Besin takviyelerinin (vitaminlerin) biyoaktif formları

Daha önceki yazımda minerallerin biyoaktif formlarından bahsetmiştim. Bu makalede vitaminlerin biyoaktif formlarını kısaca sizin için özetledim. Umarım faydalı olmuştur.

VİTAMİNLER

Vitaminlerin özellikle doğal biyoaktif formlarında alınması çok önemlidir. Böylece daha yararlı ve güvenli olur ve maksimum oranda faydalanılabilir.

E vitamini:

E vitamini 4 tokoferol ve 4 tokotrienollerden oluşan bir komplekstir. İyi bir besin takviyesi karışık tokoferoller ve/veya karışık tokotrienoller içerir.

B vitamini kompleksi:

B vitaminlerinde B6 vitaminin yüksek dozda potansiyel nörotoksik olması, piridoksin hidroklorit’e dikkatle yaklaşmamız gerektiğini göstermektedir. Güvenilir biyoaktif formu piridoksal-5’fosfattır. B9 ve B11 vitaminleri için tercihiniz folik asit formu değil fakat L-metiltetrahidrofolat (kalsiyum tuzu veya glukozamin tuzu formu) formu tercihiniz olsun. B12 vitamini için ise metilkobalamin ve/ veya adenozilkobalamini tercih edebilirsiniz.

A vitamini:

A vitamininde ise ‘karoten karışımı’ daha iyi bir alternatiftir. Aksi durumda iyi kalite spirulina veya klorella almanız ‘karışık karotenler’ açısından daha uygun olabilir. Unutmamamız gereken şu ki karotenler, özellikle betakaroten, sadece provitamine A takviyesi yapıyorlar. Toplumun sadece %45 bunu yeterli oranda A vitamini veya retinol’e dönüştürebilmektedir. Yani iyi bir besin takviyesi A vitamini takviyesi yapıyorsa, retinol da içermesi gerekmektedir. Bunu da retinil asetat veya retinil palmitat formunda yapmalıdır.

C vitamini:

Sentetik, doğala benzer L-askorbik asit temiz ise, iyi bir C vitamini kaynağıdır. Şayet yüksek doz asidik L-askorbik asit sorunlar yaratıyorsa (örneğin bazı kanser tedavilerinde), o zaman tamponlu kalsiyum-, magnezyum-, potasyum- ve çinko- L-askorbat formu kullanılabilir.

D vitamini:

D vitaminin biyolojik en aktif formu D3 vitamini veya kolekalsiferol’dur. Hayvansal formu ile sorun yaşayanlar için daha az aktif formu olan mantardan elde edilen D2 vitamini mevcut ve günümüzde D3 vitaminin bitkisel kaynaklardan elde edilenleri de mevcuttur. Örneğin likenler.

K vitamini:

K vitaminin 2 formu vardır; K1 ve K2 formu. K1 vitaminin en iyi formu fillokinon’dur. K2 vitaminin en aktif formu ise menakinon-7’dir ve en iyi natto-ektresi formunda takviye edilir (fermente soya fasulyesi veya bezelye).

Co-enzim Q10:

Co-enzim Q10 bir vitamin değildir çünkü kısmen karaciğerde oluşturulur. Birçok insan bunu besinlerden çok az alır ve diğerlerinde ise çok az karaciğerde oluşturulabilir. Sebebi ise örneğin kolesterol düşürücü statin kullanımlarıdır. Co-enzim Q10’nun en iyi formu tartışmasız ubiquinol’dur. Bu antioksidanın indirgenmiş ve dolayısıyla doğrudan etkili şeklidir. Diğer formu ise ubiquinondur. Bu form fena değildir fakat aktif ubiquinol’e dönüştürülmelidir. Ubiquinon daha çok ‘kuru’ besin takviyelerinde bulunur çünkü orada yağa benzer madde olan ubiquinol zor veya hiç işlenememektedir.