Ne kadar ileri, o kadar otomatik – mi?
Biz bu muasır medeniyet işini yanlış mı anladık acaba diye sormadan edemiyorum. Çünkü insan işi bazı güzellikler avuçlarımızın arasından gün be gün kayıp gitmekte . . .
Sanata henüz içtenlikle saygı duyamıyorken, bir yandan da zanaatkarları tümden kaybetme tehlikesi içindeyiz. Neyse ki, aramızdan bazıları bu dramatik yok oluşun gayet iyi farkında:
“Kaybolmakta olan zanaat dallarının belgelenerek görünür kılınması ile mevcut tasarım sistemine entegrasyonu ve yaşatılması mümkün müdür?”
“Crafted in İstanbul” bu soruyla yola çıkarak kaybolmaya yüz tutmuş zanaatkarların yeniden görünür hale gelmesini amaçlayan online bir platform.
Platform, “İstanbul Zanaatkarlar Haritası” ismini verdiği bir haritalama sistemi ile zanaatkarları kelimenin tam anlamıyla “buluyor”. Üretimde iş birliğini ve zanaatkarların mevcut tasarım sistemine entegre olmalarını sağlamak üzere çıkılmış bir yol ve emekle yaratılmış bir haritadan bahsediyoruz . . .
İlk kez, 2012 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Yüksek Lisans Programı’ndaki bir ders kapsamında ortaya çıkan proje, Barış Gümüştaş, Bilal Yılmaz ve Seda Erdural’ın ellerinde büyüyüp, ele avuca gelmez İstanbul’umuzu aydınlatmaya başladı bile.
Yaratıcı ve emektar ekip, web sitelerinde konunun özünü şöyle anlatıyor:
“Üretimde zanaatkara yer vermeyen mevcut sistem, onu kültürel bir değere indirger. Oysa usta, tasarımcıyla kuracağı ilişki üzerinden malzemenin doğasını ve ahlakını paylaşarak bütüncül bir bilgi yaratır. Ustanın malzeme üzerindeki hakimiyeti ve tasarımcının yaratıcılığı her iki aktör içinde yeni olasılıklar doğurur. Zanaat ve zanaatkarın yaşaması, ustalarla yapacağımız işbirliği ile mümkün olacaktır.”
İstanbul Zanaatkarlar Haritası üzerinde, tasarımcılar ve zanaatkarların uzmanlık alanlarını, iletişim bilgilerini, kendilerinin ve ürünlerinin fotoğraflarını görmek mümkün. Harita, “zanaat dalı” ve kullanılan “malzemeler” olarak iki ayrı filtrede incelenebiliyor.
Abajurcu, avizeci veya cilacı mı arıyorsunuz? Yoksa, elekçi, tornacı, şapkacı veya nargileci? Aslında, işinin ehli bir usta mı ne zamandır aradığınız? Veya ustalarla sadece sohbet etmek, destek vermek, ilham almak, öğrenmek mi istiyorsunuz? Artık bunların hepsi için elinizde gerçek bir harita var.
Başlangıç olarak 99 ustaya ait atölye ile yola koyulan Crafted in İstanbul, çalışmalarına kesintisiz devam ediyor. Eğer, siz de bildiğiniz ustaları haritaya eklemek, bilgi ve görüşlerinizi iletmek istiyorsanız ekip ile iletişime geçmeniz yeterli.
Hep diyoruz ya; umut hala var; hakikaten de var. Hem de bu kez zanaatın yanında! Eksik olmayın, yalnız bırakmayın . . .
Crafted in İstanbul’a destek veren diğer isimler:
Nina Savic, Irem Sözen, Serkan Aka, Semiha Kan, Pinar Köprücü, Gülsima Eryılmaz, Dara Kılıçoğlu, Özgün Sarısoy, Sermin Sarıcan, İrem Ünay, Naciye Germen, Selen Çatalyürekli, Aylin Yılmaz, Zeynep Sinem Konca, Duygu Özkan, İlknur Sevinç, Merve Midilli, Elda Pase, Neslihan Çor, Şebnem Timur Öğüt, Özlem Er, Alpay Er, Özlem Tuna, Aslı Kıyak İngin