süredir biteceği gündemde olan ve yapımcı açıklamasıyla da finali kesinleşen ‘Hanım Köylü’ 13 bölümlük ekran ömrüyle izleyicisine veda edecek. Güle güle diyelim de bir yandan da düşünelim... Peki, dizinin gidiciliğine gerekçe nedir? Aslında takipçilerini üzse dahi sürpriz olmayan bu finali açıklama noktasında durum gayet net!
Medyada dizinin bitirilme gerekçesi olarak reytingden ziyade Gold Film'in içinde bulunduğu maddi sıkıntı öne çıkartılsa da… Yapımcı Faruk Turgut paylaştığı mesajda dizinin bitirilme sebebini ekonomik olarak vurgulasa da… Bana göre işin özü, yine kanal açısından istenilen reytinge ulaşılamamış olması!
Evet, ‘Hanım Köylü’ total izleyici grubunda yukarılarda ama AB’de, zorlu rakibi ‘Hayat Sevince Güzel’in karşısında bir hayli geride. Yani ortada bariz bir reyting sorunu bulunmakta. Daha net ifadeyle AB’deki gerilik, dizinin kazancıyla maliyeti arasındaki dengeyi bozan önemli bir unsur. Üstelik FOX’un Ege’lisi ‘Hayat Sevince Güzel’in karşısına konarak eli iyice zayıflayan ‘Hanım Köylü’nün devamı halinde ilerleyen bölümlerde reklam beklentisini daha da aşağılara çekme ihtimali büyük olasılıkla mevcut.
Hal böyleyken izleyici talebinden ziyade elde edilen kazanca odaklı hareket etme durumundaki kanalın zarara uğramamak için maliyetini azaltmayı istemesi, yani bölüm başı ödenen ücrette indirim talebinde bulunması… Yapımcıdan olumsuz cevap alması halinde de diziyi sonlandırması kaçınılmaz. Öte yandan yapımcının da gelişigüzel fiyat indirimi yapmasını beklemek hayalcilik olur. Zira nihayetinde oyunculara ve ekibe ödeme yapmak durumunda.
Diyeceğim o ki; her iki tarafın da haklı olduğu bu gibi hallerde ‘Hanım Köylü’nün ve benzer duruma düşen dizilerin asıl belini büküp kısa ömürlülüğün yolunu açan baş sebep, isimlerin popülerliğinden gelecek reyting hesabıyla yola çıkılıp başrollere ödenen yüksek ücretler! Yani dizilerin çöküşünde, reytingle ekonomik sebep iç içe... Kesiştikleri nokta da ücretler!
AB İZLEYİCİSİ ARTIK DİŞE DOKUNUR YAZ DİZİSİ İSTİYOR!
Bölüm maliyetlerini, dolayısıyla ekrandaki kalıcılığı etkileyen yüksek ücretlerin ötesinde ‘Hanım Köylü’nün finalinin arka planını değerlendirdiğimizde en göze batan ayrıntı, ‘tarz’ oluyor. İzleyici artık hep aynı tarzda yaz dizileri izlemekten bıkmış halde. Sıralama yüksek olsa bile reytinglerin düşüklüğü de bunun göstergesi. ‘Hanım Köylü’nün başarısını veya başarısızlığını ölçerken bu mantığı dikkate almak lazım.
Nasıl ki, dizinin ön değerlendirmesini yaptığım ‘‘Hanım Köylü’ olmak kolay mı’’ başlıklı yazımda, Star’da daha önce yer alan ve birbirilerinden pek farkı bulunmayan Ege şiveli komedileriyle ortak özelliklerini vurgulayıp ‘‘Star’ın birbirinin içinden çıkmış gibi algılanmaya müsait şiveli komedilere ilgisinin yeni adı, Hanım Köylü’’ yorumunda bulunarak tehlikeyi önceden işaret etmiştim! ‘Hanım Köylü’nün etkisini de, izleyicinin kayda değer bir şey bulup bulmaması şartına bağlamıştım. Acı gerçek... İmamın bildiğini okuması olunca işaret edilen her şey boşa çıkmakta.
Neticede gidişine Ege dizilerine dalan kesim ‘Hanım Köylü’de aradığını buldu. Ama benzer durumlar üstüne yürüyen senaryo, sadece Ege şivesine ve oyuncu cazibesine kanmayan AB kesimi için tatminsiz kaldı. Böylece zurnanın zırt dediği yere bir kez daha gelindi.
Özetle; ‘Hanım Köylü’nün erken finalinin sebep-sonuç ilişkisi açıkça meydandan. Buradan çıkartılacak iki mesaj var. Bunlardan biri, reklamcıların asıl hedef kitlesi olarak gördüğüm AB’nin kanallarca eskiye oranla daha dikkate alındığının ortaya çıkması. Diğeri de, AB grubu başta olmak üzere, izleyicinin artık birbirinin klonu gibi duran yapımlar yerine dişe dokunur yaz dizisi istediği!
Umarım bundan sonra şiveli yaz dizisine soyunulurken bu mesajlara kulak asılır ve hesaplar ona göre yapılır. Aksi takdirde yine evdeki hesap çarşıya uymaz böyle. Biline...
Anibal GÜLEROĞLU