Tüp bebek tedavisi hakkında tüm bilinmeyenler

Serpil Dokurel - PembeNar özel

1- Tüp bebek nedir, kimlere yapılır?

Çocuk sahibi olmak için bazı çiftlerin önünde engeller olabilir. Böyle durumlarda çocuk sahibi olabilmenin yolu tıbbi tedavilerden geçer. Yardımcı üreme tedavileri başlığında tüp bebek tedavisi en başarılı sonuçlara ulaşılan tedavidir. Kadın yumurtalığındaki yumurtaların ilaç tedavileri ile uyarılması sonrası laboratuvar ortamında, eşinden alınan sprem ile döllendirilmesi ve ardından embriyo halindeyken kadın rahmine transferi ile özetlenebilecek bir tedavidir.

Tedavinin kimlere uygun olduğu ile ilgili liste sanıldığından uzundur. Çocuk isteyen bazı çiftler için tedavinin yapılması zorunluluktur.

*Kadının tüplerinin kapalı olması durumu,
*Erkekte hiç sperm olmaması ya da normal sınırların çok altında olması (ml de 15 milyonun altında olması, hareketinin çok yavaş olması, şekil bozukluğunun ağır olması gibi)
*Bilinen genetik hastalık aktarımlarının olması gibi

Ancak genel tanımlama içinde kadın yaşı, infertilite adı verilen çocuk sahibi olma probleminde baş rolü almaktadır. 35 yaşın altındaki kadınlar için bilinen bir problem yok ise 1 yıl, 35 yaş üstü kadınlarda ise 6 ay korunmasız ilişkide gebelik sağlanmıyor ise infertilite uzmanına zaman kaybetmeden başvuru yapılması, çiftlerin fazla yıpranmadan doğru tedavilere ulaşabilmesi için çok önemlidir.

Bilinen problemler olarak infetilite riski altında olan kadınlar ise herhangi bir sebeple, ki en sık polikstik over hastalığı göze çarpar, adet düzensizliği yaşayanlar, geçirilmiş tüp-yumurtalık-rahim ameliyatları ya da karın içinde geçirilmiş ağır enfeksiyon, kanamalı ameliyatlar-hastalıkları olan kadınlar, endometriozis-çikolata kisti olanlar, obezite sorunu yaşayanlar, tedavi edilmemiş tiroid ya da otoimmuin hastalıkların varlığı, miyom ya da polip tanısı almış kadınlar sayılabilir.

Kadın akrabalarda erken menopoz hikayesinin varlığı çok önemsenmesi gereken erken sinyaldir. Bu kadınların erken menopoz için risk altında olabileceği konusunda mutlak uyarılmaları gerekir.

Erkekler için ise şüphe duyulduğu anda yapılacak basit bir spermiogram testi sorunların varlığını tespitte çok kıymetlidir. Sperm sayısı azlığından, yavşalığına, yapı bozukluğuna, azoospermi denilen hiç sperm olmaması durumuna kadar birçok başlık saptanıp, tedavi edilebilir.

2.Tüp bebek tedavisi nasıl yapılır, aşamaları nelerdir?

Doğru tanı konulduktan sonra tüp bebek tedavilerinin göz korkutacak bir yanı yoktur. İyi bir hazırlıkla başlanan tedavilerde başarı şansı kesinlikle yükselecektir. En basit anlatımıyla kadınlar üzerinden yürütülen bu tedavilerde adet kanamasının belli gününde, hastanın özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre belirlenen dozda hormon ilaçları verilir. Hasta bu ilaçların kullanımı konusunda eğitildikten sonra, 3-4 gün aralarla ultrason kontrolüne çağrılır. Belli olgunluğa gelen yumurta kesecikleri dediğimiz foliküller, anestezi altında, ultrason eşliğinde bir iğne ile boşaltılır. Mikroskop altında bulunan yumurtalar, gene aynı şekilde seçilen spermlerle mikroejeksiyon adını verdiğimiz döllenme işlemine sokulur. Embriyo oluşumu, uygun laboratuvar koşullarında, günlük, bazen dakikalık takiplerle izlenir. Ve hasta için uygun bulunan embriyolar seçilerek rahim içine, embriyo transferi dediğimiz işlemle nakledilir. Bu anlattığım tüm süreç ortalama 15-20 gün içinde bitmiş olur.

3. Tüp bebek tedavisinde nelere dikkat etmek gerekir?

Hastaların tüp bebek tedavi sürecinde doktoruyla güven ilişkisi kurması ve sorularına cevap bulabilmesi çok önemlidir. Bu hastalar için ister ilk tedavileri olsun, isterse tekrar eden tedaviler olsun her hasta biriciktir. İyi hazırlık yapılan hastadan kasıt tüm gerekli tetkiklerin ertelenmeden yapılması, sırası gelmeyen testlerin istenmemesi ve neden istenmediğinin anlatılması önemlidir. Kilolu bir hastanın zayıflatılması, sigara içicilerinin bu alışkanlığı terk etmesi, vitamin eksikliklerinin tedavisi, tiroid, şeker, tansiyon gibi hastalığı olan kadınların ilgili branşlarla koordineli çalışılarak gebelik için ideal duruma getirilmeleri şarttır. Ameliyat ihtiyacı gösteren, miyom, polip, rahim içi yapışıklıklar, şekil bozuklukları, tüpteki sorunlar, yumurtalık kistlerinin ihmal edilmeden ve mümkün ise kapalı cerrahi dediğimiz laoposkopi veya histeroskopi ile tedavi edilmeleri hastaların daha kolay gebe kalmasını ve gebelik süreçlerinin sağlıkla doğuma ulaşmasının önünü açar.

Hastalar tüp bebek tedavileri sürecinde sağlıklı beslenmeli, stresten uzak kalmalı, onlara verilen ilaç uygulamalarını doğru zamanda ve dozda yapmalıdırlar. Aşırı efor sarf etmekten uzaklaşmalı, ağır sorumluluklardan kaçınmalıdırlar.

4. Tüp bebek tedavilerinde akupunkturun yeri ve önemi nedir?

Akupunktur başta olmak üzere tamamlayıcı tıp yaklaşımları özellikle tedavilerin tekrara düşmesi durumunda tedaviye destek amacıyla önerilebilen tedavilerdir. Gerçek uzmanları ile bu hasatları bu konuda buluşturmak çok önemlidir. Aşırı stres durumunda fayda sağlar. Sinyal bozukluğu oluşturan rahim içine ve çevresine yapılmış ameliyatlar sonrası, aşırı ağrılı adetler durumunda da eğer uzman hekim bu konuda hastasına doğru yönlendirme yapar ise tamamlayıcı tıp hastalar için çok kıymet kazanır.