Okul öncesi dönemde cinselliğe duyulan merak yoğun iken çocuğun okula başlaması ile bu merak azalır. Daha sonra 6 yaş- 9 yaş arasındaki çocuklar sıklıkla hamilelik, doğum ve cinsiyet rollerine ilgi duyar, merak eder. Erkeklerde kızlarda daha çok hem cinsleri ile vakit geçirmekten hoşlanır.6 yaş- 9 yaş çocukları cinsellik hakkında bir çok farklı soru sormaya başlar. Eğer çocuğunuz cinsellik konusundan kaçınıyor ise bu konu hakkında siz konu açabilirsiniz. Gerçek hayatta çifteleşen hayvanlar gören çocuklar merakla ne yaptıklarını sorar. Bu fırsattan yararlanarakcinsellik, üreme hakkında çocuğunuzla konuşabilir ona bilgi verebilirsiniz. Bir önceki yaş döneminde çocuğunuz bir kadın ve bir erkeğin bebeği dünyaya getirdiğini öğrenmiştir ve artık bebeğin nasıl oluştuğu merak etmeye başlar. Çocuğunuza cinsellik hakkında sorduğu sorular hakkında dürüst, yaşına ve gelişimine uygun cevaplar vermeniz önemlidir. Gerekli bilgiyi sağlamadığınızda çocuğunuz farklı ve doğru olmayan neden-sonuç ilişkisi kurabilir.
6 yaş -9 yaş dönemindeki çocuk cinsellik merakı geçmiş olan dönemdeki gibi tam olarak bastırılmış değildir. Çocukları bedenlerine odaklı bir dönemden dış çevrelerine açık bir evreye geçer. Bu noktada okul hayatların önemli bir rolü vardır. Bu yaş çocuğu tipik olarak çok meşgul ve aktiftir. ”Hayatın inceliklerini ve detaylarını öğrenme enerjilerinin ve zamanlarının birçoğunu alır.” 6 yaş – 9ayş çocuklarının dış dünyadan edindikleri bilgiler ile beden ve cinsellik ile ilgili soruları oluşmaya başlar. Merak ettikleri konularda daha kapsamlı ve tatmin edici bilgi almaya hazırdırlar. Beden değişimi, hamilelik, doğum hakkında birçok merak ettikleri şeyler olur.
Gelişimsel olarak 4 yaş civarı kız çocuğunun babaya olan düşkünlüğü, erkek çocuğunun da anne olan düşkünlüğü ile keşfedilen cinsel kimlik rolleri, 10 yaşa doğru çözümlenmeye başla.
Erkek çocuklar bu önemli olaylardaki rollerini merak eder, bilmek isterler. Kız çocukları ise bedenlerinin işlevlerini merak eder, zira birçok kız çocuğu bebeğin bedenlerinin içinde oluştuğunu bilir. Ayrıca kız çocukları göğüs- süt verme ile doğum sürecini merak ederler.
6 yaş – 7yaş çocuğunun vicdan gelişimi henüz yeni olduğundan daha katıdır ve çocuğun birçok tezat davranışının temel nedenidir. Uysallık ve asilik arasında çocuk gider gelir. 8 yaş – 10 yaş çocuğunda ise süper ego daha az katıdır ve çocuk daha az çatışma yaşar ve çözümler üretebilir. 6 yaş – 9 yaş çocuğu cinsiyet rollerinin kültürdeki konumu anlamaya ve fark etmeye başlar.
6 yaş- 9 yaş döneminde olan çocukların küfürlü konuşmalarda bulunduğu sıklıkla gözlemlenebilir. Genellikle çocuklar bu kelimelerin anlamlarını bilmeden çevresinden öğrendiği şekliyle kullanır. Bu durum ile karşılaştığınızda çocuğunuza bu kelimenin kullanımının nenden uygun olmadığını iletebilir birlikte alternatif bir kelime seçebilirsiniz. Aynı zamanda 6 yaş- 9 yaş döneminde olan çocukların aralarında uygunsuz şakalaşmaların olduğu gözlemlenebilir. Genellikle cinsel organlar isimleri, cinsellik hakkında yapılan bu şakaların başkalarını incitebileceği çocuğa öğretilmelidir.
