1 Yaş ve Öncesi İçin Montessori Aktiviteleri

Biliyorsunuz Can bir Montessori anaokuluna gidiyor. Okula 26 aylıkken başladı ve 3,5 yaş itibarıyla hala devam ediyor. Can’ın okulunun en sevdiğim yönlerinden biri de öğretmenlerinin bol bol hobi aktiviteleri yaptırması. Yaşlarına uygun olarak belli bir program dahilinde her ay değişik bir konu işliyorlar.

Bu sene Ocak ayından itibaren haftalık olarak yapılan aktivitelerle ilgili velileri bilgilendirmek için bir de dosya tutmaya başladılar. Bu dosyaya hergün yapılan aktiviteleri kısaca yazıyorlar. Ayrıca çocuğun hafta içinde yaptığı elişlerinden örnekleri de dosyanın içine koyuyorlar. Dosya cuma günü eve gönderiliyor. Biz de veliler olarak aktiviteleri inceliyor, elişlerini dosyadan alıyor ve pazartesi dosyayı okula geri gönderiyoruz. Bu elişlerinin üzerine tarih koyuyorum, fotoğraflarını çekiyorum ve Can’ın evdeki anaokulu dosyasında saklıyorum. Ayrıca bu elişleri evde yapabileceğimiz aktiviteler için çok güzel fikirler veriyor. Mesela geçen haftanın konusu dinazorlardı. Dinazorların isimlerini öğrendiler, boyutlarını kıyasladılar, dinazorlarla ilgili çeşitli boyama aktiviteleri ve elişi çalışmaları yaptılar.

Montessori aktivitelerini yazmaya başladığımdan beri sizlerden değişik yaş gruplarına dair Montessori aktivitesi ricaları gelmeye başladı. Daha önce 2-3 yaş için 7 Montessori Aktivitesi ve yine 2-3 yaş için uygun olacak Evde Yapılacak Montessori Aktivitelerini yazmıştım. Bunların dışında Montessori odaklı olmasa da 0-6 ay için Bebeklerle Oynama Fikirleri yazımı ve 0-3 yaş için de Bebeklerle Nasıl Oynamalı? yazımı tavsiye ederim. Ayrıca Aylık Bebek Gelişimi etiketli yazılarımın içinde 24 aya kadar her ay için ayrı ayrı oyunlar ve oyuncaklar da yer alıyor.

Bu yazımda 1 yaşından küçük bebekler için uygun olabilecek Montessori aktivitelerini yazacağım. Ufak bebeklere uygun aktivitelerin ne kadar zor bulunduğunu biliyorum. Anneler bebekleriyle vakit geçirirken genelde benzer oyunları oynuyorlar ve bir müddet sonra da oyun fikirleri tükeniyor. Bu çok normal, biz de Can ile aynı sıkıntıları yaşadık. Ancak biraz yaratıcı düşününce, evdeki malzemeleri kullanarak bebeğinizin gelişimine yardımcı olacak pek çok yeni oyun icat etmek mümkün.

1 yaşından ufak bebeklerle aktivite yaparken onun saatlerce oyalanmasını beklememelisiniz. Her aktivitede 15-30 dakika zaman geçirebilirseniz kendinizi şanslı sayın :)

Her ne kadar bu aktivitelerde mümkün olduğunca güvenilir malzemeler kullanılıyor olsa da, ufak bebeklerin her zaman ne yapacağı kestirilemeyeceği için onu el işi oyuncaklarla/malzemelerle yanlız bırakmamanızda fayda var. En güzeli sizin de çocuğunuzun yanında olmanız ve aktiviteleri beraberce yapmanız. Böylece hem bebeğinizle güzel vakit geçireceksiniz, hem gelişimini yakından gözleyeceksiniz, hem de bazı oyuncakların nasıl oynandığını ona gösterebileceksiniz.

1- Duyusal Şişeler

Duyusal şişeleri yapmak için bol bol pet şişeye ihtiyacınız var. Bu şişelerin minik eller tarafından rahatça kavranması ve içine doldurulan malzemelerden sonra çok ağır olmaması için mümkün olduğunca küçük boyutlu olmasında fayda var. Şişelerin içini değişik renk, büyüklük ve şekilde malzemelerle doldurun. Kimi şişelerin içine su koyarak daha ilgi çekici görünümler elde edebilirsiniz. Şişelerin kağıt ya da plastik etiketlerini çıkarın ve kapaklarının çok çok sıkıca kapalı olduğundan emin olun. Sonra yere oyun örtünüzü yayarak bu şişeleri yan yana dizin. Bebeğinizi yüzüstü yere yatırın, kucağınıza oturtun ya da kendi başına oturabiliyorsa, oturtun. Bebeğinizin şişeleri tek tek eline almasına, sallamasına, içindekileri incelemesine izin verin.

