Tüp bebek tedavisi ülkemizde ve dünyada doğal yollarla çocuk sahibi olmayan çiftlerde oldukça tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Geçmişte tüp bebek tedavisi ile kulaktan dolma oldukça yanlış bilginin yayılmasından kaynaklı olarak kısırlık sorunu yaşayan çiftlerden bazıları tedaviye sıcak bakmıyorlardı. Ancak gelişen teknoloji sayesinde insanların ön yargıları yıkılmaya başlandı ve insanlar bilinçlendi bu durum tüp bebek tedavisine çiftlerin özgürce ve korkusuzca başvurmalarına olanak sağladı.
Tüp bebek tedavisinin ilk aşaması ön görüşme ve muayene aşamasında eşler tedavi açısından değerlendirilir. Kadında ve erkekte yapılan değerlendirmenin neticesinde uygulanacak olan olası tüp bebek tedavisinden ne denli başarılı sonuç alınacağı ön görülmekte ya da tüp bebek tedavisine uygunluk durumu olamayan çiftler de ihtimaller arasında yer almaktadır bu durumda çifte izah edilmektedir. Tüp bebek tedavisinin uygulanması adına uygun görülen çifte tedavi öncesinde tedaviye hazırlık adına birtakım işlemler yapılır ve adım adım tedaviye geçilir bazı çiftlerde yapılan tüm işlemler sonucunda çifti mutlu edecek netice alınır ancak bazı çiftlerde de maalesef ki tedavi neticesinde istenilen sonuç elde edilemez.
Tüp bebek tedavisinin uygulanmasına engel faktörler olabildiği gibi tüp bebek tedavisinin uygulama aşamasında da tedavinin neticesini olumsuz yönde etkileyen faktörler mevcuttur. Bazı çiftlerde tüp bebek tedavisinde tutmama olarak adlandırılan durum gerçekleşebilir. Tüp bebek tedavisinin tutmaması adına etki eden birtakım faktörler vardır.
Tüp bebek tedavisinin tutmama nedenleri nelerdir?
Kadının daha öncesinde geçirdiği cerrahi işlemler neticesinde veya bazı bulaşan enfeksiyon sebebi ile rahim zarı incelebilir. Çeşitli etkenlerle rahim kalınlığının 8 mm ile10 mm arasında olması durumu tüp bebek tedavisinde tutmama sebeplerinden birisidir.
Rahim içerisine transfer edilmiş embriyolar, tüplere doğru ilerleyerek farklı bölgelerde takılarak dış gebelik sorununu meydana getirir. Bu olay yanlış bölgede tutunma kusuru olarak da adlandırılır. Ayrıca tüp bebek tedavisinin tutmama nedenleri arasında yer almaktadır.
Transfer edilen embriyonun doğru tutunması için rahim kasılma işlemlerinin yukarıya doğru olması gerekir aksi halde yanlış kasılmalarla embriyo yanlış bölgeye itilir ve tüp bebek tedavisi de böylelikle tutmayabilir.
Kadında tüp bebek tedavisi öncesi ultrason muayenesi ile miyom, polip gibi oluşumların incelenip tedavi edilmesi gerekmektedir. Aksi halde tüp bebek tedavisinden başarılı sonuç elde edilemeyeceği açısından uygulanması uygun olmamaktadır.
Damarlanmalarda meydana gelen sorunların olması da tüp bebek tedavisinde tutmama nedenlerinden birisi olarak sayılmaktadır.
Doğru embriyo transferi ve embriyonun doğru transfer edilmesi tüp bebek tedavisinde tutmama nedenleri arasında en önemlilerinden birisidir. Çünkü doğru embriyo transfer edilmediği takdirde tutsa bile bozuk olma ihtimali vardır ya da doğru embriyo tercih edildi ve transfer edildi ancak transfer edilme işlemi doğru yapılmadı bu durumda da tutunma işlemi sağlanamaz.
Endometriumun altında bulunan damarlanmada direnç edildiyse tutunma işlemi gerçekleşmez.
Tüp bebek tedavisinde başarısızlığa neden olan birincil faktörler nelerdir?
- Embriyonun, genetik yapısında oluşan bozukluklar
- Yumurta gelişmesi için, anne adayının ilaç protokollerinin uygun olmaması
- Embriyonun meydana geldiği kültür ortamının yetersizliği
- Embriyonun dış zarında meydana gelen kalınlaşma
- Tüp bebek tedavisinde başarısızlığa neden olan ikincil faktörler nelerdir?
- Rahim iç duvarına etki eden yapısal nedenler
- Rahim içindeki miyom, polip gibi oluşumların mevcudiyeti
- Rahim içinde yapışıklıklara sebep olan cerrahi girişimler
- Anne adayında genetik veya sonradan gerçekleşen immünolojik bozukluklar
Tüp bebek tedavisinde başarısızlığa neden olan üçüncül faktörler nelerdir?
- Çikolata kisti hastalığı
- Tüplerde, tıkanıklık ve şişme durumunun yaşanması
- Enfeksiyon ya da karın içi cerrahi girişimlerden tüplerin olumsuz yönde etkilenmesi
Sonuç olarak bakıldığında tüp bebek tedavisinin tutmama nedenleri çoğunlukla öncesinden saptanabilir ve önlenebilir durumlardır. Bu yüzden tedavisine karar vermeden önce tedavide başarısızlığa neden olan faktörlerin varlığı saptanmalı ve çözümlenebilecek problemler giderilmeye çalışılmalıdır. Böylelikle tüp bebek tedavisinde istenen başarılı netice alınabilecektir.
Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu