11.08.2016 - 17:44 | Son Güncellenme:
Aydın Hasan - milliyet.com.tr
Türk dış politikasında; ABD, Rusya ve İsrail ile ayrı ayrı çok önemli gelişmelerin yaşanacağı bir sürece girildi. Ankara - Washington, Ankara - Moskova ve Ankara - Tel Aviv hattında önümüzdeki 20 günlük süreçte yaşanacak gelişmeleri şöyle özetlemek mümkün: Erdoğan ile Putin arasında kırmızı telefon hattı kurulacak. Türk savaş uçakları, Suriye'deki hava operasyonlarına yeniden katılacak. Gülen'in ABD'den iadesi için bu ülkeden bir uzman heyeti gelecek. Biden ve Kerry, Ankara'ya gelecek. Türkiye ve İsrail; Ankara ve Tel Aviv'e karşılıklı olarak büyükelçi atayacak. Böylece iki ülke arasındaki ilişkiler normal seviyeye geçirilecek.
Coğrafi konumu, bölgesel güç olma özelliği ve tercihleri nedeniyle çok yönlü dış politika izleyen Türkiye'nin, önümüzdeki dönemde dış siyasetinde önemli gelişmeler yaşanacak. Ankara - Washington, Ankara - Moskova ve Ankara - Tel Aviv hattında önümüzdeki 20 günlük süreçte yaşanacak gelişmeleri ana hatlarıyla şöyle özetlemek mümkün:
ANKARA - MOSKOVA HATTI
*Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmelerinde, iki ülke arasında Suriye konusunda üçlü mekanizma kurulması kararı alındı. Mekanizma; karşılıklı olarak askeri, dışişleri ve istihbarat kurumlarını kapsayacak şekilde oluşturulacak. Bu mekanizmanın oluşturulması görüşmeleri için dün akşam MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Genelkurmay ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, St. Petersburg'a gitti. Üçlü mekanizma oluşturulması görüşmelerine bugün başlandı. *Bu çerçevede önümüzdeki günlerde Erdoğan ile Putin arasında anlık iletişimi sağlamak için kırmızı telefon hattı kurulacak.
*Aynı şekilde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valeriy Gerasimov arasında doğrudan görüşmeyi sağlamak için özel telefon hattı oluşturulacak.
*Geçen yıl Kasım ayında Türk savaş uçaklarının Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından Rusya, Suriye'ye yerden havaya füze bataryaları kurmuştu. Bu bataryaların oluşturduğu tehdit nedeniyle Türk savaş uçaklarının, koalisyon güçleriyle birlikte Suriye içinde IŞİD hedeflerine karşı düzenlediği hava operasyonlarına son verilmişti. Rusya ile oluşturulacak askeri iletişim çerçevesinde Türk savaş uçakları, Suriye üzerindeki hava harekatlarına yeniden başlayacak. Türkiye ve Rusya arasında Suriye üzerindeki hava operasyonları konusunda koordinasyon sağlanacak.
ANKARA - WASHİNGTON HATTI
*15 Temmuz'daki darbe girişiminin ardından Türkiye - ABD ilişkilerinde en önemli konulardan biri Fetullah Gülen'in iadesi hususu oldu. Gülen'in iadesi ve iki ülke ilişkileri konusunda, bu ay içinde önemli temaslar yaşanacak. *Önümüzdeki hafta içinde ABD Adalet Bakanlığı uzmanlarının ağırlığını oluşturduğu bir teknik heyet, Gülen'in iadesi konusuyla ilgili olarak Türkiye'ye gelecek.
*ABD Dışişleri Bakanı John kerry, 24 - 25 Ağustos'ta Ankara'ya ziyarette bulunacak.
*Binali Yıldırım'ın başbakan olmasından sonra ABD Başkanı Barack Obama ile Erdoğan'ın temas kurması, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın muhatabının Başbakan Yıldırım olduğu anlayışına dayalı bir görüşme uygulamasına geçilmişti. ABD Başkan Yardımcısı Biden, Yıldırım ile telefon görüşmesinde Türkiye'ye gelmek istediğini söyledi.
*Bu temasların seyrine göre, Gülen'in iadesi konusunda Türkiye'den uzman bir heyet, ABD'ye gidecek. İade dosyasıyla ilgili ABD'ye son ziyareti ise Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Adalet Bakanı Bekir Bozdağ birlikte yapacak.
ANKARA - TEL AVİV HATTI
*Mavi Marmara baskınının ardından Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkiler, ikinci katip seviyesine indirilmişti. Roma buluşmasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi yönünde mutabakat sağlandı. Normalleşme mutabakatının yaşama geçirilmesi için anlaşmanın parlamentonun onayından geçmesi gerekiyor. Meclis'in önümüzdeki hafta sonu tatile girmesi bekleniyor. Hükümet, önümüzdeki hafta önce muhalefet partilerini İsrail ile yapılan anlaşma konusunda bilgilendirecek. Ardından da anlaşmanın Meclis'te onaylanması bekleniyor. Bu onayın ardından Türkiye ile İsrail, Tel Aviv ve Ankara'ya atayacakları büyükelçilerin önce agremanlarını birbirlerine iletecek. Ardından da İsrail Ankara'ya, Türkiye'de Tel Aviv'e büyükelçi gönderecek. Böylece ilişkiler yeniden ikinci katip seviyesinden büyükelçi seviyesine çıkartılacak.