Uygun yaş:

Bebeğinizin cisimleri elleriyle kavrayabildiği andan itibaren (genellikle 3 ay) başlayabilirsiniz.

Hedeflenen beceri:

Duyusal şişelerle oynayarak, adı üzerinde, bebeğinizin duyusal becerileri gelişir. Şişelere dokunarak dokunma; değişik renklerde ve görünümlerde malzemeleri inceleyerek görme; şişeleri sallayınca çıkan değişik sesleri işitince duyma becerilerini gelişir. Ayrıca şişeleri elle kavrayarak küçük motor becerileri gelişir.

Şişelerin içine konulabilecek malzemeler:

• Pirinç, fasulye gibi bakliyatlar, renkli makarnalar
• Düğmeler
• Ponponlar
• Boncuklar
• Çıngıraklar
• Renkli ipler, yünler
• Cam boncuklar
• Bilyeler
• Ufak taşlar
• Deniz kabukları ve kum
• Şişelerin içine su koyabileceğiniz gibi meyve suyu koyarak renkli bir görünüm de elde edebilirsiniz.

2- Ayna

Tüm bebekler aynaya bakmaya bayılırlar. Aynada yüzlerini ve vücutlarını dikkatle incelerler. Ayna aktivitesini yapmak için evde uygun bir yere bir duvar aynası monte edin. Bu aynaya bebek bakacağı için yere mümkün olduğunca yakın olmalıdır. Aynanın duvara son derece sağlam olarak monte edilmiş olmasına, sivri köşelerinin olmamasına dikkat edin. Aynanın hemen önüne, bebeğinizi üzerine yatırmak ya da oturtmak için temiz bir örtü serin.

Uygun yaş:

2-3 aydan itibaren başlayabilirsiniz.

Hedeflenen beceri:

Bebeğiniz aynaya bakınca kendi aksini ve vücudunun hareketlerini görür. Yüzüstü yatarken aynada kendi hareketlerini gören bebek, öncelikle kafasını kaldırıp kendine dikkatle bakar. Bu hareket bebeğinizin ileride yapacağı emeklemek, yürümek gibi becerilere ön hazırlık yapmasına, yani büyük motor becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Bebeğiniz ayrıca ayna aracılığıyla odayı bambaşka bir açıdan görür ve bu da derinlik algısını gelişmesine yardımcı olur.

3- Renkli Yoğurt Mıncıklama

Renki yoğurt mıncıklama aktivitesinde bebeğinizin ve sizin çok eğleneceğinize emin olabilirsiniz. Ayrıca katı gıdaya geçmiş bir bebekle bu oyunu oynarsanız bebeğinizin severek yediği yiyeceklerin arttığına şahit olacaksınız. Yani bir taşla iki kuş… Yalnız etraf biraz kirlenecek :) ama gerekli önlemleri alırsanız temizlemesi kolay olacak. Oyun çok basit. Oyun alanını ve malzemeleri aşağıda şekilde hazırladıktan sonra, tercihinize göre sade ya da renkli yoğurdu bebeğinizin önüne koyup, dilediği gibi mıncıklamasına, oynamasına ve ara-sıra parmaklarını yalamasına izin verin :)

Uygun yaş:

Bebeğinizin oturabiliyor olması bu oyunu daha rahat oynamasını sağlar. Oyun oynarken yoğurdu ağzına atabilir. Bu nedenle katı gıdaya geçmiş olmasında yani daha önce yoğurt ya da yoğurdun içine koyacağınız malzemeleri yemiş olmasında fayda var. Eğer belli bir katı gıdayı bu oyun vasıtasıyla bebeğinize ilk kez tanıştıracaksanız, yoğurdun içine sadece o gıdayı katın. Birden fazla gıdayı aynı anda sunmayın.

Hedeflenen beceri:

Renki yoğurtla oynayarak, bebeğinizin dokunma, görme ve tat alma gibi duyusal becerileri gelişir. Ayrıca yemek yeme konusunda nazlı olan bebekler için de yemek yemeyi özendirici değişik bir deneyim olabilir.