6 yaş – 9 yaş Çocuğu;
Hayvan ve bitkilerin büyüdüğünü ve ürediğini anlamaya, gözlemleye başlayabilmelidir.
Hayat döngüsünü tanımaya başlamalıdır.
Kendi ve karşı cinsin beden parçaları için geçerli ve kullanılabilir kelime haznesi olmalı ve kullanabilmelidir.
Farklı aile tiplerini tanıyor olmaya başlamalıdır.
Aile içi rolleri ve sorumlulukları tanıyabilmelidir.
Kendi bedeninin sağlığı ve emniyeti konusunda aktif rol almaya başlamalıdır.
Kendi sağlığı ve bakımı hakkında bilgilendirilmelidir.
Arkadaşlık kurma ve sürdürme konusunda yeterli beceriye sahip olmaya başlamalıdır.
Çocuğunuza sağlıklı bir cinsel eğitim vermek için gerekli bilgiye ve donanıma sahip olmadığınızı hissediyorsanız çocuğunuzun yaşına uygun hikaye kitaplarından faydalanabilirsiniz. Çocuğunuza ne kadar ve nasıl bilgi vermenin uygun olacağını araştırabilir, gerekli bilgileri hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuz ile cinsellik hakkında konuşurken çocuğunuzun sorduğu soruyu geçiştirmemeye ve farklı bir işle uğraşmamaya özen gösterin. Cevaplarınızın net olmasına fakat fazla detay içermemesi önemlidir. Çocuğunuzun cinsellik hakkında bilmek istediğinden fazla bilgi vermeniz uygun olmayacaktır. Çocuğunuzun ile konuşurken “ayıp”, “yasak” gibi olumsuz duygu ifadelerden ve duruştan kaçınmaya özen gösterin. Bu dönemde de çocuğunuza kendi bedenin ona ait olduğunu hatırlatmanız ve konun üzerinden geçmeniz faydalı olacaktır- nden faydalanabilirsiniz.
6 yaş -9 yaş çocuklarının cinsellik hakkında sorabilecekleri sorular ve verilebilecek cevaplar:
* Annelerin neden memesi var?
Bebekler ilk doğduklarında senin yediğin yiyecekleri dişleri olmadığı için yiyemez. Anneler de bebeklerini besleyebilmek için onları göğüslerinden çıkan süt ile beslerler.
* Benim vücudum niye seninki gibi değil?
Senin de vücudun yavaş yavaş büyüklerinki gibi olacak. Henüz daha o kadar büyümedin, büyüdükçe sen de vücudunda bazı değişikler göreceksin.
* Bebek nasıl annenin karnına girer?- Ben nasıl oldum?
6 yaş – 7 yaş: Tüm kızlarda ve kadınlarda göremeyeceğimiz minik hücreler vardır. Anne çocuk isteyince bu hücre rahim denilen özel bir organda büyür. Bebek orada 9 ay boyunca büyümeye devam eder daha sonra annenin bacaklarının arasından özel bir delikten doğar.
7yaş – 8 yaş: Babanın hücresi ile annenin hücresi birleşip bebeğin büyümeye başladığı anlatılabilir.
* Doğum yaparken annenin canı acır mı?
Bebeğin bulunduğu yer çok büyük bir kas ve bu kas kasıldığında bebek dışarı çıkar. Kas bebeği dışarı iterken ağrı olur ama ihtiyaç olursa doktorlar ağrıyı azaltır.
Ayşe Başak Erk
Uzm. Gelişim Psikoloğu
Mika Psikoloji- www.mikapsikoloji.com