17.02.2021 - 19:34 | Son Güncellenme:
Doğumsal şeklinde görülen ya da sonradan gelişen Savant Sendromu, otizm tanısı konan her 10 kişiden birinde görülür. Buna ilave olarak; gelişimsel geriliğe, zihinsel engele ve beyin hasarlarına sebep olan pek çok hastalıkta da bu sendroma bağlı beceriler ve yetenekler gözlemlenir. Zihinsel geriliğe sebep olan problemlerin çocuk döneminde tanısı ve nitelikli özel eğitim ile Savant becerileri erken evrede ispatlanabilir. Doğru bir eğitimle yetenekler ve beceriler daha üst yerlere taşınıp, topluma kazandırma dahi görülebilir.
Savant Sendromu Ne Demek?
Savant sendromu; otizm spektrum bozuklukları başta olmak üzere ciddi zihinsel engelleri bulunan kişilerde, genel olarak bu engelle belli be uyumsuz tezat oluşturan yeteneğin bulunduğu ender ancak olağanüstü bir vaziyet olarak tanımlanabilir. Otizm Spektrum Bozukluğu; iletişim ve sosyal becerilerin ciddi anlamda gerilediği, normal beyin gelişiminin bozulduğu, hayatın erken zamanlarında meydana gelen gelişimsel bir problemdir.
Savant sendromu; başka gelişimsel engellerde ya da başka merkezi sinir sistemi hasarı ya da rahatsızlıkları vaziyetinde de ortaya çıkıyor olmasına karşın, otizm bozukluğu bulunan 10 bireyden birinde olağanüstü yetenekler türlü derecelerde bulunmaktadır. Bu yetenekler her ne olursa olsun, her zamankinden oldukça güçlü hafızayla direkt bağlantılıdır.
Savant Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Çoğu zaman, kişinin doğumundan sonraki ilk üç senede tanısı konulan Savant Sendromu; sosyal ve duygusal gelişimlerde, başka insanlarla sözel ya da sözel olmayan iletişimin gecikmesiyle ve tanısı konulmasıyla tespit edilir. Savant Sendromu genel olarak otizmli kişilerde görülmektedir. Bu yüzden otizmin en çok görülen ve en yaygın belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Kişi konuşurken jest mimiklerini çok az kullanması veya hiç kullanmaması,
- Sosyal ortamlarda gereken mesafenin iyi bir şekilde ayarlanamaması,
- İnsanlar ile göz temasının kurulmasında güçlük çekme, kısa zamanlı, alışılmadık bir şekilde göz kontağı kurmak veya hiç göz kontağının kurulmaması,
- Sıra dışı el ve beden hareketlerinin yapılması. Örneğin; kişinin kendi çevresinde dönmesi, oturduğu yerde sallanması, ellerini sallaması gibi.
- Akranlarının çoğu zaman aile bireyleri veya arkadaşlarıyla beraber yaptıkları birçok etkinliği yalnız başına yapmayı seçmek,
- Akranları ile arkadaşlık ilişkilerinin kurulmasında güçlük yaşama,
- Davranışlarda esneklik olmaması,
- Değişikliklere uyum sağlayamamak,
- Başka kişilerin söylemek istediklerini, esprilerini anlamada güçlük yaşama,
- Empati kurmakla alakalı şekilde karşıdaki bireyin duygularını anlamada sıkıntı yaşama,
- Konuşmayı öğrenmede zorluk çekme,
- Konuşurken güçlük yaşama olarak belirtilebilir.
Savant Sendromu Çeşitleri Nelerdir?
Savant Sendromuna sahip olan bireylerin hepsi aynı değildir. Bununla beraber Savant Sendromunun çeşitleri vardır. Bunlar; yetenekli Savantlar, parçalı becerileri bulunan Savantlar, olağanüstü Savantlar olmak üzere 3 tür Savant çeşidi vardır. Savant Sendromuna sahip olan kişiler, bu olağandışı yeteneklerinin yanı sıra her zaman oldukça eşsiz bir hafızaya sahiplerdir. Doğum esnasında olan bazı gelişimsel zorlukların da eklenmesi ile bu durum, çocukluk döneminde ortaya çıkmaktadır. Fakat Savant Sendromu doğum esnasında gelişeceği gibi sonradan da oluşabilmektedir. Sağlıklı olan erişkin kişilerde Savant Sendromu benzeri becerilerin frontotemporal demanstan sonra meydana geldiği belirtilmiştir.
Savant Sendromu Tanısı
Otizm ve buna bağlı şekilde bu sendromun tanısı adına herhangi somut bir tıbbi test ne yazık ki yoktur. Tanılanmasında en önemli etmen, gelişimsel bozukluğun gözlem ile tespit edilmesidir.