Depremin doğal habercileri

Bilimadamları, Marmara ve Kobe depremleri öncesindeki sıradışı olayları karşılaştırdı. İnsan ve hayvan davranışlarındaki olağandışılık tespiti, iki ülkede de birinci sırada yer aldı


Marmara depremi öncesindeki 773 sıradışı olay ile Kobe depremi öncesindeki 1711 sıradışı olay karşılaştırdı. İnsan ve hayvan davranışlarındaki olağandışılık iki ülkede de birinci sırada yer aldı
Bilim adamları depremin zamanın tespit edilemeyeceği konusunda hemfikirken, Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Ülkü Ulusoy, depremi önceden bilmenin olanaksız olmadığını savundu.
Dr. Ulusoy Marmara depremi sonrası yaptığı çalışmada deprem öncesi insanlar, hayvanlar, bitkiler, elektrikli cihazlar ve gökyüzünde yaşanan olağandışı olayları tespit etti. Depremi yaşayan 412 kişiye ulaşılarak yapılan araştırmanın ilginç yanı, Japonya'da Kobe depremi sonrası yapılan çalışmayla benzer sonuçlar taşıması.
Atom ve molekül fiziği, elektron spin rezonans spektroskopi ve bu yöntemle jeolojik fayların tarihlenmesi üzerine araştırmalar yapan Ulusoy, geçen yıl Japonya Osaka Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Bölümü'nde Kuzey Anadolu fayının Japon faylarıyla karşılaştırılması araştırmasını yaptı.
412 kişiye, gazeteler ve TV programlarıyla yöneltilen sorular ve deprem bölgelerinde Japon profesör M. Ikeya ile Ülkü Ulusoy'un birlikte yaptığı alan çalışmasıyla ulaşıldı.
Bu değerlendirme sonucunda derlenen 773 sıradışı olay ile Kobe depreminde derlenen 1711 sıradışı olayla karşılaştırıldı. Bunun sonucuna göre Marmara'da yüzde 42 Kobe'de yüzde 50 olmak üzere insan - hayvan davranışlarındaki olağandışılık birinci sırayı alıyor. Bitki, hayvan ve havadaki olağandışı olaylarda her iki ülkede aynı sonucu veriyor. Farklı kültürdeki efsaneleşmiş söylentiler de her iki ülkede aynı.

Marmara Depremi öncesinde görülen olağandışı olayların türlere göre dağılımı

Memeliler
İnsan: İştahsızlık, mide bulantısı, kusma, burun kanaması, baş dönmesi, sinir bozukluğu, tansiyon yüksekliği, kalp rahatsızlığı, esneme
Köpek: Çok yüksek sesle, uluma ve ağlama, havlayarak sahibini bina dışına çıkarma, bir şey yemememe, tek doğrultuda koşturup geri dönme, toprağı kazma, göğe bakma, yeri dinleme, sahibini ısırma, ortadan kaybolma, kümeleşme.
Kedi: Evi terketme, ortadan kaybolma, huzursuz ve hazince ağlama, yavrusunu bina dışına taşıma, tırmanma, karın üzeri yerde sürünme, sahibinin kucağından inmeme, sahibini ısırma, yemek yememe.
Koyun: Hazince meleme, kümeleşme.
İnek: Böğürme, kümeleşme, tek doğrultuda dizilme, otlaktan ahıra dönmemekte ısrar, sağılırken saldırganlaşma, sahibine yakın durma isteği.
At: Tepinme, horuldama, sıçrama, çiftlikten kaçma.
Yarasa: Dinlenmeksizin daire çizerek uçmak

Kuşlar
Horoz: Zamansız ötme, tek doğrultuda yukarı doğru sıçrama, telaşla çığlık atma, çırpınma.
Muhabbet Kuşu; Yüksek sesle ötme, çırpınma, gece bile uçma ve yürüme, yememe, neşeli ötmeme.
Martı: Gökyüzünde ağlama, gece bile denizden karaya doğru uçma, çatılarda kümeleşme.
Karga: Garip bir şekilde bağırma, pencerelere ve arabaların metalik kısımlarına pike yapma, hava sıcak olmasına rağmen çatılarda kümeleşme.
Kırlangıç: dinlenmeksizin dairesel olarak uçma, göç zamanı olmamasına rağmen tek doğrultuda göç.

Sürüngenler:
Yengeç: Deniz diplerindeki doğal ortamları terkederek deniz ortasında yüzme, deniz kıyısında ölü yengeç kümeleri.
Kertenkele: Evleri istila etme.
Yılan: Toprak altında çıkarak yeryüzünde kümeleşme
Kurbağa: Neşeli ötmeme, doğal ıslak ortamlarından taş üstüne ya da kuru otlara çekilme, evlere kadar tırmanıp, camlara yapışma.

