Prostat kanserinde Fokal HIFU Terapi

Lokal prostat kanseri ne demektir?

Lokalize prostat kanserinde (yani kanserin henüz tamamının prostat dokusu içinde olup çevre dokuların salim olduğu evrede) HIFU primer tedavi yaklaşımı olarak uygulanmaktadır. Prostat büyümesi için ameliyat yapılan hastalarda tesadüfen prostat kanseriyle karşılaşılabiliyor. Benign prostat hiperplazisi (BPH-iyi huylu prostat büyümesi) tanısıyla açık ya da endoskopik cerrahi gören hastaların %12’lik bir kısmında insidental-tesadüfen prostat kanseri görülebilmektedir. Bu hastaların kanser açısından ilave tedaviye ihtiyaçları vardır fakat klasik tedaviler lokal prostat kanseri tedavisini daha ağır komplikasyonlarla geçirmelerine yol açabilir. Primer prostat kanserinde tümöre odaklı Fokal HIFU tedavisi ile hastalara daha az komplikasyonsuz bir süreç sağlanabilmektedir.

Primer prostat kanserinde Fokal HIFU (tümöre odaklı) tedavi nedir?

Prostat kanserinde gereğinden fazla tedavi durumları (overtreatment) görülmektedir ve daha az invazif ve yeterli tedavilere ihtiyaç çok yüksek düzeydedir. Bu nedenlerle prostatta tek odakta düşük riskli tümörü olan hastalara bu tip bir tedavi stratejisi uygulamaktır. Amaç tek odaklı, lokalize prostat kanseri vakalarında TUR yapmadan parsiyel ve tümöre sınırlı bir tedavi stratejisi planlamaktır. Bu tip tedavinin başarısızlık ya da nüksetme durumunda total/radikal dönüşüm şansı da bulunmaktadır. Bir tarafta sfinkter fonksiyonu ve seksüel performansın korunması amaçlanır. Diğer yandan bekle-gör durumunda hastanın yaşayacağı psikolojik stres durumu rahatlar. “Gereğinden fazla tedavi” sorusuna karşı prostat kanserinin fokal tedavisi, non-invazif bir yöntendir.

Prostat kanserinde Focal HIFU tedavisi hangi hastalar için uygundur?

HİFU işlemi, genel anestezi altında yapılan, non-invazif, tek seansta bitirilen bir tedavidir. İşlemde rektuma yerleştirilen ve açılı piezoelektrik kristal içeren kaşık şekilli bir aplikatör ve yayılan ultrasonografik dalgaları bir noktaya odaklayan ultrasonic tarayıcı kullanılır. Aplikatörlerin HIFU ateşleme sıralaması, yoğunluğu ve süresi her vaka için özeldir. Aplikatörlerin işlem esnasındaki intrarektal pozisyonu 3 boyutlu olarak bilgisayarlı algoritmayla belirlenir, yapılan ölçümler 3 boyutlu görüntü ile kontrol edilir, düzeltilir ve tedavi planına göre her lezyon için otomatik ve anlık gerçek zamanlı ultrasonik görüntüleme yapılır. Böylece HIFU uygulamasında en yüksek intraoperative keskinlik sağlanır ve bu HIFU işlemini uygulayan teknolojileri “akıllı cerrahi robot” yapan özelliktir.

HIFU, primer prostat kanserinde lokal tedavi, radyoterapi ve cerrahi başarısızlığı sonrası salvaj tedavi ve lokal ileri evre prostat kanserinde birlikte destek tedavi olarak uygulanan güncel bir tedavi yöntemidir. TUR ile entegre edildiğinde “Radikal HIFU”, TUR’dan ayrı non-invazif olduğunda fokal HIFU olarak uygulanır. Değişken ve uzun süreli bir hastalık olan prostat kanserinin tüm tedavi süreci göz önünde bulundurulduğunda, HIFU çok yönlü bir tedavi tekniğidir. HIFU herhangi bir klasik tedavi yöntemiyle kıyaslanmamaktadır ancak hastalığın seyri boyunca endikasyonları tüm diğer tedavilerle çakışabilir, alternatifler yaratabilir. İlaveten işlemin tek seansta yapılabilmesi ve düşük işlem esnası ve sonrasında yan etkilerin düşük olması ve non-invazifliği dolayısıyla her yaş ve her sağlık durumunda hastada uygulanabilir görünmektedir.

Prof. Dr. Volkan Tuğcu