Güz gelince yola düşmek
Bir gezgin için yollara çıkma zamanı ilkbahar ve sonbahardır. “Eylül” sıcakkanlı, narin ve titiz! “Ekim” sanat ve kültür erbabı, “Kasım” ise sert dayanıklı ve cesurdur.
Sonbahar erişti nihayetinde. Eylül ile birlikte yaz mevsimi yavaş yavaş eriyor ve yerini mevsimlerin duygusalına bırakıyor. Bir gezgin için yollara çıkma zamanı ilkbahar ve sonbahardır.
İlkbahar ve sonbaharda Anadolu’nun her bölgesi birer gezi güzergâhıdır. Sonbahar mevsiminin üç çocuğu vardır: Biri kız ikisi erkek. “Eylül” sıcakkanlı, narin ve titiz! Oğlanlardan ismi “Ekim” olanı sanat ve kültür erbabı, en küçük çocuk “Kasım” ise sert dayanıklı ve cesurdur. Eylül adlı kızımız, Anadolu’yu kendine has durgun havası ve dingin haliyle sarıp sarmaladığında, yola kuzey Ege’den başlayın ve eylül ayında Ege-Akdeniz kıyı şeridi ve iç bölgelerindeki antik şehirleri tanıyın, dağlara yürüyün, yaylalarına yayılın.
Eylülde kuzey Ege’den başlayın, Ege-Akdeniz kıyı şeridi boyunca antik şehirleri tanıyın, dağlara yürüyün, yaylalara yayılın
Anadolu’nun eylülü kendisiyle yollara çıkmış seyyahları, ekime hazırlar. Sanat erbabı, kültür çınarı, olgun ve bilge Ekim, sizleri sohbetlere, müzelere davet eder. Kapadokya’da buluşun, Doğu Karadeniz’den Anadolu’yu seyredin, Mezopotamya’da ise kendinize bol bol zaman yaratın. Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep; her biri birer halı gibi serilmiştir Güneydoğu Anadolu’nun ovalarına. Bu halıların motifleri ise Göbeklitepe, Karahantepe, Harran ve niceleri; Adıyaman’dan Nemrut Dağı’na… Bilge Ekim ile dinleyin Kommegene Krallığı’nın tüm hikâyesini, tanrı-kral Antiokos’dan. Ekim ayı Anadolu’nun her kapısını açar. Çünkü bilgeler anahtar gibidir. Anahtar olmasını bilenlere kilit nedir ki! Yakışıklı Ekim, ara ara saklar kendini, kendi zamanı içinde. Merak etmeyesiniz “Ekim nerede” diye! Elbette bağ bozumu olan her yerdedir.
Ayvalık’ta gün batımı
Eylül sarı ve beyaz renklidir; Ekim ise başlangıcında, yani gençliğinde mavi, sonlarına doğru ise sarı, kırmızı, yeşil renklerle iç içe haldedir. Özelliklerde Macahel ve Çamlıhemşin dağlarında! Ekim ayı her yerde bir başka renkli kıyafete bürünür; lakin en güzel kıyafetini Doğu Karadeniz yaylalarında giyer. Pokut, Elevit, Sal, Gito başta olmak üzere buralarda bilge Ekim ile gönülden gönüle buluşunuz. Eylül ile birlikte gün batımı yaşayın Ayvalık’ta, Van’da, İstanbul’un adalarında. Bilge ekim ile günü doğurun hem hemen her yerde. Kasım, zaman zaman Eylül gibi yumuşak ve narindir. Ilık havası ile bize huzur verir; zaman zaman ise nice bilgelerle buluşmamızı sağlar.
Eylül ayında denizlerden beslenelim, ekimde bağ bozumu ile demlenelim, kasımda ise zeytin adlı cevherden faydalanalım. Sonbahar hasat zamanıdır. Üzüm ve zeytin hasadı için yönümüz Ege’ye çevrilmelidir. Şayet buğday hasadına eşlik etmek isterseniz yolunuzu Bayburt Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’ne çevirmeliyiz. Buğday hasadı geleneksel şölen tadında organize edilmektedir burada.
Kasımın kafası karışıktır
Kasım adlı çocuk, bizleri sert kışa hazırlar. Toprak ana, kasımın ninnileri ile uyumaya başlar; toprak ana derin uykuya ise aralık ayında dalar. Aralık her yılın son ayıdır; lakin o yıla ait değil, bir sonraki yıla yakındır. Eylül ürün, bereket, ekim hasat, kasım ise ürünlerimizi biriktiren kilercimizdir. Sonbaharın eylülü ve ekiminde iki gece üç gün veya üç gece dört günlük geziler planlayınız ki Anadolu’nun her yerinde bu şahane kız ve delikanlıyla zaman geçirebilesiniz. Kasım ayında ise sadece dinlenin, kışa hazırlanın. Kasımın kafası, çalışmaktan, sizleri uyarmaktan dolayı karışıktır. Ayağına dolaşmayın ve evinizde kalın. Anadolu toprağının örtüsünü örtmeye başlar kasım ayı. Dinlenmesi gereklidir toprak ananın.
En içteninden selam olsun.
En mavisinden merhabalar olsun.
En kırmızısından aşk olsun Eylül ve Ekim’e.
Bir yolcu için yol boyunca varılacak nokta, yolun ta kendisidir! “Ne kadar kaldı, nereye gidiyoruz?” gibi sorulara yer yoktur eylül ve ekimi bilerek, hissederek yaşayabilenler için.