Böcekler:
Sivrisinek: Ortadan kaybolma ya da aşırı çoğalma.
Sinek: Ortadan kaybolma, insanlara yapışma ve saldırgan biçimde ısırma, dönerek uçma ve vızıldama.
Arı: İnsanları saldırarak sokma, vızıldama.
Karınca: Yavrularıyla birlikte yuvayı terk etme ve ağaçlara tırmanma, evleri istila.
Örümcek: Evleri istila,
Çekirge: Hiç ötmeme, kümeleşme,
Hamam böceği: Üst kat evlere kadar çıkarak pencerelerde kümeleşme
Yer solucanları: Ev içlerine girme.

Gökyüzü ve atmosferdeki olağandışı olaylar
Işıma: depremden hemen önce başlayıp deprem anına kadar görülen kırmızı, mavi ve yeşil renkli ışımalar.
Sis: Depremden birkaç saat önce siyah - gri renkle başlayıp deprem sırasında aniden bastıran yoğun şekilde sis.
Bulut: Depremden bir ile 12 saat önce görülebilen çizgiler halinde dizilmiş bulutlar.
Gökyüzü: Kızıl, pembe, kırmızı, turuncu renkli gökyüzü 7'den büyük depremden bir iki ay önce, 4 büyüklüğündeki depremlerden ise 7 - 8 gün önce görülebiliyor.
Ay: Sönmüş ya da kırmızı renkli ay depremden bir gün önce ortaya çıkabiliyor.
Ufo: Ufo olarak yorumlanan kırmızı, mavi, yeşi ya da floresan lamba ışığı parlaklığında ateş topları bir ay öncesinde görülebiliyor.
Yıldız: Yere çok yakın, çok sayıda ve çok parlak yıldızlar depremden bir gün önce ortaya çıkıyor.
Rüzgar: Aniden çıkan, çok şiddetli esen, yazın bile üşüten rüzgar depremden 10 - 12 saat önce ortaya çıkıp bir kaç dakika kala bitebiliyor.
Hava: Uzun süren aşırı sıcak, nemli, yağmursuz, rüzgarsız ve çok sıkıcı havalar

Marmara Depremi öncesi deniz ve karadaki olağandışı olaylar
Deniz, kuyu, kaynak ve kaplıca sularında sıcaklık artışı, ani ve sebepsiz dalgalar, deniz dibinde hareketlenme, deniz suyu yüksekliğinde artış, deniz kıyısında çamurlaşma ve midye, yosun, balık ve ölü yengeçlerde birikim, deniz dip balıklarının denizin orta ve yüzeyinde yüzmesi, deniz kıyısında kümeleşmiş balıkların insanlardan ürkmemesi, kümeleşmiş yunus balıklarında panik halinde göç, depremden 7 8 gün önce balıkçı kayıtlarına göre yakalanan balık miktarında önemli bir artış. karada toprak altından gelen deniz dalgası sesi,

Ev aletlerinde görülen aksamalar
Kuvars saat: Şaşırtıcı bir biçimde normalden ileri ya da geri kalması.
Floresan lamba: Depremden birkaç dakika önce ani voltaj düşüklüğü nedeniyle sönükleşme ya da ani parlama.
Telsiz: Parazitlenmeler nedeniyle konuşmaların dinlenememesi.
Telefon: Depremden birkaç dakika öncesinde telefonun kendiliğinden çalması.
Cep telefonu: Depremden birkaç dakika öncesinde cep telefonu üzerindeki küçük renkli lambaların, yanıp sönme frekansının değişimi, deprem sırasında ışık yayması.
Araba motoru: Depremden birkaç dakika önce çalışan motorda anlaşılmaz gürültü, motorun ters yönde döndüğünün farkedilmesi.
Oto teybi: Hafıza karışıklığı, kanal atlama.
Radyo: Parazitlenme, kendiliğinden kanal karışıklığı, yankılanma.
Televizyon: Depremden günler önce başlayan parazitlenme, kendiliğinden kanal atlama, ses şiddetinin kendiliğinden yükselip alçalması, uzaktan kumanda aletinin çalışmaması.
Video: Kapalı olmasına rağmen kendiliğinden açılıp kapanma.
Çamaşır Makinesi: Boşaltma motorunun çalışmaması.
Buzdolabı: Normalden çok sessiz çalışırken garip sesler çıkarma.

Bitkilerde görülen olağandışı davranışlar
Erguvan ağacı: Ağaç yapraklarında normal döneminden önce sararma ve dökülme, bazı türlerinde kuruma.
Begonya: Saksı çiçeklerinde içe doğru kıvrılarak kapanmış ve buruşmuş yapraklar, normalde çiçek açarken deprem öncesindeki yaz çiçeklenme olmayışı.
Yaprağı Güzel: Yaprakların aniden solması, büzülmesi ve kuruması
Çam ağacı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış, dalların gövdeye bağlı kısımlarındaki yapraklarda deprem sonrasında yanık gibi kavrulma tespiti.
Paşa kılıcı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış ve hızlı büyüme.
Afrika kökenli salon bitkileri ve akşam sefası: Suyu çekilircesine yapraklarda solma.