Oyun Alanı ve Malzemeler:

• Sade Yoğurt: Mümkün olduğunca katı, hatta süzme bir yoğurt seçin. Normal yoğurtta olur ama tutması, avuçlanması daha zor :)
• Doğal boyalar: Henüz katı gıdaya geçmemiş ufak bebekler için sade yoğurtla bu aktiviteyi yapmanızı tavsiye ederim. Katı gıdaya geçmiş bebekler için yoğurdu renklendirerek daha eğlenceli bir görünüm yakalayabilirsiniz. Bu aktivitede çoğu zaman yoğurdun rengini değiştirmek için gıda boyası ya da renkli meyveli yoğurtlar kullanıyorlar. Ancak ben bu kadar ufak bebekler için ne gıda boyası, ne de renkli yoğurt öneriyorum. Bunun yerine yoğurdun rengini doğal olarak değiştirecek besinler daha uygun. Örneğin sarı renk için mango ya da şeftali, kahverengi için elma, turuncu için havuç kullanabilirsiniz. Bu sebze ya da meyveleri püre haline getirip yoğurtla karıştırın. İşte size hem doğal hem de lezzetli bir malzeme.
• Büyükçe bir muşamba örtü: Bebeğinizin her zamanki yer örtüsünün üzerine yıkanabilen ya da silinerek temizlenebilen muşamba bir örtü serin. Böylece etrafın kirlenmesini engelleyeceksiniz. Alternatif olarak bu oyunu banyo küvetinin içinde oynayarak, oyun bitiminde bebeğinizi yıkayabilirsiniz.
• Muşamba önlük: Bebeğinizin üzerindeki kıyafetleri bu aktiviteden sonra komple değiştirebilirsiniz ya da elbiselerinin kirlenmesini önlemek için aşağıdaki fotoğraftaki gibi muşambadan büyük önlükler giydirebilirsiniz.
• Büyükçe plastik mutfak kabı ya da bir tepsi: Yoğurdu direkt muşamba örtünün üzerine koymak istemezseniz büyükçe plastik bir mutfak kabı ya da tepsinin içine koyabilirsiniz. Alternatif olarak bebeğinizi mama sandalyesine oturtarak, malzemeleri mama sandalyesinin tepsisinde sunabilirsiniz.

4- Duyusal Sepet

Duyusal sepet tamamen evde bulabileceğiniz malzemelerle yapabileceğiniz ve ufaklığı 20-30 dakika oyalama imkanı olan bir aktivite. İhtiyacınız olan fazla büyük olmayan bir sepet ve çeşitli ev eşyaları… Sepetiniz aşağıdaki fotoğraftaki gibi hasır bir sepet olabileceği gibi, plastik mutfak tası ya da banyo sepeti/leğeni de aynı işi görür. Biraz yaratıcılığınızı konuşturarak sepetinizin içine değişik malzemeler koyun. Bu malzemelerin kumaş, tahta, deri gibi dokunulduğunda elde değişik hisler yaratan malzemeler olmasına, bebeğin ağzına sokup yutmayacağı kadar büyük olmasına, keskin kenarları olmamasına dikkat edin. Sonra yere oyun örtünüzü yayarak duyusal sepeti örtünün üzerine koyun. Bebeğinizin bunları tek tek eline almasına, sallamasına, içindekileri incelemesine izin verin. Bebekler için yapılmamış hiçbir malzemeyle bebeğinizi asla yanlız bırakmayın.

Uygun yaş:

Bebeğinizin cisimleri elleriyle kavrayabildiği andan itibaren (genellikle 3 ay) başlayabilirsiniz.

Hedeflenen beceri:

Duyusal sepetle oynayarak, adı üzerinde, bebeğinizin duyusal becerileri gelişir. Ayrıca sepetin içindeki malzemeleri elle kavrayınca küçük motor becerileri gelişir.

Sepetin içine konulabilecek malzemeler:

• Temiz, hiç kullanılmamış bulaşık süngeri
• Tahta kaşıklar
• Mutfak bezleri
• Plastik ölçü kaşıkları
• Değişik dokularda kumaş parçaları, el bezleri, ağız bezleri
• İri kesilmiş, pişmemiş makarna parçaları
• Bebeğin kendi oyuncaklarından birkaç tanesi
• Küçük bir el aynası
• Yumuşak bebek tarağı

Ya siz 1 yaşından ufak bebeklerinizle nasıl vakit geçiriyor ya da oynuyorsunuz? Siz de oyunlarınızı bu yazının altına yorum bırakarak paylaşabilirsiniz. Tüm anne ve babalara minnoş bebekleriyle eğlenceli dakikalar dilerim…