Günümüzde ebeveynlerin çocuğunun ısrarı üzerine makyaj yapmasına, oje sürmesine izin verdiklerini ve çocuk makyaj malzemelerini aldıklarını görüyoruz. Çocukların medyadan etkilenerek, beğendikleri kişiler/karakterler gibi olmak, büyümeye heveslendikleri için makyaj yapmak ve gerçek makyaj malzemeleri istedikleri görülebilir.
Çocukların 3-11 yaşlarında çevreden aldıkları referans ile kimliklerini şekillendirirler. Anne-babalarını rol model olarak gördüklerinden, onların yaptıklarını taklit ederek öğrenirler. Bu davranışlarda annenin topuklu ayakkabı giymesi, makyaj yapması; babanın ise traş olması, parfüm sürmesi gibi örneklerde vardır.
Psikanalitik kuramın bakış açısından, kız çocukları 4 yaş civarı baba ile yakınlaşırken, kendini beğendirmek ve sevdirmek için anne gibi süslenmeye, giyinmeyi dener. Benzer davranışlar erkek çocuk içinde geçerlidir, oda kendini anneye beğendirmek için baba gibi örneğin parfüm sürer, saçını jöleler.
Çocukların bu davranışının pekiştirilmemesi büyük önem taşır. Bu gibi durumlarda çocuğa ‘’Seni olduğun gibi seviyorum.’’ telkinin verilmesi kendine güvenini sağlamlaştırır. Her çocuk annesi gibi makyaj yapmayı, baba gibi saçını jölelemeyi deneyebilir, bunun doğal karşılanması ve cezalandırıcı bir tutumda olunmaması önemlidir. Ancak yaşına uygun olmayan davranışlarında olumlu övgülerle veya olumsuz tepkiler ile pekiştirilmemesi önemlidir Ayrıca çocuğun yaşından büyük davranışlarda bulunması ileri yaşlarda sıkıntılar, sorgulamalar yaşamasına neden olabilir. Çocuğun yaşına uygun bir yaşam sürdürmesini sağlamak ebeveynlerin zaman zaman sınırlar koymasını gerektirir.
Çocuk makyaj yapmak, traş olmak istediğinde; çocuğa uygun oyuncak makyaj takımı/traş takımı verilmesi daha uygundur. Çocuğa şu şekilde de bir açıklama yapılabilir:’’(kendi makyaj malzemelerinizi göstererek) Bunlar büyükler için yani benim için. Bak bunlarda senin (oyuncak makyaj malzemelerini) sende bunları kullanabilirsin.’’
Çocukların makyaj malzemeleri ilemakyaj yapmaları yerine sağlığına uygun yüz boyaları ile yüz boyaması (kelebek, kedi, yıldız vb.) yapılması gelişimlerine daha uygundur.
Ayşe Başak Erk
Uzm. Gelişim Psikoloğu