Dünyanın en eski ülkelerinden İran

İran, geniş toprakları, zengin doğal kaynakları ve binlerce yıllık tarihiyle dünyanın en ilgi çekici ülkelerinden biri. Tarih boyunca pek çok devletin kurulduğu bu topraklar beraberinde de zengin bir kültürün oluşmasına neden oldu.1979'daki devrimin ardından çalkantılı dönemler ve savaşlar yaşayan ülke, günümüzde de pek çok siyasi sorunun bir parçası konumunda.Peki İran nerede? İran'da görülmesi gereken kentler nelerdir? İran hakkında bilinmesi gerekenler ve daha fazlası yazıda...

İran nerede? İran'a nasıl gidilir? İran'a gitmek için vize gerekiyor mu?
İran Doğuda Pakistan ve Afganistan, kuzeyde Türkmenistan, Hazar Gölü, Azerbaycan ve Ermenistan, batısında Irak ve Türkiye, güneyinde de Basra Körfezi bulunur. 1.648.000 kilometre karelik bir coğrafyaya yayılan İran'ın nüfusuysa 80 milyondur.

İran'ın başkenti Tahran'ın yanı sıra Meşhed, İsfahan, Tebriz gibi kentlere İstanbul'dan doğrudan ve düzenli olarak uçuşlar düzenlenmektedir. Bunun yanı sıra başta Van olmak üzere Türkiye'den İran'a otobüs seferleriyle de ulaşmak mümkün. Türkiye ile İran arasında yapılan anlaşma çerçevesinde iki ülke vatandaşları yapacakları ziyaretlerde vizeden muaflar. Dolayısıyla İran ziyaretlerinizi geçerliliğ bulunan bir pasaportla vizeye ihtiyaç duymaksızın yapabilirsiniz.

İran tarihi hakkında bilinmesi gerekenler...
İran tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir coğrafyadır. Pers İmparatorluğu'ndan bu yana tarih sahnesinde her dönem önemli bir rol oynayan İran'da Sasaniler, Safeviler gibi çok sayıda önemli devlet kurulmuştur. Tarihi Persepolis kenti başta olmak üzere pek çok sayıda antik kente ev sahipliği yapmaktadır. Milattan önce 6. yüzyıldan itibaren Pers İmparatorluğu ve Acemistan olarak da anılan ülkenin adı 20. yüzyıldan itibaren resmi olaran İran'a dönüşür. 1979'daki devrimin ardından da ülkenin adı İran İslam Cumhuriyeti olur.

Tarih boyunca doğu ile batı arasındaki mücadelelerin parçası olan İran, Spartalılar ve Makedonlarla yaptıkları savaşlarla da bilinir. Gazneliler ve hemen ardından Selçuklular ile birlikte Türk hanedanlar tarafından yönetilen ülkede uzun süre yönetimde kalan Safeviler de Türktür. Ülkenin kuzeyinde bulunan Güney Azerbaycan başta olmak üzere pek çok yerde Türkçe konuşanlar yaşamaktadır. Hatta ülkenin kuzeyinde bulunan Tebriz, dünyada Türkçenin en yoğun olarak konuşulduğu kentlerden biridir.

İran'da en çok konuşulan dil Farsçadır. Bunun yanı sıra Türkçe, Arapça, Kürtçe gibi diller de belirli coğrafyalarda kullanılmaktadır.

İran hakkında bilinmesi gerekenler...
İran, dünyanın en geniş yüzölçümüne sahip ülkelerinden birisidir. 1.648.000 kilometrekarelik büyüklüğe sahip olan İran zengin doğalgaz ve petrol kaynaklarına da sahiptir. Ancak uygulanan ambargolar bu doğal kaynakların, ülke ekonomisine olan katkısını sınırlandırmaktadır. 1979'daki devrimden sonra İran İslam Cumhuriyeti adını alan ülkedeki kanunlar dini kurallar çerçevesinde şekillendirilmiştir. Cuma günün resmi tatil olduğu ülkede, din, sosyal hayatta önemli bir role sahiptir.

İran'da görülmesi gereken yerler...
İran zengin bir kültürel birikime sahiptir. Dolayısıyla ülkenin dört bir yanında görülmeye değer onlarca tarihi yapı ve kültürel ögeler bulunmaktakdır. Başkent Tahran ülkenin en önemli yönetim merkezi olmakla birlikte İsfahan, Kum, Meşhed, Tebriz gibi kentler daha turistik ve tarihidir. Şiir, mimari ve müziğin büyük öneme sahip olduğu ülkede özellikle dini ve kamusal yapıların etrafındaki simetrik bahçeler İran'ın karakteristik yönlerinden biridir.

Oldukça dağlık bir ülke olan İran'da, büyük kentler genellikle bu tip coğrafyalarda yer almaktadır. 5.600 metreyi aşan Elbruz Dağı ülkenin en yüksek zirvesidir Kafkas dağlarının bir uzantısı olan Elbruz, aynı zamanda ülkenin de simgelerinden biri konumundadır.

İran Sineması ve dünyada yükselişi...
İran Sineması, günümüz sinema dünyasında dikkat çeken yapımlara imza atmaktadır. Dünya genelindeki pek çok prestijli festivalde gösterilen, buralarda en önemli ödülleri alan İranlı yönetmenler genellikle ülkedeki gündelik hayata dair sorunları, beyaz perdeye taşımaktadır. Şu anda 71.si düzenlenmekte olan Cannes Film Festivali'nin yanı sıra Akademi Ödüllerinde de En İyi Yabancı Film Oscarı kazanan İran yapımı filmler, sinema izleyicisinin dikkatini çekmekte. Abbas Kiyarüstemi, Asghar Ferhadi, Mohsen Makhmalbaf, Mecid Mecidi, Cafer Penahi gibi yönetmenler günümüz İran sinemasının en önemli isimleridir.

Hazırlayan: İhsan Dindar