Çekingen Çocuk: Onu Anlamak ve Ona Yardımcı Olabilmeniz için Öneriler

Çekingenlik Nedir?

Çekingenlik duygusu, evrensel olmakla birlikte kişilerin yüksek sosyal uyaranlar ile baş edebilmek için ortaya çıkan bir strateji olarak da görülmektedir. Çekingen çocuk bir çok farklı duyguyu birlikte hisseder: korku ve merak; gerginlik ve memnun etme gibi. Çekingen çocuk, kaygılı olduğu bir durumda bulunduğunda vücudunda fiziksel değişimlerde meydana gelir( kalp atışlarının hızlanması , terleme vb.).
Çekingen yapı , bazı çocuklarda doğuştan var olan bir kişilik özelliği iken bazı çocuklarda ailesinden, sosyal çevresinden öğrendiği bir özelliktir.

Çocukların çekingen olmaları, onların bir çok yaşam alanını etkileyebilir. Sosyal ortamlarda bulunmakta güçlük çekmeleri nedeniyle arkadaşlıklar kurmakta zorlanması, yaşadığı kaygı nedeniyle daha çok tek başına zaman geçirme isteği, derste anlamadığı bir şeyi sormaktan çekindiğinden akademik başarısında düşüklük yaşaması, kendi korumada güçlük yaşamasından dolayı zorbalığa maruz kalmak gibi sonuçlar çekingen çocuğun yaşam kalitesini etkiler.

Çekingen Çocuğunuza Yardımcı Olabilmek için Öneriler

Çocuğunuzun çekingen olduğunu anlayın ve onu zorlamaktan / utandırmaktan kaçının. Çocuğunuzun yaşadığı duyguları anlamaya çalışın ve çocuğuzunun kendini ifade edebilmesi için ona fırsat tanıyın. Onun bu özelliğini eleştirmekten kaçının, herkesin kendine öz bir yapısı olduğunu unutmayın.

Çocuğunuza ihtiyacı olan sosyal becerileri öğretin. Zaman zaman çocukların çekingen olmalarının nedeninin o sosyal ortamda nasıl davranacağının bilememek olabilir. Bu nedenl çocuğunuza biriyle tanışmak için önce göz kontağı kurması gerektiğini, kendini nasıl tanıtabileceğini, sohbet için nasıl bir giriş yapabileceğine kadar yeni becerileri öğretmeniz gerekebilir. Öğrettiğiniz sosyal becerileri evde kendi aranızda alıştırma yapabilirsiniz, böylece çocuğunuzun bu konudaki kendine güveni artacaktır.

Çocuğunuzun ihtiyaçları konusunda hassas olun. Çocuğunuzun ihtiyaçlarına karşılık verdiğinizde kendilerini sakinleştirmeyi ve duyguları ile baş etmede güvende olduklarını hissedebilirler. Bunun sebebi ihtiyaçları karşılandığında fazla olan hassasiyetleri sakinleşir. Siz ona nasıl davranıyor iseniz oda akranlarına aynı empatik şekilde yaklaşacaktır bu da çocuğunuzun sosyal gelişimi açısından yararlı olacaktır.

Çocuğunuzun çekingen- utangaç olarak etiketlemeyin. Bunun yerine çocuğunuzun yaşadıklarının farkında olun ve yaşadıklarını daha olumlu bir şekilde ona ifade edin.” Bazen yeni bir ortama alışman için biraz zamana ihtiyacın oluyor” gibi.

Çocuğunuza çekingenliği ile baş edebilmesi içim ona uygun ve etkili stratejiler geliştirin. Çocuğunuzun kaygılandığı , çekindiği bir olayı birlikte düşünerek nelerin onu rahatlatabileceğine dair bir liste hazırlayın. Daha sonra bu listeden en iyi 3ünü birlikte seçin ve çocuğunuzla bu stratejileri nasıl uygulayabileceğine dair alıştırmalar yapın.

Çocuğunuzun sosyalleşmesine destek olun. Evinize, çocuğunuzun kendini güvende hissettiği ortama önceleri 1-2 arkadaşının çağırabilirsiniz. Çok fazlada kişi çağırmak çocuğunuzu huzursuz edebilir bu nedenle az sayıda arkadaşı olması onun sosyalleşmesine fırsat tanımak için iyi olacaktır. Belli bir süre sonra farklı arkadaşları ile görüşmeler de düzenleyebilirsiniz.

Çocuğunuzun sosyalleşmesi için onu zorlamayın, tehdit etmeyin. Çocuğunuzu ne kadar zorlarsanız kaygısı artacağından onun bu özelliğini daha da pekiştirmiş olursunuz.

Gerekli durumlarda uzman birinden yardım alın. Çocuğunuzun hayat kalitesinin düştüğünü, çok stresli olduğunu, birçok ortam ve durumda çekingen olduğunu gözlemliyorsanız kısa zamanda bir uzmana başvurmanız uygun olacaktır.

Çocuğunuzun öz güvenini desteklemek için bu önerilere göz atabilirsiniz.

Ayşe Başak Erk

Uzm. Gelişim Psikoloğu

www.cocuklaringelisimi.com

Mika Psikoloji-www.mikapsikoloji.com